|
Uit: Ravage #4 van 19 maart 2004
Patapoe bijt van zich af
Op 27 februari liepen ruim driehonderd liefhebbers van vrije radio in een luidruchtige optocht door de Amsterdamse binnenstad. De actie was georganiseerd door Radio Patapoe, die al 17 jaar in de vrije ether zit en de laatste tijd lastig wordt gevallen door het Agentschap Telecom.
Maandag 9 februari vond op een zekere locatie in Amsterdam-West een merkwaardig schouwspel plaats. Twee buurtagenten en een medewerker van het Agentschap Telecom (AT, de voormalige Radiocontroledienst) kwamen op bezoek in een gelegaliseerd kraakpand met de mededeling dat de radio-uitzendingen van Radio Patapoe, die aldaar zouden plaatsvinden, moesten stoppen. Bewoners gaven te kennen niet te weten waar de heren het over hadden. De ongenode gasten geloofden dit niet en gingen in het gebouw op zoek naar de studio, waarna de heren zich onverrichterzake terugtrokken met de mededeling te zullen wederkeren als de radio-uitzendingen niet vrijwillig gestaakt werden. Sindsdien is vrije radio-land in het algemeen, en vrije radio-land in Amsterdam in het bijzonder, opnieuw in rep en roer. Wat was de reden voor de komst van de AT-medewerker? Handelde hij uit opdracht van iemand, en van wie dan? Of was het zo dat de zender stoorde in de directe omgeving? Als klap op de vuurpijl dreigde bouw- en woningtoezicht de bewoners van het woon-werkpand waar de zender van Patapoe zich zou bevinden, geen gebruiksvergunning zouden krijgen als de radio niet vertrok. Dat zou erg jammer zijn, want het betreffende pand is in de voorafgaande maanden voor zeven ton uit de pot van het gemeentelijke broedplaatsenbeleid verbouwd.
Concurrentie Op de maandag na de inval bracht een delegatie van de radiozender een bezoek aan de stadsdeelraad. In een ontspannen gesprek verklaarde de voorzitster van de deelraad blij te zijn met de radio en niet van plan te zijn hen lastig te vallen. Er was echter wel een melding geweest van het Agentschap Telecom. Zij zouden achter de actie zitten. Dit agentschap is namelijk in het kader van de Actie Etherflits al een jaar bezig om systematisch vrije radiozenders (ook wel piraten genoemd) te liquideren. Dit in een poging om de ether vrij te krijgen van 'parasiterende' zenders die geen miljoenen euro's neer kunnen, en willen, neertellen voor een frequentie. Deze radiozenders zijn commercieel gezien ook waardeloos: de ideologische zeurkousen weigeren namelijk reclame te maken! Sterker nog, ze streven niet eens een 'winstoogmerk' na. Het AT evenwel stelt zich (naast de immer weerkerende beschuldiging van 'storing' door piraten op allerlei al dan niet gewichtige frequenties die kennelijk geen nadere onderbouwing behoeft) glashard op het standpunt dat er sprake is van oneerlijke concurrentie door vrije radio's. De algehele tendens, ook onder reguliere radiomakers, lijkt te zijn dat de ether alleen gebruikt mag worden door radiostations die zich aan de regels van het moderne radiomaken houden. Dat komt in de praktijk neer op het uitzenden van drie liedjes, met wat gelul tussendoor, waarna een even lang reclameblok volgt. De liedjes moeten als het even kan op elk radiostation dezelfde zijn, de belangen van de sponsors vertegenwoordigd in onder andere muzieklabels, puistenbestrijders, shampoofabrikanten, damesbladen, sporttijdschriften en condoomverkopers moeten wel behartigd worden. De radio verkeert financieel gezien in een moeilijke positie. Door de komst van tv en het internet is het nog verdraaid moeilijk om een beetje geld te verdienen. Tegenwoordig is het vooral belangrijk wie de DJ is, volgens de tamelijk uitzonderlijke ontwikkeling die wil dat zelfs radio vandaag de dag een 'gezicht' moet hebben.
Stijging Al snel bleek dat Radio Patapoe, simpel gesteld, aan de beurt was. Meer wilden de woordvoerders van het AT hierover niet kwijt. Ook bleek dat er geen sprake van was dat het pand geen gebruiksvergunning zou krijgen, er diende slechts een bouwtechnische ingreep aan de antenne plaats te vinden, geen onoverkomelijk probleem voor Radio Patapoe. De dreiging van inbeslagname door het AT was en is nog steeds reëel. Zij krijgen namelijk hun budget met als doel onder meer het ontruimen van radio's. Een station als Patapoe is voor hen niet veel meer dan een obstakel voor het behalen van hun quota. Daarnaast staan zij onder druk omdat, na een voor hen succesvol verlopen beginfase van hun actie (waarbij het aantal radiopiraten naar hun zeggen terugliep met 60 procent), het aantal piraten weer explosief aan het stijgen is. Ook zien zij hun positie bedreigd doordat een aantal politieke partijen lijkt te willen dat de AT zich wat coulanter opstelt. Deze informatie was van belang voor de strategiebepaling van Radio Patapoe. Patapoe is jarenlang buiten schot gebleven omdat, naast het gegeven dat er storingvrij uitgezonden wordt, er geen formele structuur is. Niemand kan aangesproken worden als vertegenwoordiger van Patapoe. Niemand heeft in principe meer of minder te zeggen dan een ander. Een besluit over de te voeren strategie heeft dan ook heel wat voeten in de aarde. Na lang en hevig overleg werd besloten dat het balletje maar eens politiek moest gaan rollen.
Demonstratie Besloten werd de zaak breder aan te pakken dan alleen de belangen van Patapoe. Het bestaansrecht van de gehele vrije radio is het onderwerp. Om het onderwerp terug te brengen in de politieke schijnwerpers werd er op vrijdag 27 februari een demonstratie gehouden in Amsterdam. Terwijl de voorbereidingen in volle gang waren, stroomden de steunbetuigingen van over de hele wereld binnen; van Tasmanië tot Canada en van Zapatistas tot Kroatische radionauten, en niet te vergeten van de vele Nederlandse en Amsterdamse fans. Patapoe werd voor de gelegenheid via internet uitgezonden in San Francisco, er kwam een uitnodiging om een benefiet bij te wonen voor Koekoeroe Reedio in Leiden en door de hele stad werden aanbiedingen gedaan voor het organiseren van benefieten voor Patapoe. Daarnaast nam het aantal luisteraars fors toe. De opkomst op de demonstratie overtrof alle verwachtingen. Er kwamen zo'n 300 aanhangers van vrije radio naar de Westermarkt, die na een korte toespraak in een lange en luidruchtige stoet vertrokken naar de Stopera. Veel spandoeken, een geweldige percussiegroep en een met menskracht voortgetrokken truck met harde tekno-en punkmuziek begeleidde de stoet door de Amsterdamse binnenstad. Onderweg werden honderden protestfolders uitgedeeld aan het verbaasde publiek. Aangekomen bij de Stopera werd onder luid gejuich van de demonstranten de petitie overhandigd aan het Amsterdamse gemeenteraadslid Van Nes. Hij beloofde om de problemen van de vrije radio nog eens onder de aandacht te brengen van de Tweede Kamer in Den Haag en hoopte dat er snel een oplossing komt. Of Patapoe en andere vrije radio's in Amsterdam nu met rust gelaten zullen worden, is afwachten. Wel zei de heer Van Nes toe dat hij geen zin heeft in gedoe, waarmee hij doelde op grootscheepse politie-acties en dergelijke.
Toekomst Patapoe is alive and kicking, vol energie en wil tot actie. De dreigingen van boetes en ontruimingen worden scherp in de gaten gehouden. Ook wordt door mensen van Radio Patapoe serieus nagedacht over een vergaande politieke campagne. Door het verenigen van de radiopiraten in Nederland kunnen zij hun stem wellicht luider en duidelijker laten horen. Te denken valt aan een vorm van legalisering waarbij een radiostation dat een vrije frequentie gebruikt, geen andere zenders stoort en geen reclame-inkomsten derft, gedoogd wordt. Een andere uitdaging voor de radiopiraten is het veroveren van de digitale wereld. Door de mogelijkheid van webcasting (radio-uitzendingen via internet) kan door een breed internationaal publiek naar de radiokunstprojecten en informatieprogramma's geluisterd worden. Niet alleen de eigen kliek luisteraars binnen de stadsgrenzen, maar ook andere geïnteresseerden kunnen hierdoor makkelijker hun weg vinden naar deze alternatieve mediavormen. Tot slot is ook het doorgeven van andere radiostations een erg interessante optie. Tijdens de opstand in Bolivia afgelopen oktober werd al een lokaal radiostation rechtstreeks doorgezonden op de frequentie van Patapoe. Door dergelijke acties ontstaat een vergaande internationale samenwerking. Hierdoor zijn mensen voor het verkrijgen van informatie niet langer afhankelijk van gesubsidieerde of gesponsorde informatiebronnen maar heeft iedereen de kans om zijn of haar zegje te doen. De vrije radio is eigenwijs en onafhankelijk, niet vreemd dat ze constant onder vuur ligt. 'To resist is to piss in the wind, those who do will end up smelly'.
Sane Song
Radio Patapoe: 97.2 MHz FM free ether http://freeteam.nl/patapoe/ (incl. live stream) patapoe@freeteam.nl tel. +31-(0)20-4122969 chat: irc.indymedia.org #patapoe
Portaal voor Nederlandse vrije radio's: http://vrijeradio.tk/ VVRN (Vereniging Vrije Radio Nederland): http://verenigingvrijeradionederland.nl/ |
..