● Ravage   ● Archief    ● Overzicht 2004    ● Overzicht #12

Marianne Thieme, Partij voor de Dieren

In het kader van de Europese verkiezingen schreef Marianne Thieme het boek 'De eeuw van het dier', waarin ze een lans breekt voor de rechten van het dier. Thieme is naast lijsttrekker van de Partij voor de Dieren tevens voorzitter van Wakker Dier. Marina Groen sprak met haar.

Bij de Kamerverkiezingen van vorig jaar slaagde de Partij voor de Dieren (PvdD) er niet in een zetel binnen te halen. Ook bij de verkiezingen voor het Europees Parlement in juni dit jaar behaalde de partij nét geen zetel. Echter, vertaald naar de Nederlandse situatie had de PvdD nu vijf kamerzetels binnen gehaald. Hoe verklaart u deze sprong?

Thieme: ,,De onderzoeksresultaten van Maurice de Hond geven aan dat wij al maanden op drie zetels staan, dus dat zou heel goed kunnen. Wij waren tijdens de laatste Kamerverkiezingen nog maar twee maanden jong, waardoor we een kleine groep mensen konden bereiken. Dat we inmiddels veel meer stemmen krijgen is logisch, we hebben meer van onze ideeën kunnen tonen aan een groter publiek. Maar dat wij 155.000 stemmen behaalden, dat had niemand verwacht. Dat is drie keer zoveel, een enorme groei. We hebben vriend en vijand verrast, en alleen dat was al een enorme overwinning. De expansie is reusachtig, en ik verwacht niet anders dat deze zich doorzet. De achterban is behoorlijk, er zijn in dit land vier miljoen mensen lid van dierenorganisaties.''

In je boek schrijf je dat de Partij voor de Dieren niet verweten mag worden een one-issue partij te zijn. Wat zijn jullie andere issues zoal?

,,Ons hoofdthema is natuurlijk dierenrechten. De basisgedachte van onze partij is echter dat wij opkomen voor alles wat kwetsbaar is: de stemloze, de zwakkere in de samenleving, respect hebben voor alles wat leeft! Met dat uitgangspunt hebben wij dus ook een visie op het milieu, natuur, sociale zekerheid. Vanuit deze basisfilosofie is het dan ook geen one-issue partij. Wij willen uiteindelijk uitgroeien tot een politieke beweging die ook over andere onderwerpen voorstellen initieert. Op dit moment gaat onze aandacht uit naar dieren omdat die helemaal geen stem hebben.''

Moet je niet breed geörienteerd zijn als partij? Is het niet raadzaam om andere issues niet te bagatelliseren?

,,Op dit moment wordt het dierenwelzijn gebagatelliseerd in de politiek, dus is het juist van belang om dat nou eens op de politieke kaart te zetten. Daar wordt namelijk geen aandacht aan besteed. Voor GroenLinks of de SP is het dierenwelzijn slechts bijzaak. Je moet juist een thema hebben waar je helemaal voor gaat, wil je iets bereiken!''

Je schrijft dat het ritueel slachten in dit land uitgebannen dient te worden en dat de strijd voor het dierenwelzijn niet gebonden is aan een politieke kleur. Ben je blij met de protestacties die extreem-rechtse clubs voeren tegen islamitische slagerijen?

,,Daar ben ik helemaal niet blij mee. Onder het mom van het opkomen voor dieren, het ritueel slachten aanpakken! Het gebeurt vanuit een mensonvriendelijke, zelfs vijandige gedachte. Het heeft niets te maken met dierenwelzijn, maar met disrespect voor de rechten van bepaalde bevolkingsgroepen.

Wij vinden dat tradities ophouden daar waar dierenleed begint. Slacht je een dier zonder verdoving, hetgeen het geval is bij het ritueel slachten, dan begint dáár voor ons het onrecht tegen het dier. Maar wij zijn niet tegen islamieten, die extreem-rechtse clubs wel.''

In het boek besteed je aandacht aan het feit dat de vele dierenwelzijnsorganisaties die dit land rijk is bij elkaar over miljoenen leden beschikken, Je spreekt van de sociale beweging voor de toekomst. Wordt het niet eens tijd dat de achterban de straat op komt?

,,Ik denk dat de demonstraties zoals die uit de jaren tachtig niet echt meer van deze tijd zijn. De verontwaardiging en actiebereidheid is op zich wel aanwezig, alleen komt dit op een andere manier tot uiting. Kijk alleen al naar de massale protest-mails die er worden rondgestuurd.

Als de organisaties vandaag de dag al massaal de straat op gaan, dan is het in eerste instantie voor hun eigen hachje. Kijk naar platform Keer het Tij, dat binnenkort een manifestatie tegen het rücksichtslose beleid van het kabinet Balkende houdt. In de folders staat helemaal niets vermeld over dierenwelzijn, de rechten van de dieren worden absoluut met voeten getreden. Waarom ontbreken zij! Toch komen milieu, natuur en dierenwelzijn steeds vaker bovenaan het lijstje van mensen voor.

Organisaties als Bont voor Dieren en Wakker Dier geven de voorkeur aan kleinschalige acties. Wakker Dier heeft daarmee voor elkaar gekregen dat alle legbatterijeieren uit de schappen van winkels zijn verwijderd. We worden dus wel gehoord, alleen de politiek doet hier veel te weinig mee. Met de Partij voor de Dieren hopen we de pressie in de Tweede Kamer op te kunnen voeren. Ik ben ervan overtuigd dat de partij de een haas in de marathon zal zijn. Andere politieken partijen worden door ons wakker geschud.''

Dieren hebben volgens jou ook rechten. Dierenrechten zouden wettelijk moeten worden vastgelegd. Hoe ziet het traject eruit om tot wettelijke bepalingen te komen waarmee rechten aan dieren kunnen worden ontleend?

,,Er zijn al een aantal stappen gezet, onder meer door rechtsfilosoof Paul Cliteur, die een universele verklaring schreef voor de rechten van het 'productiedier', dan hebben we het over landbouwdieren. Daarin wordt telkens bekeken waarvoor het dier wordt gebruikt, en welke rechten zo'n dier heeft binnen het systeem waar het gehuisvest is. Die rechten zullen uiteindelijk in de grondwet vastgelegd moeten worden: vrij van pijn, vrij van angst, vrij van stress. In Duitsland en Oostenrijk is de trend al gezet, daar is een grondwetsartikel vastgelegd dat het dierenwelzijn gewaarborgd dient te worden. Wij zijn dan ook hoopvol gestemd.''

Zodra dieren rechten krijgen betekent dat de nekslag voor de bio-industrie. Dierenrechten lijkt welhaast een utopie in een kapitalistische samenleving.

,,De nekslag voor de bio-industrie betreft niet alleen de rechten van de dieren, maar het feit dat zij niet meer kan concurreren met de rest van de wereld, en dus in feite al failliet verklaard is. Kinderarbeid hebben we in onze kapitalistische samenleving ook kunnen uitbannen, door daar een verbod over uit te roepen. Dierenrechten zullen het minimale beschermingssysteem zijn in een vrije markt.''

In de NRC van 11 september stond de uitslag van een webcongres (discussieplatform) over de volgende stelling: vlees moet voorzien zijn van een certificaat waarop is vermeld hoe het vlees is geproduceerd. Drie kwart van de deelnemers vindt van wel. Moet een certificaat op vlees de productiewijze aangeven?

,,Jazeker. Dieren zijn afhankelijk van het consumentengedrag, dus moet de consument beïnvloed worden. Men moet weten dat ze dierenleed op hun bord krijgen als zij vlees kopen afkomstig uit de bio-industrie. Nu staat er alleen op vermeld als het diervriendelijk is geproduceerd. Om de dieren te beschermen mag er best anti-reclame worden gemaakt door de overheid.''

Femke Halsema van GroenLinks maakt bij het dierenwelzijn onderscheid tussen dieren voor voeding en dieren voor jassen. Omdat voor bontjassen een alternatief bestaat, en voor vlees niet. Vindt u dat ook, u gaat daar in uw boek eigenlijk niet verder op in.

,,Halsema durft te beweren dat er voor vlees geen alternatieven bestaan, vlees is in haar ogen dus noodzakelijk. Zij is wel het kopstuk voor GroenLinks, maar met haar redenaties zal er dus nooit wat veranderen voor de dieren. GroenLinks pretendeert wel een soort partij voor de dieren te zijn, maar Halsema gaat er niet voor op de bres. Op haar hoeven we niet te rekenen.

Vlees wordt door de meeste mensen nog geaccepteerd als zijnde iets wat rechtvaardig is. Ik betwijfel dat, maar zover zijn we nog niet. Het alternatief voor vlees is plantaardige voeding. In plantaardige voeding zit alles wat je ook uit vlees haalt. Alleen zul je het op een andere manier moeten gaan eten, dienen we groente niet langer als bijgerecht te zien. Daarnaast zijn er voldoende vleesvervangers op de markt die dat lege stukje '3 min 1 is 2' op je bord kunnen opvullen.''

Dat Fortuyn werd gezien als een serieuze bedreiging voor het werk van de dierenwelzijnsorganisaties vind je onzin, zo beschrijf je in je boek.

,,De angst voor Fortuyn was zwaar overdreven. Dat is door de media enorm opgeblazen. Er waren en zijn veel meer dieronvriendelijke politici. Fortuyn zei wel vaker wat maar zijn uitlatingen vormden geen reële bedreiging voor dieren. Sterker nog, zijn pleidooi voor de afschaffing van landbouwsubsidies zou de nekslag hebben betekend voor de bio-industrie als hij het voor het zeggen had gekregen.''

Dat als gevolg van de moord op Fortuyn, gepleegd door een dierenrechtenactivist, het werk van dierenwelzijnsorganisaties bepaald geen goed heeft gedaan is een eufemisme. Je distantieert je te pas en te onpas van radicale acties zoals die van het Dierenbevrijdingsfront. Maar hun daden trekken wel de aandacht van het publiek en politiek. Daar is toch niets mis mee?

,,Dat is negatieve aandacht. Door radicale acties zal de dierenwelzijnsorganisatie voor de politiek een taboe worden. Dat is tot nog toe niet gebeurd, doordat we duidelijk hebben kunnen maken dat de meeste mensen die voor de dieren opkomen, geweld afwijzen, en illegale activiteiten ook. Ik denk echt dat je er niets mee bereikt. Radicale acties kunnen op de korte termijn iets teweeg brengen. Maar het zal de discussie vertroebelen, dan gaat het eerder over die radicale dierenactivisten dan over het onderwerp zelf, het dierenwelzijn.''

Misschien ben je in wezen niet écht tegen het loslaten van nertsen, maar neem je publiekelijk een afwijzend standpunt in omdat je als kopstuk van de Partij voor de Dieren en voorzitter van Wakker Dier een bepaalde naam hebt hoog te houden en je rekening dient te houden met de donateurs?

,,Ja, wat moet ik daar nou op zeggen! Het loslaten van nertsen is symboliek. Het dier krijgt de vrijheid, het wordt geen onderdeel van een jas. Dat is iets moois. Maar dat is een tijdelijke oplossing, ik ben iemand die gaat voor de strategie. Ik wil uiteindelijk een lange-termijn oplossing. Bont voor Dieren heeft een verbod op de vossen- en chinchillafarms voor elkaar gekregen. Er worden wel degelijk resultaten geboekt. Ik kan mij het ongeduld, de wanhoop van mensen, heel goed voorstellen. Zelf vind ik ook dat het allemaal veel te traag gaat. Het is niet voor niets dat wij de Partij voor de Dieren hebben opgericht. Toch hou ik me vast aan het succes. Er zijn politieke partijen wakker geschud! Het lange-termijndenken is in het belang van het dierenwelzijn.''

Is de Partij voor de Dieren klaar voor de Tweede Kamer?

(Korte stilte) ,,Ja, ons verkiezingsprogramma geeft aan dat er ontzettend veel te doen is op dit gebied. Daar hebben we onze handen vol aan, elke zetel zal daarbij helpen. Wij hebben echter niet de pretentie een heel grote partij te worden. Dat kan wel gebeuren als wij ons nog meer gaan verbreden, en meer onderwerpen als hoofdthema nemen. Op dit moment willen wij een soort van pressiegroep in de Tweede Kamer zijn.''

Marina Groen

De eeuw van het dier; Marianne Thieme. Uitgever: Houtekiet.
ISBN: 90 5240 791 6

www.partijvoordedieren.nl

Naar boven