● Ravage   ● Archief    ● Overzicht 2004    ● Overzicht #13

Kinderfilmfestival onmisbaar

Cinekid speelt zich af rond het Leidseplein in Amsterdam in de filmzalen van City en cultureel centrum de Balie, en Cinekid op locatie in dertig steden in Nederland waar onder meer een selectie van het festival wordt vertoond. Het festival is hét podium voor de 'andere' jeugdfilm, dat wil zeggen films die niet gemaakt en verkocht worden door grote conglomeraten als Disney.

EEN KINDERFILM festival als Cinekid heeft toch iets aparts. Misschien omdat de overgave van kinderen totaal is, en hun enthousiasme aanstekelijk. Of omdat er behalve een enorme hoeveelheid films, tv-programma's en dergelijke, ook tal van activiteiten zijn waar de kinderen actief en creatief bezig kunnen zijn. Met computers kunnen de kinderen animatiefilms, spelletjes en andere digitale kleinoden maken.

EEN TYPISCHE Cinekid film is afkomstig uit een Scandinavisch land of bijvoorbeeld uit Zuid-Afrika waar 'The Wooden Camera' van regisseur Ntshavheni Wa Luruli vandaan komt. Aan de rand van Kaapstad in een zwarte township vinden twee jongens een filmcamera en een revolver op het lichaam van een dode man. Beide jongens raken ieder op hun eigen wijze betrokken in een exploderende confrontatie met de witte bovenwereld, want zo zit die samenleving daar nog steeds in elkaar.

De film is doorspekt met een bijna onrealistisch optimisme, maar daarom is het dan ook een jeugdfilm. Niets is mooier dan hoop in een hopeloze situatie. Daarentegen heeft de openingsfilm van het festival, het Zweedse 'Immediate Boarding', niet zo'n explosieve sociale lading. Alhoewel, het lot van kinderen in gebroken gezinnen is helaas zeer herkenbaar voor menig jeugdige toeschouwer.

ER ZIJN TWEE projecten die een interessante aanvulling geven op het aandeel speelfilm van het festival. De sectie Kids & Docs is samengesteld uit korte documentaires waar ideeën van kinderen gebruikt worden om diens leefwereld te belichten.

'Myrte en haar vader' is een behoorlijk aangrijpende film over een meisje die worstelt met de ziekte van haar vader die Parkinson heeft. Dat betekent dat alledaagse dingen zoals eten en boodschappen doen moeizame aangelegenheden zijn. Myrte zit midden in een proces van begrip en verwerking, door de ziekte van haar vader is haar leven ingrijpend veranderd.

De docu 'Had ik maar een bril' gaat over een meisje met een gehoorapparaat dat evenzeer worstelt met een dilemma. Ze voelt zich anders door haar handicap, maar wil toch de aansluiting met haar klasgenootjes behouden. Beide films blinken uit in pure eerlijkheid, want het zal toch heel wat overtuigingskracht gekost hebben om de kinderen zo over hun leven te laten vertellen.

'Kind & Kleur' is een opleidingsproject voor schrijvers met diverse culturele achtergronden. Bedoeling is om vanuit het perspectief van de multiculturele samenleving korte dramaproducties te maken. Belangrijk feit is dat in Amsterdam en de andere grote steden meer dan de helft van de leerlingen ouders hebben met een niet-Nederlandse achtergrond.

Dit thema wordt zelden weerspiegeld in de kinderprogramma's op televisie, en al helemaal niet in de stroom kinderfilms in de bioscopen van de afgelopen jaren. 'Polleke' van vorig jaar was de uitzondering op de regel.

Het lichtvoetige filmpje 'Mzungu' gaat over een Nederlands meisje dat in Afrika geboren is, en te maken krijgt met een cultuurschok wanneer ze met haar ouders naar Nederland komt. Grappig dat ook zo'n filmpje ertussen zit, multicultureel hoeft niet noodzakelijkerwijs te leiden tot zwartgallige en zwaarmoedige bespiegelingen.

Ulrik van Tongeren

Info: www.cinekid.nl

Italiaanse constellatie in notendop

Regisseur Paolo Virzì heeft met Caterina va in Città op een bijna terloopse manier een splijtend scherpe politieke rolprent over het hedendaagse chaotische Italië gemaakt.

Caterina va in Città van de Italiaanse regisseur Paolo Virzì is in de eerste plaats een film over het volwassen worden van het dertienjarige meisje Catarina. Tegelijkertijd heeft de regisseur, die ook het script schreef, op een bijna terloopse manier een splijtend scherpe politieke rolprent over het hedendaagse chaotische Italië gemaakt. Sleutelwoord van de film is kliek, die term wordt in de film gelijk gesteld aan geheim genootschap.

Caterina die met haar familie vanuit de provincie naar Rome verhuist, wordt op haar nieuwe school beurtelings opgenomen in zowel een fascistische als communistische pubergroep. Deze clans zijn waarlijk konkelende geheime genootschappen. Catarina's vader, een mislukte leraar, gespeeld door de briljante Sergio Castellitto, probeert met behulp van zijn dochter hogerop te komen om zijn plaats in de Romeinse upper class te veroveren.

Het is razend knap hoe de maatschappelijke en politieke constellatie van Italië in een notendop wordt gepresenteerd. En dat allemaal in de vorm van een in essentie tedere film over het volwassen worden van zomaar een meisje uit de provincie. Thema's als de kloof tussen provincie en de grote stad, hoe het alledaagse fascisme van nieuw-rechts zich in de samenleving heeft genesteld en de beangstigende dictatuur van de grotendeels door Berlusconi beheerste media die de bevolking in een ijzeren greep houdt.

Knap ook hoe de regisseur zijn visie over het politieke klimaat in Italië in een lichtvoetige vorm heeft gegoten, zonder in oppervlakkige karikaturen te vervallen. Zelfs de sinistere neofascistische politicus waar alles om draait heeft zijn moment van schaamte, wanneer hij voor een zaal staat waar men de hitlergroet brengt.

Het is natuurlijk een slimme scenariovondst om de vader van Catarina als commentator van de door en door corrupte Italiaanse samenleving te gebruiken. Zijn mantra over de oeroude Italiaanse gewoonte om alles in kliekje te bekonkelen, geldt helaas ook voor menig andere samenleving. (UvT)

Naar boven