UIT: NN #70 van 15 november 1990  

Weg met het onderwijs

Het gaat bij de onderwijsakties om drie dingen:

- De Heroriëntatienota.

Deze omvat plannen om de studiefinanciering terug te brengen tot 5 jaar en helemaal af te schaffen voor iedereen boven de 27. Verder zou minister Ritzen van Onderwijs graag de basisbeurs per 1992 bevriezen, na één laatste verhoging in 1991. D.w.z. hij wil de prijsindexering opheffen, behalve die op de OV-jaarkaart. De prijs daarvan stijgt wel door. En ook het collegegeld. Nu al f.1700,- zou het met f.100,- per jaar omhoog moeten tot f.2250,-. Tenslotte wil Ritzen dan de studiebeurzen nog privatiseren. Over de laatste maatregel wordt al in november besloten, dan kan ie per 1 januari ingaan. De rest komt in januari aan de orde.

- Het Hoofdlijnenakkoord.

Dit akkoord is afgesloten tussen de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten en minister Ritzen. Het houdt in dat de universiteiten vijf jaar niet worden gekort. Tenminste, zolang de minister niet vindt dat er wel gekort moet worden. Onderwijsbezuinigingen worden afgewenteld op studenten. Behalve afknijpen van de beurzen en verhoging van collegegelden houdt dit in: studenten krijgen na één jaar studeren een bindend advies over al of niet doorgaan. Als ze dan verder mogen dienen ze in 3 jaar door hun opleiding te racen.

- Het Advies om de universiteitsraden, toch al een afgezwakte vorm van demokratie, maar weer af te schaffen. Alle universiteitsbesturen hebben dit plan verworpen, maar het kan weer teruggenomen. Het blijft de kant die Ritzen uit wil.

voorlopig zal 't dus nog wel niet rustig worden op universiteiten en HBO-opleidingen, dus heb je ook iets te melden voor komende nummers: stuur het op of neem kontakt op. Of zet het op BBS De Zwarte Ster (010-4365200, 300/1200/2400, N, 8, 1)

AKTIEDRIEDAAGSE

Het had een aktiedriedaagse moeten worden met een landelijke demonstratie als afsluiter. Helaas kwamen er de eerste twee dagen maar weinig mensen, terwijl er wel meer hadden toegezegd. Nijmegen en Utrecht hadden goede redenen: die waren druk aan het bezetten.

Maar die anderen?

6, 7 en 8 November zat een klein groepje studenten op het Binnenhof, omdat die dagen de onderwijsbegroting werd besproken in de Tweede Kamer. Dat wilden we wel eens van dichtbij meemaken, zo'n stelletje Kamerknakkers die urenlang dichtlullen zonder resultaat. We hadden net zo goed naar de dierentuin kunnen gaan, daar kun je de beesten tenminste nog voederen.

De ene "onderwijsspecialist" na de andere bleek nog minder benul dan de andere te hebben over wat de resultaten van de bezuinigingen zijn. Daarom voerden we die dagen ook aktie, voor zover dat, mogelijk was met het aantal mensen. Dat had meer zin dan ons te ergeren op de publieke tribune, ook al was het daar lekker warm.

In die dagen zijn enkele picket-lines geweest, zijn er 30.000 handtekeningen tegen de bezuinigingen aangeboden, hebben we pamfletten naar beneden gegooid in de Kamer en hebben we veel zitten kleumen in de aktiebus, die op het Buitenhof stond geparkeerd. De, vraag die we ons bleven stellen was hoeveel mensen er op de demo zouden komen donderdag. Als het net zo weinig zou zijn als de voorafgaande dagen...

8 November. De opkomst van de demonstratie, die eigenlijk bar slecht was aangekondigd, bleek opeens groter, en vooral sfeervoller dan verwacht. Dat Nijmegen drukke weken achter de rug had bleek wel uit het feit dat daar 14 bussen vandaan kwamen. Utrecht had massaal zwartgereden tot één station voor Den Haag CS, omdat de kondukteur zo aardig was geweest de zwartrijders te vertellen dat ze door de spoorwegpolitie zouden worden opgewacht. voor de laatste kilometers hadden ze dan maar een kaartje gekocht, zodat de politie met lege handen bleef staan.

Boskoop (HBO tuinbouwopleiding) had 200 mensen weten te mobiliseren, Zwolle (HBO) meer dan 100 en Amsterdam bleek niet verder te komen dan ongeveer 150 à 200 mensen. Hieruit blijkt dat we in Amsterdam weer hard verder moeten, voordat iedereen de Maagdenhuisbezetting is vergeten.

De sfeer zat er weer ouderwets in op weg naar het Binnenhof, met veel spandoeken, de "wave" en leuzen. Vooral toen het Binnenhof werd betreden hing er een strijdbare sfeer. Wel een probleem was helaas de geluidsinstallatie. Deze had lang niet de kapaciteit het geluid over het hele plein te verspreiden, zodat de helft absoluut niet kon verstaan wat er vooraan werd gezegd. De toespraken van Robert Giesberts (voorzitter Landelijke Studenten Vakbond, LSVb) en Matthijs Mekenkamp (voorzitter Interuniversitair Studenten Overleg, ISO, conservatieve tegenhanger van de LSVb) gingen dan ook totaal verloren. Wat het ISO betreft was dat geen ramp: die lui zijn principieel tegen bezettingen. De muziek die later volgde van Nijmeegse studentenliedjes die ze tijdens de bezetting hadden verzonnen - bleef ook voor de meesten onverstaanbaar.

Teruglopend richting Malieveld ging het mis. De ene groep was allang weg; en probeerde tevergeefs een natgespoten kruispunt te bezetten, terwijl de andere groep nog op het Binnenhof zat bij een groot vreugdevuur. Deze tweede groep vertrok later en liep richting CS om daar het kruispunt te bezetten. Olie op het vuur voor de Haagse politie bleek, want ze hadden weer een reden om wild om zich heen te slaan en om met paarden in te rijden op de menigte. Mensen kregen volstrekt willekeurig een knuppel in de nek als de smeris dat uitkwam. Eén arrestant, om onduidelijke redenen, was het resultaat. Hij werd overigens snel weer vrijgelaten. Als ik de Haagse politie aan het werk zie vraag ik mij altijd weer af of ze kursussen relbestrijdingen van de Zuidafrikaanse of Israëlische politie krijgen.

Zo werd dan de driedaagse afgesloten: met een redelijk suksesvolle demo. We zullen het niet bij deze laten: als we de OV-kaart hebben gaan we echt lachen. Dan wordt het tijd voor grote feesten in de trein, en veel grotere demonstraties. Tenslotte hoeven we dan niet meer te betalen voor vervoer. [Jurryt]

DOORDRAVEND STUDIEVEE

NIJMEGEN - Zondagnacht 11-11-90 hebben wij, aktiegroep Het Doordravend Studievee, het bestuursgebouw van de Katholieke Universiteit Nijmegen voorzien van enkele leuzen waaronder 'CVE getekend, studenten geketend' en 'Studeren is geen gunst maar ons recht'.

De reden: Afgelopen donderdag is het Hoofdlijnenakkoord aangenomen door de Tweede Kamer en ligt de weg open voor de Colleges van Bestuur voor definitieve ondertekening. De Colleges van Bestuur zijn verenigd in de Vereniging van Samenwerkende Nederlandse Universiteiten en minister Ritzen van Onderwijs. Nijmeegse studenten dwongen door middel van bezettingen en andere akties het College van Bestuur tot onderhandelingen met als voornaamste inzet het niet tekenen van het Hoofdlijnenakkoord door het College van Bestuur.

De onderwijsparagraaf in dit akkoord legt vast dat studenten na hun eerste jaar een bindend studieadvies krijgen. wie door mag gaan met de studie van zijn/haar keuze zal worden gestimuleerd om binnen 3 jaar klaar te zijn. De studiefinanciering loopt na 5 jaar af. Wie niet door mag gaan na het eerste jaar wordt doorverwezen naar een andere studierichting.

De onderhandelingen waren een wassen neus. Het College van Bestuur was slechts bereid tot vrijblijvende verbale veroordeling van de onderwijsparagraaf (die was onaanvaardbaar) maar ze zouden wel gewoon tekenen. Ook de universiteitsraad kwam met een dergelijke manoeuvre, nadat de personeelsfraktie terugkwam op haar afspraak om samen met de studentenfraktie voor het schrappen van de paragraaf te stemmen.

Voor de studenten liggen de zaken duidelijk. In ons ekonomisch systeem mag de markt sektor het geld opslurpen en wordt de onderwijsbegroting elk jaar magerder ("crisis hè"). Studenten worden als een der zwakke re groepen het meest uitgeknepen: onderzoek gaat voor onderwijs, studietijd wordt ingeperkt, beurzen worden gekort en nu gaat de universiteit ook nog eens bepalen wat je niet mag studeren.

Al jaren lopen er diskussies over welke aktiemiddelen voor studenten effektief zijn. De massale akties van de afgelopen weken blijken weer weinig succes op te leveren. Wij denken dat het tijd is voor minder nette akties. Leuzen spuiten op het bestuursgebouw staat dan nog laag op de ladder. Het hoofdlijnenakkoord is nog niet definitief getekend. Met onze aktie eisen wij van het College van Bestuur: Teken niet!

Het Doordravend Studievee

PS. Collegae aktievoerders/sters: niet overmoedig worden hoor!

PPS. Wij voelden ons genoodzaakt ons werk met een laagje waterglas te beschermen. We moeten nu eenmaal efficiënt met onze energie omspringen.

AKTIES UTRECHT

UTRECHT - Vorige week is in Utrecht aktie gevoerd door Studenten Tegen Ritzens Onderwijs Plannen (STROP), een onafhankelijke groep studenten die de onderwijsplannen van minister Ritzen en andere 'onderwijsmanagers' argwanend volgt.

De tijd was en is er rijp voor, want het hoger onderwijs in Nederland wordt van alle kanten bedreigd. Ritzen zelf wil 750 miljoen bezuinigen op studiefinanciering en de universiteiten hebben in het beruchte Hoofdlijnenakkoord afgesproken een verplichtend propedeuse-advies in te voeren en het studieprogramma te beperken tot vier jaar. Ook gaan er geluiden op om studenteninspraak aan universiteiten af te schaffen.

Uit protest hiertegen organiseerde de STROP-Utrecht een aktieweek om medestudenten wakker te schudden. Zij richtte maandag 5 november een aktiecentrum in in de kantine van Centrumgebouw-Zuid, het faculteitsgebouw van Sociale Wetenschappen. Tijdens de vergadering die hier 's middags werd gehouden, besloot de overgrote meerderheid van de honderdvijftig aanwezigen over te gaan tot bezetting van Centrumgebouw-Zuid. Het gebouw kon dan de rest van de week fungeren als uitvalsbasis voor een grootscheepse informatie- en mobilisatiecampagne.

Om half tien 's avonds, nadat de laatste kolleges waren geëindigd, sloten de vijftig bezetters alle deuren. De secretaris van de faculteit dreigde onmiddellijk met ontruiming en een uur later arriveerde de politie. Een gesprek tussen bezetters, studenten en het universiteitsbestuur (College van Bestuur) leverde niets op. Het College tolereerde eenvoudigweg deze bezetting niet, al zei zij de doelen van STROP te onderschrijven. In navolging van de Colleges in Amsterdam en Nijmegen liet zij om half twee 's nachts de politie overgaan tot ontruiming. Deze verliep zonder incidenten.

De STROP liet het hier niet bij zitten. Uit woede over de onverzoenlijke houding die het Utrechtse College tegenover studentenprotest aannam, bezette zij dinsdagnacht opnieuw Centrumgebouw-Zuid. Opnieuw ook maakte het bestuur hieraan een einde zonder te onderhandelen: de politie opende woensdagochtend. om half elf de deuren, zodat personeel haar werk kon hervatten en kolleges weer doorgang konden vinden. De bezetters besloten na een korte vergadering tot een onmiddellijke sit-down aktie voor het kantoor van het Utrechtse College. Hierop volgde een kort, maar eveneens vruchteloos gesprek tussen aktievoerders en bestuurders.

Na deze laatste aktie heeft de STROP-Utrecht zich geheel beziggehouden met het mobiliseren van studenten voor de landelijke demonstratie in Den Haag op donderdag 8 november. Uiteindelijk zijn zo'n vijfhonderd studenten uit Utrecht afgereisd naar de regeringsstad. Over vervolgakties beraadt de STROP zich deze week. Zeker zal worden gepraat over het nieuwe, repressieve beleid ten aanzien van studentenprotest dat diverse Nederlandse universiteitsbesturen de afgelopen weken hebben gevoerd.