● Ravage   ● Archief    ● Overzicht 2004    ● Overzicht #13

Het besneden kind

Taboes zijn er om doorbroken te worden. Daar is moed, energie maar vooral veel tijd voor nodig. Het aansnijden van een controversieel onderwerp stuit op de nodige weerstand en onbegrip. Niet het taboe maar degenen die het aankaarten worden in eerste instantie bestreden. Maar het in gang gezette proces is onomkeerbaar, vroeg of laat leidt het tot veranderingen.

Programmamaker Michael Schaap, zelf van joodse afkomst, is boos over zijn besnijdenis. Hij werd na een felle discussie binnen zijn familie, waar hij zelf geen weet van had, na acht maanden besneden. In het tv-programma Het Geluk van Nederland vraagt hij aan z'n moeder waarom ze hiervoor destijds toestemming heeft gegeven. ,,Omdat ik het mooier vind staan'', is haar antwoord. De uit het lood geslagen Schaap staart vervolgens naar het plafond.

In het programma, de inleiding van een film over jongensbesnijdenis, gaat Schaap op zoek naar voor- maar vooral tegenstanders van besnijdenis op zeer jonge leeftijd en praat met moslims, joden, wetenschappers, religieuzen, politici en rechtsgeleerden. Een vijfde van de mannelijke wereldbevolking is besneden. In Nederland worden jaarlijks ongeveer 15.000 jongens, voornamelijk moslims, besneden. De ingreep wordt vergoed door het ziekenfonds.

Bij de besnijdenis van jongens wordt een deel van de voorhuid op zeer jonge leeftijd verwijderd. De eikel is in wezen een inwendig orgaan. De voorhuid heeft een beschermende functie en dient het contact met de omgeving in ongewenste omstandigheden te verhinderen. Bovendien heeft de voorhuid de eigenschap om talg af te scheiden waardoor de eikel steeds vochtig blijft en gesmeerd wordt.

Ten gevolge van een besnijdenis verliest de eikel een deel van zijn gevoeligheid, omdat deze door wrijving met kleding (ondergoed) een dikkere hoornlaag aanmaakt dan bij een onbesneden man het geval is. Aangezien de eikel hét onderdeel van de penis is dat seksueel genot veroorzaakt, laten de gevolgen zich raden. Minder gevoel tijdens het vrijen en masturbatie.

De meeste mannen die besneden zijn ontkennen dit probleem, of weten niet beter omdat ze nooit zullen weten hoe de eikel aanvoelt met voorhuid. Velen zijn vanwege hun culturele en religieuze achtergrond trots op de besnijdenis en het vrijen zou ook nog eens worden gestimuleerd. Naast religieuze overwegingen wordt de hygiëne als argument aangevoerd voor jongensbesnijdenis. Vanuit de westerse medische wereld en de wetenschap wordt dit als onzin bestempeld. Dagelijks wassen is afdoende.

Het is in wezen nogal triest. Een baby waarvan ongevraagd de erogene zone wordt aangetast, zo beaamt ook de medische wereld inmiddels. Medici in dit land zijn opgeleid om ingrepen te verrichten waarmee de gezondheid wordt bespoedigd. Het wegsnijden van de voorhuid kan toch moeilijk in dit licht worden gezien.

In landen als Engeland en vooral Amerika is een discussie ontstaan over de toelaatbaarheid van jongensbesnijding. In 1970 was 90 procent van de mannelijke Amerikanen besneden, inmiddels nog maar 60 procent. De storm aan kritiek draait niet zozeer om de voor- en nadelen van besnijdenis. Tegenstanders van besnijdenis zijn vooral boos vanwege het feit dat anderen ooit beslist hebben en dat ze voor de rest van hun leven zonder voorhuid door het leven gaan.

Michael Schaap vroeg in Het Geluk van Nederland aan politica Hirsi Ali waarom jongensbesnijdenis in dit land eigenlijk nog wordt toegestaan. Zelfs de mildste vorm van meisjesbesnijdenis wordt vandaag de dag in Nederland als een vorm van genitale verminking gezien en bestraft. De politica beaamde dat jongensbesnijdenis vele malen erger is dan de incisie van de clitoris (klein sneetje voor een druppel bloed, een symbool voor reinheid), een traditie die hier eveneens strafbaar is gesteld.

Het is per definitie ongepast en stuitend om een klein kind een bepaalde richting op te duwen en waar het op latere leeftijd vrijwel niet meer vanaf kan wijken zonder zichzelf buiten de familie of gemeenschap te plaatsen. Denk aan religie. Maar het verwijderen van een functioneel onderdeel van het lichaam gaat nog een stapje verder. Er is niets mis mee om de man, of vrouw, op 18-jarige leeftijd zelf te laten beslissen of hij of zij al dan niet besneden wenst te worden. Maar doe het een onschuldige baby niet aan.

Het zal niemand verbazen dat minister Donner het verzoek van Hirsi Ali om besnijdenis tot aan de volwassen leeftijd strafbaar te stellen, afgedaan heeft als onnodig. Daarvoor zal er veel maar maatschappelijke discussie over het onderwerp moeten worden gevoerd. Eeuwenoude tradities dienen gerespecteerd te worden, echter niet zolang ze indruisen tegen de rechten van het kind.

Alex van Veen

www.vpro.nl/programma/geluk

Naar boven