Uit: Ravage #9 van 6 juli 2001

Actiegroep elimineert gentech velden

In de nacht van 24 op 25 juni 2001 heeft de actiegroep De Razende Hazen in Rilland en Wouw twee velden met genetisch gemanipuleerde suikerbieten geëlimineerd. "Het doel van deze actie is op een directe manier de verspreiding van genetisch gemodificeerde organismen (GMO's) in ons milieu en voedsel te stoppen", zo meldt de actiegroep in een verklaring.

De eco-activisten hadden het gemunt op de Roundup-Ready suikerbieten die deel uitmaken van een proef van agro-multinational Monsanto. De planten zijn genetisch veranderd om beter tegen Monsanto's landbouwgif Roundup te kunnen. Daardoor kan Monsanto zowel meer Roundup als zaden verkopen.

De getroffen proefvelden, beide 1152 m², bevinden zich in Wouw (Kepelstraat 12) en Rilland (Damesweg 2). "Wij hebben het loof van de planten verwijderd, waardoor de proef onmogelijk is gemaakt. Zonder dit loof kan Monsanto niet zien of de planten Roundup-resistent zijn", melden de Razende Hazen in een persverklaring. (1)

"Ondanks de wijdverbreide twijfel bij het gebruik van gentechvoedsel en eisen van betaalbare gezondheidszorg, blijft de biotechindustrie doordenderen op een pad van sociale en ecologische destructie", zo vervolgt de actiegroep. "Grote bedrijven en overheden bepalen de agenda om patentwetten te globaliseren die leven privatiseren als 'intellectueel eigendom', waarmee ze de wetenschap verkopen aan motieven van winst en macht."

De Razende Hazen beschouwt het in het milieu brengen van GMO's als een onomkeerbaar proces en duidelijk in strijd met het voorzorgsbeginsel. "Wanneer er mogelijke risico's zijn, bijvoorbeeld voor de biodiversiteit, zou men niets op de markt mogen brengen. Dit principe is onder andere vastgelegd in het 'Biosafety Protocol' van de Verenigde Naties."

Met hun nachtelijke actie hebben de activisten een bijdrage willen leveren aan het door de regering uitgeroepen 'maatschappelijke debat' over gentechnologie en voedsel. "Dat komt als mosterd na de maaltijd, omdat de overheid al heeft besloten de ontwikkeling van gentechnologie actief te stimuleren."

Monsanto heeft de exploitatie van de proefvelden uitbesteed aan het Instituut voor Rationele Suikerproductie (IRS) in Bergen op Zoom. Wetenschappelijk medewerker J. Wevers ontdekte als een van de eersten de vernielingen in Rilland en Wouw. Volgens hem zijn de daders rigoureus te werk gegaan. ,,Niet alleen het loof was verwijderd, maar de hele biet is met kracht uit de grond gerukt. We kunnen niets meer beginnen met die velden.''

Volgens J. Wevers van IRS doet het instituut op vele honderden veldjes in Nederland proeven, maar uitgerekend op deze twee ging het om een proef naar gen-modificatie van suikerbieten. Op de andere velden gaat het om onderzoek naar rasverbetering, bemesting en betere onkruidbestrijdingsmethoden.

Hoe konden de Razende Hazen nu precies weten welke IRS-veldjes ze moesten hebben? Wevers: ,,Heel simpel. Monsanto moet voor deze proeven een vergunning aanvragen bij het ministerie van VROM. Vervolgens wordt er al dan niet een vergunning verleend en die informatie is in principe openbaar. Met een beetje moeite kun je die vinden in de bibliotheek van VROM.''

De zaak van de in totaal 39.000 vernielde bieten is in behandeling bij de politie van West-Brabant. Het enige dat zij kan melden is dat de vernielingen, gezien de omvang, het werk zijn van meerdere personen.

Organisaties als Greenpeace verzetten zich al lange tijd tegen het verlenen van de benodigde vergunningen voor proefvelden als die in Rilland. Onlangs nog werd bekend dat minister Pronk (milieu) de vergunningen van zaadveredelaar Advanta Seeds uit Kapelle in zal trekken. Het bedrijf kon geen uitsluitsel geven over de lokatie van de proefvelden, waardoor omwonenden niet in beroep kunnen gaan.

Het volstaat volgens Pronk niet meer om de gemeente waar de veldproeven plaatsvinden, in de vergunning te vermelden. De exacte lokatie moet aangegeven worden. De Raad van State heeft dat beslist. En het kabinet vindt de toepassing van antibioticumresistentiegenen in de beschreven planten ongewenst. De veldproeven betreffen onder meer aardappelen, kool, wortel, gras en appels.

Verder heeft Pronk nog eens veertien aanvragen om genetisch gemanipuleerde gewassen te telen, geweigerd. Acht bedrijven hadden in totaal veertien vergunningen aangevraagd voor de productie van aardappels, lof, kool, wortel, gras en appels. Onder de afgewezen verzoeken is ook het verzoek van AVEBE voor het grootschalig telen van zetmeelaardappelen.

Naast de Razende Hazen heeft ook een twaalftal maatschappelijke organisaties, waaronder Natuur & Milieu, XminY en Platform Gentechnologie, felle kritiek geuit op het door de overheid opgestarte publieke debat. "Genetisch gemanipuleerde gewassen staan al jaren op de velden, genetisch gemanipuleerd voedsel ligt al jaren in de winkels. In de Integrale Nota Biotechnologie heeft het kabinet aangegeven voorstander te zijn van de toepassing van gentechnologie bij onder meer de voedselproductie. Als het kabinet de mening van de Nederlandse bevolking serieus neemt, dan had zij met het innemen van een standpunt gewacht tot na het debat."

Een toenemend aantal Nederlanders staat argwanend tegenover genetisch gemanipuleerd voedsel. Ook wordt het nut van geknutsel aan voeding steeds meer in twijfel getrokken, zo blijkt uit een door de Universiteit Twente uitgevoerde enquête onder duizend mensen. Zeventig procent van de ondervraagden is bezorgd over de toepassing van genetische manipulatie, en de meesten van hen vinden dan ook dat deze vorm van biotechnologie niet moet worden gestimuleerd.

...................

Geheimzinnige vernielingen bij aanleg Betuwelijn

In toenemende mate worden de bouwwerkzaamheden voor de aanleg van de omstreden Betuwelijn geteisterd door sabotage-acties. Onbekenden hebben de afgelopen maanden pompinstallaties onklaar gemaakt en opslagloodsen in brand gestoken. Voor zover bekend zijn de vernielingen niet opgeëist. De projectgroep Betuwelijn denkt dat er opzet in het spel is.

Een loods aan de Grote Brugse Grintweg in Tiel, nabij de snelweg A15 is in de nacht van zaterdag 16 op zondag 17 juni 2001 uitgebrand. De loods, die in gebruik was bij de aanleg van de Betuwelijn, ging geheel in vlammen op. Ook was er diezelfde nacht een grote brand in de zogenaamde "Nissenhut" aan de Medelsestraat in Echteld.

Het vuur in de loods in Tiel ontstond even voor drie uur in de loods, waarin onder meer een auto en bouwmateriaal stonden. Korpsen uit Tiel en Echteld hebben het vuur bestreden. Rond vier uur was de brandweer het vuur meester. Persoonlijke ongelukken deden zich niet voor. De exacte oorzaak van de brand is nog onduidelijk, maar een politiewoordvoerder sluit niet uit dat het vuur is aangestoken.

Ook in de zogenaamde "Nissenhut" aan de Medelsestraat in Echteld woedde in dezelfde nacht brand. De brandweer kreeg om 02.30 uur een melding binnen en bestreed de brand met het korps uit Tiel en Ochten. Omdat ze snel ter plaatse was kon ze voorkomen dat de brand zich verspreidde naar nabijgelegen bouwketen. Binnen drie kwartier kon het sein "brand meester" worden gegeven.

Bij de brand werden een in de loods gestalde auto en aanhangwagen verwoest. Ook een aantal machines en bouwmaterialen ging eraan. Twee shovels en een aantal zandwagens die in de nabijheid stonden geparkeerd bleven gespaard.

Met name in de maanden januari tot en met maart werden er op de bouwterreinen van de projectgroep Betuwelijn rond Zevenaar enkele ernstige vernielingen gepleegd, naast het gewone vandalisme dat er evenals elders in Zevenaar plaatsvindt. Op 9 maart werd een pompinstallatie onklaar gemaakt, waardoor drie secties van een bouwterrein onder water kwamen te staan. Op 14 maart werd er prikkeldraad om het hangslot van een toegangshek gewikkeld. Op 18 maart werd een pomp uitgezet, maar door de werking van een reservepomp werd schade voorkomen.

De politie gaat er van uit dat deze vormen van vernieling puur gericht zijn op het toebrengen van schade aan de Betuwelijn. Daarom vond op 11 april spoedoverleg plaats tussen de gemeente Zevenaar, het Openbaar Ministerie, de Projectorganisatie Betuwelijn en de politie.

Afgesproken werd dat Rail Infrabeheer zou zorgen voor een betere beveiliging van de bouwlokaties, de politie preventief zou surveilleren en aan de slag zou gaan om in landelijk verband een dadergroep in kaart te brengen. Het aantal vernielingen is sindsdien sterk teruggelopen.

...................

Getouwtrek om sluiting kerncentrale

Elektriciteitsproducent EPZ, exploitant van de kerncentrale Borssele, blijft erbij dat er geen afspraak is over de datum waarop de centrale wordt gesloten. Dit bleek 22 juni 2001 tijdens de rechtszaak die de staat tegen EPZ heeft aangespannen bij de arrondisementsrechtbank in Den Bosch. Ongeveer 200 mensen demonstreerden op hun beurt voor een snellere sluiting van de kerncentrale.

Eigenaar EPZ wil de centrale tot na 2003 open houden. Dit terwijl de Tweede Kamer in 1994 heeft besloten dat Borssele eind 2003 zou moeten sluiten. De staat eist nu een dwangsom van 2 miljoen gulden voor elke dag dat de centrale na de sluitingsdatum open blijft.

EPZ beweert nu dat er nooit zo'n overeenkomst is geweest. De afspraak om de laatste kerncentrale in Nederland, die in ruim vier procent van de totale elektriciteitsvoorziening voorziet, te sluiten werd in 1994 gemaakt tussen het Rijk en de SEP, de inmiddels opgeheven organisatie van samenwerkende elektriciteitsproducenten. Volgens EPZ was de SEP niet bevoegd om EPZ te vertegenwoordigen bij zo'n beslissing.

Voorstanders van onmiddellijke sluiting hadden in het centrum van Den Bosch een manifestatie georganiseerd. Frieda Kas van Stop Borssele! hield een pleidooi om de centrale het liefst nog vandaag te sluiten en kamerlid Marijke Vos (GroenLinks) beloofde er alles aan te doen om aan de door de Kamer vastgelegde datum van eind 2003 vast te houden. Bij de manifestatie waren ook activisten uit Frankrijk, Engeland en Duitsland aanwezig.

De milieuorganisatie WISE had in de afgelopen weken buitenlandse groepen gevraagd hun solidariteit te tonen door het sturen van een spandoek. De vele doeken tezamen (o.a. uit Finland, Frankrijk, Tsjechië, Australië, Nepal en de Filippijnen) vormden samen een kleurrijk en 50 meter lang spandoek dat werd meegedragen in een demonstratie naar de rechtbank. Kleurrijker in ieder geval dan de veertig Borssele werknemers die zich in wit t-shirt met blauwe protestborden hadden geposteerd voor de ingang van de rechtbank.

Nadat de Tweede Kamer in 1994 besloot dat Borssele uiterlijk op 31 december 2003 zou moeten sluiten is dat in eerste instantie in een vergunning vastgelegd. In februari 2000 werd die vergunning door de Raad van State om procedurele gronden vernietigd. De werknemers en eigenaar EPZ hadden op bepaalde punten te weinig inspraakmogelijkheden gehad. EPZ wilde dus niet langer meer uitgaan van een sluiting in 2003.

Maar in 1994 had het ministerie van Economische Zaken al wel afspraken gemaakt met de Samenwerkende Electriciteits Producenten (SEP), de hoogste energiebaas in die tijd, en zelfs een schadevergoeding van 70 miljoen gulden toegezegd. Volgens de advocaat van EPZ zijn die afspraken niet meer relevant omdat de electriciteitsmarkt geliberaliseerd is en de SEP inmiddels niet meer bestaat. Volgens de landsadvocaat echter zijn die afspraken wel bindend voor EPZ omdat die werd vertegenwoordigd door de SEP.

Volgens de landsadvocaat moet er snel een beslissing komen over de sluitingsdatum. Als de centrale namelijk in 2003 dicht gaat dan moet er binnenkort al gewerkt gaan worden aan een sluitingsplan, een Milieu Effect Rapportage en een inspraakprocedure. Dit is volgens Europese regels verplicht.

Wanneer Borssele wel langer open mag blijven ontstaat er een nieuw probleem. Nu brengt ze haar uitgewerkte brandstof naar de opwerkingsfabriek in La Hague, Frankrijk. Maar dat contract loopt tot 2004 en volgens het regeerakkoord van de Franse Rood-Groene coalitie worden er geen nieuwe opwerkingscontracten toegestaan. Direct opslaan in Nederland wordt ook lastig omdat er dan een speciaal daarvoor ontworpen opslagbunker moet komen.

De rechter doet uitspraak op 21 september.

..................

DBF sticht weer brand bij slachterij

De brand in twee trucks bij slachterij Ballering op industrieterrein Ekkersrijt zaterdagnacht 17 juni 2001, is aangestoken door activisten van het Dieren Bevrijdings Front. Bij de brand in het Brabantse Son en Breugel brandden twee nieuwe vrachtwagens geladen met varkensvlees uit. De schade bedraagt acht ton.

Het Dieren Bevrijdings Front (DBF) heeft de verantwoordelijkheid voor de aanslag opgeëist in een brief aan de redactie van Ravage. Het was de bedoeling van het front om het hele Brabantse bedrijf in de as te leggen, zoals dat eind maart ook gebeurde bij slachterij Dumeco in Boxtel. Daarbij werd voor tientallen miljoenen schade aangericht.

De claimbrief bevatte de volgende woorden: "Nacht 17 juni: Bij poging Ballering Export vleesgroothandel in Son plat te branden is zeker één truck in vlammen opgegaan. Het DBF". Ballering Export CV slacht wekelijks 4000 varkens en verwerkt ze tot vleesproducten. Naar eigen zeggen behoort het bedrijf tot de grootste zeugenslachterijen in Europa.

Het onderzoek naar de opsporing van de daders van de Dumeco-brand in Boxtel zit overigens muurvast. Het technisch onderzoek ter plekke bij Dumeco heeft niets tastbaars opgeleverd. Ook het tv-programma Opsporing Verzocht, dat een item aan de brand wijdde, heeft geen bruikbare tips opgeleverd. Volgens politievoorlichter Oosterbaan belden er wel mensen met Opsporing Verzocht. "Dat leverde bij wijze van spreken alleen zaken op die we al wisten. Bijvoorbeeld dat de jerrycan die gevonden is bij de brand bij de Shell te koop is."

Wat volgens de Boxtelse politievoorlichter van het district Aa-&-Dommel wel is vast komen staan, is dat de brand terecht geclaimd is door het DBF. "De methode die bij de Dumeco-brand is gebruikt vertoont dusdanige overeenkomsten met andere geclaimde branden bij slachterijen en veevervoerders, dat de brand door het DBF moet zijn gesticht."

Daarom is de politie van Boxtel nu een uitgebreid papieren onderzoek begonnen waarin vooral de Dumeco-brand-gegevens worden vergeleken met feiten van andere door het DBF geclaimde branden. "Dat gebeurt in overleg met de landelijke terreur-officier. Wellicht dat we daar nog gegevens opduikelen die we tot nu toe over het hoofd hebben gezien en aanknopingspunten bieden om de daders aan te wijzen."

...............

Strafvermindering voor ALF-verdachten

Het Antwerpse Hof van Beroep heeft strafvermindering toegekend aan de ALF-verdachten Anja Hermans en Geert Waegemans. Het duo werd schuldig bevonden aan "brandstichting bij nacht in bendeverband". Ze werden oktober vorig jaar in Edegem op heterdaad betrapt bij het in brand steken van de wagen van de Antwerpse onderzoeksrechter Jacques Mahieu.

Op 13 juni 2001 kwamen Geert Waegemans en Anja Hermans voor bij het Hof van Beroep in Antwerpen. De twee hadden beroep aangetekend tegen het vonnis dat de correctionele rechtbank van Antwerpen hen in maart dit jaar had opgelegd. De rechtbank had hen veroordeeld tot respectievelijk vier en vijf jaar gevangenisstraf. Tijdens de rechtszaak kwam duidelijk naar voren dat Anja Hermans wordt geteisterd door psychische problemen en dringend toe is aan professionele hulp.

Uit de psychologische rapporten van Anja Hermans komt naar voren dat ze een zogenaamde borderline patiënte is, waar ze in het verleden al eens twee maanden voor is opgenomen. Kenmerken van borderline patiënten zijn anti-sociaal en theatraal gedrag en het niet kunnen kanaliseren van woede. De advocaat van Anja pleit dan ook voor opname in een gesloten psychische instelling. De rechter leek hier wel mee in te kunnen stemmen.

De advocate van Geert Waegemans, Verjauw, vroeg om strafverlichting vanwege de minimale rol die Geert in het hele gebeuren heeft gespeeld. Hij zou slechts in de auto hebben gewacht tot Anja klaar was met het in brand steken van de auto. Ook heeft hij geprobeerd Anja de actie uit het hoofd te praten.

Huilend voor de rechtbank betoog Anja haar spijt van de actie. Eerder al had ze via een brief haar excuses aangeboden aan onderzoeksrechter Mahieu. Ook Geert gaf te kennen spijt te hebben van het gebeuren. Volgens advocate Verjauw is er dan ook geen sprake van mededaderschap. "Waegemans was geen uitvoerder, heeft Hermans niet aangemoedigd en verleende geen noodzakelijke hulp."

Beide personen hadden in de bewuste nacht wat alcohol gedronken in een café te Antwerpen. Anja voelde woede opborrelen en wilde wraak nemen op het justitiële apparaat. Ze kreeg namelijk steevast na elke actie van het ALF te maken met huiszoekingen en ze was deze ongevraagde bezoekjes van de rijkswacht meer dan zat. Ze besloot om de auto van onderzoeksrechter Mahieu in de brand te steken.

Ze had deze persoon geheel willekeurig gekozen, als onderdeel van een rechtssysteem dat haar meerdere malen had dwars gelegen. Later bleek dat Mahieu betrokken was bij de rechtszaak tegen Geert Waegemans in verband met de bekladding van het koning Boudewijn monument. De rechter zou later beweren "dat het ging om een aanslag tegen een instituut op zich."

Op 27 juni besloot het hof van beroep ook daadwerkelijk tot strafvermindering over te gaan. Geert kreeg nu een straf opgelegd van vijf jaar cel, waarvan drie voorwaardelijk. Ook Anja kreeg vijf jaar waarvan twee voorwaardelijk. Het komt erop neer dat zij een jaar langer moet zitten dan Geert.

Geert moest overigens op 20 juni nog eens voorkomen en wel voor de bekladding van het Koning Boudewijn Monument. Op 21 januari 2000 werd dit monument met verf besmeurd, drie dagen voordat prins Filip en Mathilde trouwden. Het monument zat helemaal onder de rode verf en op een betonnen wand lieten de antimonarchisten met koeienletters het opschrift "schijt aan de monarchie" achter.

Geert bekende aan deze actie te hebben deelgenomen nadat Anja de politie over Geert's betrokkenheid had ingelicht. Hij kwam er vanaf met een voorwaardelijke straf van 8 maanden. Het duo moet nu nog voorkomen voor de vele acties die het Animal Liberation Front (ALF) de afgelopen jaren in België heeft gevoerd. Hierdoor blijven beide personen nog in voorarrest vastzitten.

...................

Nederland steunt oorlogsindustrie Israël

De Nederlandse overheid heeft juni 2001 besloten om voor 580 miljoen gulden anti-tankwapens van Israëlische makelij aan te schaffen. Voor de order is jarenlang hard gelobbyd door drie fabrikanten. In eerste instantie viel het oog op een Europees samenwerkingsproject, waarvan men vorig jaar, na meer dan tien jaar vruchteloos ploeteren, tot de conclusie kwam dat het model inmiddels hopeloos achterhaald was. Maar liefst 67 miljoen gulden over de balk gegooid, waarvan een groot deel fungeerde als subsidie voor de Hoogeveense vestiging van Stork, Fokker Special Products.

Van de twee andere kandidaten raakte het Israëlische Rafael in opspraak door de bemoeienissen van Jan Gmelich Meijling. De VVD-er was als staatssecretaris van Defensie in het eerste paarse kabinet altijd al een actief pleitbezorger van de vaderlandse wapenindustrie geweest. December 1997 ging hij op bezoek in Israël voor een forum dat de samenwerking tussen wapenproducenten uit beide landen zou moeten verbeteren. Hoog op de agenda stonden de mogelijkheden voor samenwerking voor Rafael's anti-tankraket Gill.

Vrij direct na zijn aftreden als staatssecretaris maakte Meijling van zijn hobby zijn brood. Met zijn lobbybedrijfje begon hij te werken in opdracht van zowel Rafael als een aantal Nederlandse bedrijven, waaronder marinescheepswerf De Schelde en Hollandse Signaal (tegenwoordig Thales Nederland). Met zijn kennis van het dossier anti-tankraketten en zijn uitgebreide netwerk van contacten in de militaire en politieke wereld was Gmelich Meijling uiteraard van onschatbare waarde voor Rafael.

Onlangs hakte het kabinet de knoop door. Men besloot de anti-tankraketten van Rafael aan te schaffen. Alleen D66, GroenLinks en de SP hebben er moeite mee. De PvdA vindt dat als je kiwi's en snijbloemen uit Israël koopt, je net zo goed wapens moet kunnen kopen. Minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken vindt het belangrijk dat hij de garantie heeft ontvangen dat Nederlandse onderdelen, die vooral Thales Nederland voor de Gill zal leveren, niet door Israël worden doorgeleverd aan een spanningsgebied. Dat ze voor Israëlisch gebruik tegen de Palestijnen zullen worden ingezet is blijkbaar van minder belang.

De Gill anti-tankraket is in november vorig jaar voor het eerst gebruikt bij beschietingen door het leger op de Palestijnse stad Beit Jala. Met het groene licht voor de order raakt Nederland niet alleen via de inzet van F-16's betrokken bij het Israëlisch-Palestijnse conflict, maar nu dus ook via de anti-tankraketten.

Maar wellicht nog belangrijker is de enorme invloed die van de order uitgaat. Een serie andere Europese landen staat namelijk ook op het punt te kiezen tussen de Gill en de Amerikaanse Javelin van Lockheed Martin. Nu Nederland haar bedenkingen bij een deal met de Israëlische oorlogsindustrie aan de kant heeft gezet, is de kans groot dat andere landen het voorbeeld zullen volgen.

De belangrijkste vraag echter die de afgelopen weken zowel in het kabinet als in de media niet aan de orde kwam, is een gewetensvraag. Want waar hebben we die anti-tankraketten met een prijskaartje van bijna 600 miljoen gulden in godsnaam voor nodig?

Frank Slijper

AMOK-Noord/Campagne tegen Wapenhandel

......................

Weerstand ontruiming Stuiverstraat groeit

Een meerderheid van de Eindhovense politiek wil de kraakpanden in de Stuiverstraat behouden. De krakers vertragen de gewenste sloop al jaren met juridische procedures, en krijgen nu op de valreep toch nog de politiek mee, uitgezonderd CDA en VVD.

De panden in de Stuiverstraat moeten wijken voor nieuwbouwplannen van woningbouwvereniging Vestide. Het college steunt deze ontwikkeling. Het college legde op 27 juni 2001 echter de slooplijst voor 2001-2002, met daarin de sloop van de Stuiverstraatpanden, ter advies voor aan de commissie Stadsontwikkeling en Beheer. Die stemde onverwacht in met de roep om behoud van de krakers.

De krakers willen studentenhuisvesting naast de bestaande pandjes in plaats van op de plek zelf. De fracties willen nu dat wethouder F. Backhuijs die optie met Vestide bespreekt. Backhuijs voelt hier weinig voor. Coalitiepartij PvdA vindt dat sloop van de Stuiverstraat in strijd is met de nota 'Niet slopen, tenzij'. Ondanks de scherpe kritiek, wil Backhuijs vasthouden aan sloop. De wethouder beloofde wel om de Stuiverstraat opnieuw aan de orde te stellen binnen het College van B&W, na de vakantie.

De krakers willen nu een haalbaarheidsonderzoek naar het behoud van de uit 1880 daterende panden laten doen. "We hebben veel te lang alleen gekeken hoe we sloop kunnen tegenhouden, nu beseffen we dat de nieuwbouw ook naast onze huizen kan", aldus kraker Bas. Ze hopen daarnaast nog steeds dat de vier voormalige 'chefswoningen' van sigarenfabriek Boelaers op de gemeentelijke monumentenlijst komen.

De krakers strijden al acht jaar voor het behoud van de vier panden in de Stuiverstraat. Ze hebben er inmiddels voor gezorgd dat hun domein menige bouw-, sloop- en kapvergunning heeft overleefd. Ze halen alles uit de kast. Om in het traject op weg naar monumentenbescherming weer aan bod te komen, zijn ze bezig met het oprichten van een monumentenvereniging.

De krakers roepen de burgers van Eindhoven en ieder ander op, om op de website www.dse.nl/stuiverstraat een brief te ondertekenen voor het behoud van de panden. Tot nu toe hebben vele mensen de elektronische brief ondertekend, die aan de gemeente wordt gestuurd in het kader van de nota over cultuurhistorie.

Volgens de bewoners en hun site is de Stuiverstraat de eerste testcase voor het nieuwe monumentenbeleid van de stad: Bestaat de nota 'de Koers van Cultuurhistorie' slechts uit loze woorden, of verandert er echt iets aan het gemak waarmee in Eindhoven mooie oude panden worden neergehaald? De tijd zal het leren.

..................

Voetbalimporteurs schenden OESO Richtlijnen

Nederlandse, Duitse en Engelse bedrijven die voetballen uit India importeren schenden de nieuwe OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen. De Landelijke India Werkgroep heeft daarover een klacht ingediend bij het Nationaal Contact Punt dat verantwoordelijk is voor de Richtlijnen in Nederland.

Het is de eerste klacht waarmee het onlangs herziene Nationaal Contact Punt (NCP) wordt geconfronteerd. Regering, werkgevers en vakbonden zien de OESO Richtlijnen als het belangrijkste instrument om maatschappelijk verantwoord ondernemen in het buitenland te bevorderen. Het interdepartementale NCP is ondergebracht bij het ministerie van Economische Zaken.

Kinderarbeid, lonen ver onder het bestaansminimum en zelfs het wettelijk minimumloon, ongezonde arbeidsomstandigheden en sterke belemmering van het recht op organisatie zijn kenmerkend voor de productie van voetballen in India. Dat onthulde de LIW vorig jaar juni in haar rapport The Dark Side of Football.

Het bleek dat de wereldvoetbalbond FIFA en grote sportmerken als Adidas en het Engelse Mitre hun contractuele verplichtingen om te zorgen voor behoorlijke arbeidsomstandigheden, systematisch schenden. In een reactie sprak de FIFA van een "veelomvattend rapport" en beloofde de kwestie te onderzoeken en te bespreken met haar partners in het bedrijfsleven. Een jaar na deze belofte is noch inhoudelijk op het rapport gereageerd, noch zijn er maatregelen aangekondigd of genomen om de situatie te verbeteren.

Het Nederlandse bedrijf Rucanor heeft vorig jaar naar aanleiding van het rapport de banden met haar Indiase leverancier verbroken omdat - volgens Rucanor - hun invloed als kleine afnemer op de betreffende Indiase exporteur minimaal is. Adidas Benelux, die bij dezelfde exporteur inkoopt, heeft nooit op het rapport gereageerd. Importeur Kubbinga, onder meer leverancier van Aldi, importeert nog wel voetballen van hetzelfde bedrijf uit India.

De Landelijke Werkgroep heeft het NCP verzocht om ook NCP's uit andere voetbalimporterende landen te betrekken bij de toetsing van bedrijven aan de OESO Richtlijnen voor Multinationale Ondernemingen. De Landelijke India Werkgroep vraagt het NCP tevens om het onderzoek uit te breiden naar Pakistan en China. Bedrijven importeren steeds meer voetballen en andere sportgoederen uit China zonder dat er enige duidelijkheid is over de arbeidsomstandigheden waaronder deze producten zijn gemaakt.

Bedrijven als Adidas hebben zelf geen vestigingen in India. Zij bestellen hun voetballen bij Indiase bedrijven die via een systeem van 'koppelbazen' hun productie uitbesteden aan kleine werkplaatsen en huishoudens. Volgens de OESO Richtlijnen moeten bedrijven hun leveranciers "waar mogelijk stimuleren" om de OESO Richtlijnen na te leven.

Zeker van grote bedrijven die opdrachten geven voor producten met door hen bepaalde specificaties, mag dan verwacht worden dat afspraken worden gemaakt over naleving van arbeidsnormen plus een inkoopprijs die naleving mogelijk maakt. Verder is er sprake van contractbreuk door importerende bedrijven die een overeenkomst met de FIFA hebben. Dit is strijdig met de bepaling in de Richtlijnen dat bedrijven goede beginselen van ondernemingsbestuur moeten ondersteunen en handhaven en in de praktijk moeten toepassen.

..............

Extreem-rechts actief rond proefdiercentrum

LEIDEN, 22 juni 2001 - Afgelopen weken doken verschillende malen pamfletten op van de club 'Dusnudelft', waarin wordt geageerd tegen proefdiercentrum BPRC in Rijswijk. De club blijkt van extreem-rechtse afkomst. De linkse dierengroep 'Koen' roept op om de club te negeren.

Dusnudelft noemt zichzelf een "Nationaal Anarchistische aXiegroep". Het verspreidde onlangs voor het station van Leiden pamfletten waarin de aandacht wordt gevestigd op de dieronvriendelijke praktijken van het proefdiercentrum BPRC in Rijswijk.

Dusnudelft komt voort uit de inmiddels opgeheven Delftse afdeling van de extreem-rechtse splintergroepering Nationaal Offensief (NO). NO werd opgericht rond de opgeheven neo-nazistische skinheadband Landstorm. De bandleden, en dan met name zanger Dave Blom en bassist Jasper Ruytenbeek, vormden de NO-kern. De drummer van de band was de Rotterdammer Ed Polman, nazi-skin en lid van het Actiefront Nationaal Socialisten.

Ook Jasper Velzel uit Oegstgeest, van het extreem-rechtse muzieklabel Bezerker Records, was actief voor NO. Velzel was een van de twee Voorpost-activisten die in oktober 1999 in Leiden actief waren op internationale anti-McDonald's-dag. Een van de gangmakers van Dusnudelft is Jasper Ruytenbeek, die tot voor kort het blaadje Extreem Delft maakte, de lokale uitgave van Nationaal Offensief.

Gebruik proefdieren voor biotech verdubbeld

DEN HAAG, 26 juni 2001 - Het gebruik van dieren voor genetische testen is vorig jaar toegenomen tot 120.000, tweemaal zoveel als in 1998. Het gaat bijna uitsluitend om muizen. Door het stijgend aantal genetische proeven neemt ook het totaal aantal proefdieren toe, na een daling gedurende bijna twintig jaar. Naar schatting zijn vorig jaar 750.000 dieren gebruikt, zo'n 100.000 meer dan het laagtepunt in 1998.

Registratiekamer wil meer controle op informatiegaring

DEN HAAG, 26 juni 2001 - De Registratiekamer, die waakt over de privacy, wil dat informatiegaring door politie en justitie beter wordt gecontroleerd. De belangen van onverdachte burgers en bedrijven waarover inlichtingen worden verzameld, moeten beter worden beschermd.

De Registratiekamer reageert hiermee op het rapport van de commissie-Mevis van half mei, waarin staat dat bedrijven de wettelijke verplichting moeten krijgen om gegevens af te staan ten behoeve van opsporingsonderzoeken. Opsporingsambtenaren moeten zo de kans krijgen onder meer namen, adressen, woonplaats en financiële positie van klanten te verkrijgen. Dit alles moet wel gebeuren onder de voorwaarde dat justitie bezig is met onderzoek naar een delict waar een maximumstraf van vier jaar op staat.

De Registratiekamer maakt zich vooral zorgen over grootschalige onderzoeken onder mensen die niet verdacht zijn, zoals bij buurtonderzoeken en DNA-onderzoeken. De gegevens van deze mensen zouden volgens de kamer zo snel mogelijk weer uit de dossiers van justitie moeten verdwijnen. Om daarop toe te zien denkt de Registratiekamer aan zowel interne als externe instrumenten.

Uitzetting koerden verhinderd

WAGENINGEN, 27 juni 2001 - Een groep van zestig personen heeft met een menselijke blokkade een uitzetting verhinderd. De burgemeester van Wageningen gaf de politie geen toestemming op te treden. De twee uitgeprocedeerde asielzoekers werden de dag erop wel officieel op straat gezet, maar bleken niet meer aanwezig in het AZC De Leemkuil te Wageningen.

De wegblokkade bestond uit asielzoekers, hulpverleners en sympathisanten. Het plaatselijke politieke infocentrum, Vluchteling Onder Dak en Vluchtelingenwerk Wageningen reageerden na afloop zeer verheugd over de actie. "De Nederlandse overheid voert een restrictief vluchtelingenbeleid. Daartegen moet meer verzet komen", zo melden ze in een persbericht.

De uitzetting vond de volgende ochtend vroeg alsnog plaats. Om 6.00 uur betraden zes agenten van de politie Gelderland Midden het AZC. De Koerden bleken niet meer aanwezig en zijn waarschijnlijk ergens ondergedoken. "Ze krijgen nu geen geld meer van de overheid om te eten, zijn niet meer verzekerd voor medische behandelingen en hebben geen onderdak meer", melden de vluchtelingenorganisaties.

De twee asielzoekers zijn van Koerdische afkomst en gevlucht uit Irak. Terugkeer naar Irak is niet mogelijk en gevaarlijk omdat in Irak bepaald geen sprake is van duurzame vrede. Het noorden van Irak verkeert in een staat van dreigende burgeroorlog. Zowel het Turkse als het Iraakse leger houden er huis.

Als gevolg van de nieuwe Vreemdelingenwet dreigen er de komende maanden 9000 uitgeprocedeerde Iraakse Koerden op straat te worden gezet. Sommige gemeenten werken aan een beperkte noodopvang, hetgeen door de Wageningse vluchtelingenorganisaties als een "doekje voor het bloeden" wordt beschouwd.

"Steeds meer landen worden 'veilig' verklaard. De noodopvang door de gemeente, hoewel sympathiek, is daarvoor absoluut niet toereikend. Er zal een mentaliteitsverandering moeten komen die uitmondt in op z'n minst afschaffing van de nieuwe vreemdelingenwet", zo stellen de organisaties.

Marokkaans kadaster moet gesloten blijven

AMSTERDAM, 27 juni 2001 - Door middel van een open brief doen vertegenwoordigers van een drietal organisaties en beroep op de Marokkaanse regering om geen gehoor te geven aan het verzoek van Nederland om inzage te krijgen in Marokkaanse kadastergegevens. Nederland wenst inzage om de bijstandsuitkeringen van de in dit land wonende Marokkanen te kunnen controleren.

"Om meerdere redenen verzoeken wij u beleefd vast te houden aan uw weigerachtige houding", zo schrijven de vertegenwoordigers van XminY, Solidariteit en Attac. "In de eerste plaats is Marokko een soeverein land dat volledig in haar recht staat wanneer het verschoond wenst te blijven van ongewenste vormen van inmenging van de kant van buitenlandse regeringen."

"Een andere reden waarom wij uw weigerachtige houding waarderen, is ons ongenoegen over het feit dat onze overheid de jacht op - mogelijke - kleine fraudeurs intensiveert maar de elite die haar zakken vult ongemoeid laat. De in Nederland gevestigde banken verlenen medewerking aan binnen- en buitenlandse zwart-geld circuits en zij worden daar door de Nederlandse overheid niet effectief in gehinderd."

Men noemt als voorbeeld de Indover-bank. "De Nederlandse regering heeft geen concrete stappen genomen naar aanleiding van het feit dat de Indonesische ex-dictator Suharto een miljard gulden wit heeft gewassen via de in Nederland gevestigde Indover-bank, waarop de heren Duisenberg en Kok (toentertijd respectievelijk directeur van de Nederlandsche Bank en minister van Financiën) toezicht dienden te houden."

Fabrikanten pepperspray liggen dwars

DEN HAAG, 27 juni 2001 - De invoering van de pepperspray is met maanden vertraagd. Aanvankelijk zouden politiekorpsen in heel Nederland eind dit jaar over het traangas moeten beschikken, maar dat wordt veel later. Fabrikanten van de spray zijn naar de rechter gestapt omdat ze het niet eens zijn met de aanbesteding. Ook hebben ze een klacht ingediend bij de Europese Commissie.

De politiekorpsen kijken al lange tijd reikhalzend uit naar de komst van de pepperspray, een nieuw politiewapen dat het gat moet opvullen tussen de wapenstok en het dienstpistool. Na een aantal proefnemingen met het pepergas werd besloten tot landelijke invoering. Vanaf dat moment gold dat fabrikanten uit heel Europa mochten meedingen naar de order.

De Nederlandse staat zocht naar fabrikanten die zowel de gascontainer zelf als een tasje daarvoor konden aanbieden. Daarop togen een aantal pepperspray-leveranciers naar de rechter, omdat een van hun concurrenten daarmee bevoordeeld zou zijn. In kort geding werd hun eis afgewezen, maar ze tekenden beroep aan. Die procedure loopt nog. Ook de klacht bij de Europese Commissie is in behandeling.

Bijkomend probleem is volgens een brief van minister De Vries van Binnenlandse Zaken dat de MKZ-crisis zoveel van de politie heeft geëist dat aan reguliere taken niet is toegekomen. Een van die taken was het opleiden van agenten in het gebruik van pepperspray. Die training wordt verder vertraagd door de invoering van de euro eind dit jaar. Ook dan is de politie op volle sterkte.

De Vries heeft wel besloten het aantal korpsen dat op proef met het gas werkt uit te breiden. De korpsen Amsterdam-Amstelland, Zaanstreek-Waterland, Haaglanden, IJsselland en Noord-Holland-Noord kunnen sinds begin deze maand agenten opleiden voor gebruik van het middel. Rotterdam-Rijnmond, Brabant- Noord, Groningen en Drenthe hadden al eerder ervaring opgedaan.

KLM weigert medewerking uitzetting asielzoeker

AMSTERDAM, 29 juni 2001 - De KLM heeft onlangs op Schiphol geweigerd een asielzoeker die zou worden uitgezet naar Lagos mee te nemen. Vanwege de slechte conditie van de man kon de vliegveiligheid niet worden gegarandeerd. Volgens de KLM was ook de menselijke waardigheid in het geding.

De asielzoeker had zonder succes zijn heil gezocht in Duitsland. Lufthansa had eerder geweigerd de asielzoeker mee te nemen op een vlucht. De Duitse autoriteiten brachten hem daarna met een escorte naar Schiphol om de man op een KLM-vlucht te zetten.

De woordvoerder van de KLM zei aan het ANP dat per geval wordt gekeken of een asielzoeker die zich tegen uitzetting verzet mee kan op een vlucht. Twee criteria spelen hierbij voor de KLM een rol: de vliegveiligheid en de menselijke waardigheid. In het geval van de asielzoeker uit Duitsland waren beide criteria in het geding. De slechte conditie van de man zou het gevolg zijn van een hongerstaking. De asielzoeker is daaropteruggevlogen naar Berlijn.

Rechtbank onbevoegd in proces Vlaams Blok

BRUSSEL, 29 juni 2001 - Het vonnis in het proces tegen de drie Vlaams Blok-vzw's, beschuldigd van discriminatie en aanzetten tot rassenhaat, is uiterst merkwaardig afgelopen. De correctionele rechtbank verklaarde zich onbevoegd, omdat het om een politiek misdrijf zou gaan. Daarvoor is alleen het hof van assisen bevoegd.

Ook al is er dus inhoudelijk geen beslissing gevallen, voor het Vlaams Blok smaakte dit vonnis haast even zoet als een vrijspraak. Oud-voorzitter Karel Dillen, voor het eerst sinds jaren op het voorplan, hield het bij sobere woorden van tevredenheid. Maar huidig voorzitter Frank Vanhecke liet zich gaan.

Hij had het over de verijdeling van een "moordaanslag op de oppositie" door "pater Leman, een huurling van de Belgische regering". Vanhecke "deed zijn hoed af voor rechters die niet zwichten onder de druk van politiek en media" en beloofde dat de kiezer de rekening hiervoor zal voorleggen aan de meerderheidspartijen.

Voorbarige uitspraken, aangezien er geen enkele inhoudelijke beslissing is genomen. Dat onderlijnden ook de burgerlijke partijen, het Centrum voor Gelijke Kansen en Racismebestrijding en de Liga voor Mensenrechten. Zij hadden moeite om hun ontgoocheling toe te geven. Enigszins krampachtig bleven ze volhouden dat de rechter toch een "morele veroordeling" van het Vlaams Blok meegaf in zijn vonnis.

Het Centrum voor Gelijkheid van Kansen en Racismebestrijding blijft erop vertrouwen dat het de zaak in beroep - met een rechter die minder politieke uitspraken doet en meer antwoorden geeft op juridische argumenten - wél kan winnen.