Rotterdam als broedplaats van
jong talent

Het Rotterdams Filmfestival wordt gezien als een soort uitstalkast van aanstormend talent. Op den duur is dat geneuzel over jonge veelbelovende filmmakers best wel een beetje vermoeiend. Alsof de ervaren filmers op het festival geen bezienswaardige producties hebben afgeleverd.

Tekst Ulrik van Tongeren

Het Rotterdams Filmfestival is een moeilijk festival om grip op te krijgen. Vraag is of er tussen de kakofonie van thema's zoiets als een bindende factor te ontdekken valt. Er is als vanouds behoorlijk wat aandacht voor experimentele uitingen, er komen naar verhouding veel politieke films aan bod, en er zijn terugblikken. Zou de aandacht voor het aankomende filmtalent misschien het overheersende thema zijn?
Het festival kan als een effectieve broedplaats voor dat talent gezien worden. Want er worden niet alleen heel veel films vertoond, ook fondsen en filmmakers worden aan elkaar gekoppeld. Onder meer met behulp van het Hubert Bals fonds, een fonds uit de koker van het Rotterdams Filmfestival en opgericht om projecten van beginnende filmers financieel te ondersteunen.
Feit is dat het fonds voornamelijk boordnodige steun geeft aan filmmakers uit de Derde Wereld. In onze contreien zijn er voldoende potjes geld beschikbaar, zoals overheidssubsidie, geld van de omroepen en Europese filmpotjes, die financiële adem verschaffen. Of dat garandeert dat daarmee ook films van enig niveau gemaakt worden, is een tweede. Een groot mysterie is dat na een eeuw filmgeschiedenis de chemie tussen geld, hard werken en talent onverminderd ongrijpbaar is. Op een filmfestival is het onbegrijpelijk waarom, met al het vergelijkingsmateriaal dat voorhanden is, het ene product wel hout snijdt en het andere niet.

Dramatische manco's

Langer Licht en Het Zwijgen bijvoorbeeld zijn producties van jonge Nederlandse veelbelovende filmmakers waar reikhalzend naar uitgekeken werd. David Lammers geldt sinds zijn afstuderen op de Nederlandse Filmacademie als één van de grote talenten van de Nederlandse cinema. Na het maken van een stel korte films was het tijd voor een langere productie. Daarvoor streek hij met een filmploeg neer in een schraal Amsterdam-Noord om er gedurende een hete zomer Langer Licht te maken over de bokschoolhouder Lucien en zijn zoon. Vader worstelt met een tragedie uit het verleden, of is het een midlife crisis? Centraal thema is dat het tussen vader en zoon niet botert, ze zijn niet in staat om te communiceren.
Jammer genoeg cirkelen er wat vage personages rond het hoofdthema.

Langer Licht

Overigens leren we hiervan wel dat meisjes met hoofddoek ook aan kickboksen doen en buurtbarbecues bezoeken. Interessant aspect van de film is de terloopse wijze waarop de multiculturele samenleving in beeld wordt gebracht. Terloops is dan ook het sleutelwoord voor deze film, hetgeen eveneens geldt voor het kortere werk van de regisseur.
Dat terloopse geeft aan zijn kortere werk een spontane kracht, bij een lange speelfilm gaat het enigszins wringen. Lammers gaat in interviews uitvoerig in op zijn voorliefde om zijn verhalen te vertellen met beelden. Op zich is dat verfrissend voor een Nederlandse filmmaker, maar met wat extra aandacht voor het gesproken woord en de dramatische kracht ervan, had de film meer schwung en diepgang gekregen.

Het Zwijgen

Het Zwijgen van André van Hout en Adri Schrover is een soort mysterie over onopgeloste moorden in Drenthe. Samengevat is het een simpel verhaal over een jonge onderzoeker die in Drenthe op onderzoek gaat naar het verband tussen oude volksliedjes en plaatselijke moorden. Dat simpele gegeven is in een mystificerende mix van documentaire en speelfilm gegoten. De dramaturgische manco's zitten een goedlopend verhaal in de weg, en er wordt meer beloofd dan waar gemaakt. Het geheel hangt helaas als los zand aan elkaar, een optelsom van intrigerende ideeën en onheilszwangere muziek maken nog geen meeslepend drama.

Kille helletocht

Het kan niet anders dan dat een groot festival als het Rotterdamse met verrassende films uit verre streken op de proppen komt. Frozen Land van de Finse regisseur Aku Louhimes is er zo een. Het imposante drama van de tamelijk jonge filmer (1968) over een stel losers in een kil Finland is gebaseerd op het korte verhaal 'Het Vervalste Biljet' van Tolstoy. Dit verhaal werd al eerder gebruikt door Robert Bresson voor zijn ontregelende meesterwerk L'Argent. Beide verfilmingen behelzen de corrumperende werking van geld.

Frozen Land

In Frozen Land is het een vals 500 euro biljet dat er voor zorgt dat een aantal personen een tikje sneller richting afgrond dendert. Kleurrijke personages als een stofzuigerverkoper, een student, een ontslagen geschiedenisleraar en een kleine crimineel bevolken het drama, allemaal personages die aan het eind van hun Latijn zijn. Dat samengebundeld in drie overlappende verhaallijnen. Het naakte overleven in een beijzelde welvaartsstaat, waar alcohol, drugsmisbruik en zielloze seks het leven nog enige betekenis geven. Als dit een adequate weergave is van het leven in een Scandinavisch land, dan is Nederland een paradijs op aarde.
Wat meteen opvalt bij deze rauwe, realistische vertelling is het overtuigende, doorleefde acteren van het acteurs-ensemble. Daar tegenover gezet blijkt het acteren in de meeste Nederlandse films nogal nuffig en houterig. Wel moet gezegd worden dat de Finse regisseur al veel ervaring heeft opgedaan met het maken van tv-series die in de prijzen vielen.
Ook op het Rotterdams Fimfestival werd een heel pakket aan prijzen uitgedeeld. De website vermeldt een opsomming hiervan. De leukste prijs is de Tiscali publieksprijs 2006. Winnaar dit jaar is Eden van de Duitse cineast Michael Hofmann, een fraai relatiedrama over de platonische liefde tussen een dikke kok en een serveerster. Geen hemelbestormende, vernieuwende film, maar tussen alle onaangename boodschappen snakt de gemiddelde festivalganger naar iets hoopgevends. Het festival krijgt overigens een vervolg. In het kader van het Holland Festival van 15 t/m 18 juni vindt In Amsterdam een soort mini-editie plaats.

Langer Licht vanaf 20 april in de bioscoop.
Het Zwijgen vanaf 23 maart in de bioscoop.
www.filmfestivalrotterdam.com

Naar boven

Zwarte Kat

hghg