Zozo

Zelfwerkzaamheid op Cinekid

Het 20^e internationale Cinekid film-televisie en nieuwe-media festival voor kinderen is een bijzondere editie vol verrassingen. Behalve het aanschouwen van films en tv-programma's kunnen kinderen onder begeleiding animatiefilmpjes maken en 'coole' workshops volgen.

door  Ulrik van Tongeren

Als openingsfilm is voor de Zweedse productie Zozo gekozen. Een imposante film die meteen voor een brok in de keel zorgt, een film ook waarin de oorlog in Libanon een belangrijke rol speelt. De shockerende en aangrijpende beelden en het feit dat de handeling zich in 1987 afspeelt, maar ook nu zou kunnen spelen, geeft het geheel een krachtige actuele lading.

Josef Fares, de Zweedse regisseur van Libanese afkomst, heeft een productie gemaakt met autobiografische elementen. Want de hoofdrolspeler Zozo die uit een door de oorlog verscheurd Libanon naar Zweden probeert te vluchten, zou een verbeelding van de jeugd van de regisseur kunnen zijn. Fares had wel het geluk met zijn familie te ontsnappen; de jonge held Zozo verliest zijn familie in het oorlogsgeweld.

Disney

Opmerkelijk is het Disney-programma. Jawel Disney, Cinekid ontstond als een reactie op de dominante aanwezigheid van Disney in het aanbod van kinderfilms. De bedoeling was twintig jaar geleden om de 'andere' kinderfilm te vertonen en te promoten.

Met deze jubileumuitgave van het festival kreeg men van Disney een verleidelijk verjaardagscadeau in de vorm van een selectie van vijftien belangrijke Disney-animatiefilms, van Sneeuwwitje (1937) tot Cars (2006). Voor de liefhebber van deze Amerikaanse producent is dit niet te versmaden, en zijn de meeste kinderen dat niet?

Cars

Het overgrote deel van de films werd uit de kluizen van Disney gehaald. Voor de filmmaatschappij is het bedrijfspolitiek om de producties voor langere tijd uit roulatie te halen. Daarmee hou je het publiek hongerig voor het Disney-product.

En hoe je het ook wendt of keert, zonder deze filmstudio zou de animatiefilm er totaal anders uit hebben gezien. Baanbrekend in technische zin waren de films van Disney altijd. Maatschappelijk en psychologisch gezien van grote invloed op de belevingswereld van kinderen over de hele wereld. Desondanks blijft het een vreemde gewaarwording; Disney op Cinekid.

Onrecht

Behalve Disney zijn er gelukkig ook nog de vertrouwde titels die je hoopt te zien op Cinekid. Scandinavische jeugdfilms zijn vaak onweerstaanbaar door hun liefdevolle benadering van de leefwereld van kinderen. We Shall Overcome van de Deense regisseur Niels Arden Oplev is in tegenstelling tot Zozo van meer traditionele snit, hoewel de film wel degelijk een sterke politieke en anti-autoritaire lading heeft.

We Shall Overcome

Hoofdpersoon Frits ziet in 1969 op televisie hoe leiders als Martin Luther King strijden tegen discriminatie. De film tekent op aanstekelijke wijze de strijd die Frits voert tegen het tirannieke hoofd van zijn school. Deze leerkracht van de oude stempel is niet vies van lijfstraffen, de machtige tiran lijkt onaantastbaar, ook al geeft hij Frits een ongenadig pak slaag.

De productie geeft een fraai gedetailleerd en meeslepend beeld van de sociale onrust eind jaren '60. Maar eigenlijk zit er ook een les voor de hedendaagse samenleving in. Waar er serieus gesproken wordt over werkkampen voor lastige jongeren, en de harde aanpak van sociale problemen in West-Europa hoog op de agenda staat. Het lijkt erop alsof de lijfstraffen uit het verleden weer hun opwachting zullen gaan maken, geen prettig vooruitzicht voor onze kinderen.

Eenzaamheid

Ongetwijfeld zal het programma-onderdeel 'Alleen op de wereld' veel emoties losmaken. Het klassieke boek Alleen op de wereld van Hector Malot over Remi, werd als leidraad gebruikt voor een selectie films over kinderen wier noodlot het is om alleen en eenzaam te zijn. Actueel is dit onderwerp zeker. Zowel straatkinderen in de Derde Wereld als de zogenaamde sleutelkinderen in onze welvaartsmaatschappij worstelen evenzeer met afwezige ouders.

Boy Called Twist

Onder meer twee verfilmingen van het klassieke boek Oliver Twist van Charles Dickens worden vertoond. De onvergetelijke versie van David Lean uit 1948, en een Zuid-Afrikaanse versie uit 2004, Boy Called Twist. Actueel en tijdloos tegelijk is dit misschien wel het belangrijkste thema van het festival; soms en meestal is de wereld meedogenloos hard voor kinderen die alleen zijn.

Kinderen raken ongetwijfeld door het dolle heen, als ze kennismaken maken met de website van Cinekid Studio waarop ze hun eigen tekenfilmpjes en clips kunnen maken. Want de zelfwerkzaamheid en creativiteit van kinderen op mediagebied is een belangrijke pijler van Cinekid.

Cinekid in Amsterdam, van 22 t/m 29 oktober, in locaties op en rond het Leidseplein. Tot en met 29 oktober vertoont Cinekid op locatie, overal in het land, een selectie van Cinekid films. Informatie op de website van het festival