- Home
- Archief
- 1999

Uit: Ravage #283 van 30 april 1999

De opmars van de Grijze Wolven

Onlangs werden er in Turkije voor de tiende maal gedurende de laatste tien jaar verkiezingen gehouden. Extreem rechts, in de gedaante van de gewelddadige Grijze Wolven, boekte een behoorlijke winst. Verwacht wordt dat de polarisatie binnen de Turkse samenleving en ten opzichte van Europa hierdoor alleen zal toenemen.

De uitslag van de parlementsverkiezingen in Turkije van 18 april kwam, gelet op de commentaren in de reguliere media in Nederland, voor velen als een verrassing. De Partij van de Nationalistische Actie (MHP), ook wel Grijze Wolven genoemd, behaalde een flinke stemmenwinst.

Gezien de ontwikkelingen van de laatste maanden in Turkije, is dit een logisch gevolg. Sinds in oktober 1998 de oorlogsdreiging van Turkije tegen Syrië steeds verder werd opgevoerd, namen de Grijze Wolven van de MHP telkens het voortouw in het mobiliseren van de nationalistische sentimenten onder de Turkse bevolking. De druk van Turkije op Syrië was bedoeld om de guerrilla bases van de Koerdische Arbeiderspartij PKK ontruimd te krijgen en het onderdak voor PKK voorzitter Abdullah Öcalan op te heffen.

Toen dat lukte en Öcalan in november 1998 in Italië aankwam, gingen Grijze Wolven in zeer agressieve gewelddadige demonstraties tegen alles wat Italiaans was tekeer. Italiaanse modezaken werden geplunderd, pizzeria's werden aangevallen en de Italiaanse diplomatieke vertegenwoordigingen werden door demonstranten belaagd. Nu heerste er bij 'gevestigd' rechts, zeg maar Yilmaz (en later Ecevit) ook een zeer nationalistische stemming, maar een groot deel van de Turkse bevolking symphatiseerde toch met de 'originelen', de Grijze Wolven. De stemmenwinst kwam daarnaast vooral van jongeren, die zich sinds begin jaren negentig afwendden van de corrupte regeringsklieken van Ciller en Yilmaz, op de Islamieten stemden en nu op de MHP. Bovendien groeiden deze jongeren tijdens een periode op, waarin de Grijze Wolven het culturele leven bepaalden.

Een andere factor waren de plattelanders, die ook niets van de Ankara-kliek moesten hebben en waar bovendien veel soldaten vandaan komen die in het Zuid Oosten tegen de Koerden vechten en niet zelden sneuvelen of getraumatiseerd of gewond terugkeren. Als laatste belangrijke factor profileerde de MHP zich sinds halverwege de jaren negentig ook als Islamitische partij, waarmee ze de wind uit de zeilen van de Faziler partij trachtte te nemen. Hitler

Na een afwezigheid van 22 jaar is de MHP dus weer teruggekeerd in het Turkse parlement. In 1969 werd de MHP onder de huidige naam bekend. Voor die tijd verenigden de fascisten in Turkije zich onder diverse namen, maar allemaal onder leiding van Alparslan Türkes, die tijdens de Tweede Wereldoorlog al openlijk symphatiseerde met Hitler's Derde Rijk, voornamelijk vanwege diens anti-communisme. Grijze Wolven vochten toen samen met Duitse nazi's tegen de partizanen op de Balkan.

Ondanks zijn openlijke nazi-symphathieën werd Türkes kolonel in het Turkse leger en speelde hij een voorname rol bij de militaire coup in 1960. Ook onderhield de MHP goede contacten met neonazi's in Duitsland, waaronder de Deutsche Volks Union van Gerhard Frey. De jongerenbeweging van de MHP, de Grijze Wolven, georganiseerd naar voorbeeld van Hitler's SA, begonnen zeer gewelddadige campagnes tegen alles wat links was in Turkije en creëerden zo een dusdanige spanning (en 5000 slachtoffers over en weer) dat in 1980 een militaire coup opnieuw onvermijdelijk bleek.

De MHP werd verboden en Türkes verdween voor vijf jaar achter de tralies. Als symbool bleef hij echter de absolute leider van de partij. Bovendien hadden Grijze Wolven hoge posten in het veiligheidsapparaat in Turkije. In de jaren negentig fungeerden MHP'ers vooral als vooruitgeschoven posten in het Zuid Oosten van Turkije. Zwaarbewaakte partijkantoren, een soort bunkers, behangen met Grijze Wolvensymboliek ontsierden de kleinste Koerdische dorpjes. De Grijze Wolven in Zuid Oost Turkije zitten bij de contra guerrilla, handelen in wapens en drugs of opereren als verlengstuk van de Turkse politie en het leger door mensen te verraden, te vermoorden of te laten verdwijnen.

Kosovo

Na de verkiezingswinst verklaarde Devlet Bahceli, de huidige leider van de MHP, dat Abdullah Öcalan zo snel mogelijk opgehangen moest worden, het Koerdische 'separatisme uitgerot moest worden' en dat de PKK leiding in Irak, Iran, Syrië en Griekenland geëlimineerd moest worden. En er wordt weer flink gepleit voor de inzet van NAVO grondtroepen in Kosovo, het liefst Turkse.

In augustus 1998 werd al bekend dat Turkse nationalisten vrijwilligers aan het ronselen waren voor 'humanitaire missies' in Kosovo. Turkije heeft speciale banden met Kosovo, dat in de 14e eeuw en begin deze eeuw eventjes tot het Ottomaanse Rijk behoorde. Bovendien wonen er ongeveer twee miljoen Albanese moslims in Turkije, waarvan veel familieleden in Kosovo leven. Bovendien botst de groot Turkse gedachte nogal met de Servische aspiraties en neigen de Grieken (aartsvijanden van de Turken, zie kwestie Cyprus) naar steun aan hun orthodoxe broedervolk, de Serven.

In een opiniestuk in Trouw van 21 april jl. werdt het als volgt verwoordt: "NAVO partner Turkije bood aan zijn in berg guerrilla optimaal getrainde leger in te zetten in de crisis in Kosovo. De NAVO heeft dat verzoek echter afgewezen. (...) De Servische nationalistische mythe baseert zich op de slag in 1389 tegen de Osmaanse Turken in Kosovo. Wat ligt er meer voor de hand om twee vliegen in één klap te slaan door uitgerekend Turkije zijn grondtroepen in te laten zetten? Door dit plan, waarop Turkse vrienden in onze omgeving zeer positief reageerden, kan Turkije met een actuele herhaling van de nederlaag van 1389 mede een beslissende klap toebrengen aan de Servische oorlogshysterie. (...) Het zij aan zij strijden van Turkse Koerden en hun landgenoten zal ook indruk maken in Turkije zelf. Wanneer Turkse politici dit feit aangrijpen komt het onderlinge binnenlandse conflict tussen Turken en Koerden dichterbij een oplossing."

Mede auteur is een oude bekende. Mustafa Kemal Ustalar, jaren geleden nog in verband gebracht met Grijze Wolven, voormalige secretaris van een bij de Turkse Federatie Nederland (de mantelorganisatie van de MHP in Nederland) aangesloten Moskee, ex-deelraadslid van de PvdA in het Amsterdamse stadsdeel Zeeburg, tegenwoordig weer deelraadslid, nu voor Zeeburgs Belang. Ustalar laat met dit artikel zien dat hij nooit echt afstand heeft gedaan van het nationalistische gedachtegoed.

Bahceli verklaarde ook dat Turkije haar redenen om toe te treden tot de Europese Unie moest herzien. De kritiek op de mensenrechtensituatie in Turkije vanuit Europa is zeker de nationalisten van de MHP al jaren een doorn in het oog. De MHP voerde in haar verkiezingscampagne dan ook aan dat er gewerkt moest worden aan de opbouw van een economisch machtsblok samen met haar Turkse broedervolkeren, waaronder een aantal voormalige Sovjet republieken.

Het ziet er niet best uit voor de minderheidsgroepen in Turkije, in het bijzonder de Koerden. De harde lijn die de laatste maanden is ingezet, zal ook in Europa merkbaar worden. Med TV is definitief uit de lucht en de Grijze Wolven beginnen binnenkort ongetwijfeld aan een offensief tegen de Koerdische verenigingen in de diverse Europese landen. Nederlandse antifascisten zouden snel moeten bedenken wat zij met deze kwestie zouden willen, kunnen en moeten doen.

Jeroen Bosch

 

Naar boven
Naar overzicht dit nummer
Naar Jaargang 1999