Patriottisme en complotten 9/11 verfilmd

De aanslagen op het WTC en het Pentagon houden nog steeds de gemoederen bezig. De speelfilm World Trade Center van Oliver Stone en de documentaire Loose Change 2 vertonen de uitersten van het spectrum betreffende de gebeurtenissen van die gedenkwaardige dag.

World Trade Center van Oliver Stone gaat niet over de 2.749 mensen afkomstig uit 87 landen die stierven in de Twin Towers. Stone heeft met zijn productie over 9/11 twee heldhaftige politiemannen en hun families verkozen tot hoofdpersonen voor zijn drama. Met zijn patriottische ode aan deze dienaren van de Amerikaanse bevolking vecht hij niet de officiële lezing van de regering aan.

Helemaal vreemd is dat de film wordt verkocht als a-politiek en non-ideologisch. Critici over het gehele politieke spectrum in Amerika slikken dit als zoete koek. De beruchte ultraconservatieve columnist Cal Thomas kenschetste World Trade Center als "een van de grootste pro-Amerikaanse, pro-gezinsleven, pro-religie, pro-mannelijkheid, vlaggenzwaaiende, God Bless America-films die hij ooit heeft gezien."

Daar zit wat in. Als kers op de taart heeft een commentator van het ultra-reactionaire The National Review website de woorden "God Bless Oliver Stone" het internet opgeslingerd. Gek eigenlijk, dat de als links bekend staande Stone zich voor het karretje van ultraconservatief Amerika heeft laten spannen. Of toch niet, want is hij ondanks zijn progressieve retoriek niet gewoon een autoritaire demagoog?

Verkeerde oorlog

Vlak na 9/11 kwam Stone in het nieuws met provocerende uitspraken over de aanslagen en de nasleep daarvan. Hij bekritiseerde Bush met zijn oorlogsbeleid, en had het over Irak als de verkeerde oorlog. Hoe is het mogelijk dat de meester van de complottheorieën, denk aan zijn meesterwerk JFK en zijn bewonderende tv-documentaires over Fidel Castro, en de felle criticus van het buitenlandse en binnenlandse beleid van de VS een dergelijk vlaggezwaaiende patriottische film heeft gemaakt?

Saillant detail betreft nog de marketting van de film in Amerika. Productiemaatschappij Paramount huurde het reclamebureau Creative Response Concepts in. Dat bureau heeft twee jaar geleden waarschijnlijk bijgedragen aan de verkiezingsnederlaag van John Kerry, met hun campagne waarin Kerry’s anti-oorlogsverleden in Vietnam door het slijk werd gehaald.

Gezegd moet worden dat bepaalde stukken van World Trade Center indruk maken. Vooral het eerste halfuur van de film, waarin de inwoners van New York wakker worden en zich niet bewust zijn van de verschrikkingen die hen te wachten staan. We zien hoe mensen zich verplaatsen naar hun werk, in de metro en auto’s. Een politieman, gespeeld door Nicolas Cage krijgt even meer aandacht; hij is de hoofdpersoon van de vertelling. De terloopse wijze waarop alles gefilmd is, voert de spanning op: we zien een schaduw van een vliegtuig, en horen een doffe doordringende klap.

Wat volgt is een conventioneel heldendrama over politiechef McLoughin (Cage) die met zijn mannen in actie komt om te helpen bij de evacuatie van de WTC-torens. Samen met een aantal collega’s raakt hij beklemd onder het puin, waarna hij probeert te overleven. Uiteindelijk wordt hij gered door een religieuze marinier die als vrijwilliger naar de ramplek is gegaan. De dialogen tussen de mannen staan stijf van de patriottistische bombast en worden gelardeerd met tenenkrommend religieuze symboliek, met als hoogtepunt de droomverschijning van Jezus met een plastic fles water.

Complotten

De andere kant van het spectrum wordt met verve vertolkt door de documentaire Loose Change 2 van regisseur Dylan Avery. Het is de bekendste en waarschijnlijk het beste voorbeeld van de groeiende groep internet believers die tegen de mainstream media ingaan inzake 9/11.

In deze 90 minuten durende lawine van feiten, statistieken, foto’s, documenten, ooggetuigenverslagen, ondersteund door een vrolijke deun, wordt het officiële verhaal over 9/11 van de Amerikaanse autoriteiten onderuit gehaald. Fascinerend en meeslepend is het werk van de twintigers zeker. Op hun laptops hebben ze een alternatieve realiteit gecreëerd die veel vragen oproept, maar ook veel verwarring zaait.

De gebruikelijke hoofdpunten van de complottheorie passeren de revue: Bin Laden is niet de slechterik, hij is een marionet van de CIA; het gat in het Pentagon kan niet veroorzaakt zijn door een passagiersvliegtuig, het was een kruisraket; en natuurlijk kan het ineenstorten van de Twin Towers niet door vliegtuigen veroorzaakt zijn, het waren gecontroleerde explosies.

President Bush heeft dit allemaal beraamd om zijn oorlogen tegen Afghanistan en Irak te rechtvaardigen. Dit zeggen de makers niet, maar wat kan anders de conclusie zijn. Het falen van veiligheidsdiensten, het leger en politiek zou evenzeer deze rampen veroorzaakt kunnen hebben, want deze Amerikaanse regering is incompetent en corrupt tot op het bot.

Louterend

Deze documentaire, en anderen zoals Painful Deceptions, doen een beroep op het gezonde verstand van de kijker en geven hem onvermeende kracht. Op een invoelbare wijze wordt de leek aangevuurd om uit deze brei van bewijzen zijn eigen conclusies te trekken. Psychologen hebben dit complotdenken over 9/11 al bestempeld als een louterende verwerking van een trauma. Het bestaan van een complot zou dan ook een geruststellend effect kunnen hebben, hoe tegenstrijdig dit ook klinkt.

Zonder de hinderlijke invloed van wetenschappers en andere experts, die de zaak alleen maar zouden vertroebelen, worden er heel wat vraagtekens gezet bij de officiële versies van de 9/11 rampen. Belangrijke bewijsstukken zijn onscherpe beelden van beveiligingscamera's en amateuropnamen. Minutieus worden bijvoorbeeld de stofwolken geanalyseerd van de ineenstortende torens.

Voor bouwtechnici, natuurkundigen en andere experts is het al een hels karwei om wijs te worden uit al deze tegenstrijdige bewijzen, wat te denken van leken? De grote zwakte van complottheorieën is dan ook dat toevalligheden gebombardeerd worden tot waarheden, zonder dat er een theoretische onderbouwing heeft plaatsgevonden.

Mooi trouwens, dat het einde van Loose Change 2 gaat over de vermeende goudvoorraden in de kelders van het World Trade Centre, de aanwezigheid van een schat. Deze documentaire kan met recht een spannend jongensboek genoemd worden.

World Trade Center (UIP) vanaf 21 september in de bioscoop.

Loose Change 2, koop-dvd vanaf begin september. Zondagavond 9/10 zendt BNN op Nederland 3 van 23.40 tot 1.00 de documentaire uit. Je kunt de docu ook gratis bekijken op de website van Loose Change.

- - - - - - - - - - - -

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Naar boven

Zwarte Kat

hghg