Uit: Ravage #5 van 9 april 2004

Zombiehorden in het consumptieparadijs

Van 15 tot en met 22 april kunnen liefhebbers van horror, science fiction, thriller en anime hun hart ophalen bij het Amsterdam Fantastic Film Festival. Een jaarlijks terugkerende inwijding in de geheimen van de wansmaak.

Wansmaak is ondertussen een respectabel onderdeel geworden van de hedendaagse film. Niet alleen in horrorfilms maar ook in bijvoorbeeld tienerkomedies. Festivaldirecteur Jan Doense en medestanders proberen met het Festival van de Fantastische Film al twintig jaar het Nederlandse filmpubliek in te wijden in de geheimen van de wansmaak.

In de genrefilms die op het festival aan bod komen, gaat het echter niet alleen om wansmaak, maar evenzeer om een subversieve kijk op de werkelijkheid. Dat bewijst het werk van grote regisseurs van de fantastische film als Cronenberg, Romero en Argento.

Het festival, dit jaar het Amsterdam Fantastic Film Festival (AFFF) genoemd, is ondertussen zeer professioneel geworden en hoort gewoon thuis in het rijtje belangrijke Nederlandse evenementen. Daarom zijn de geluiden al zou het voortbestaan van het festival in gevaar komen vanwege gebrek aan subisidies verontrustend te noemen.

Subversieve aanval

Het AFFF is meer dan een uithangbord voor horror. Door de selectie van films en thema's wordt de bezoeker een fascinerende blik gegeven op alle mogelijke genrefilms, inclusief obscure en experimentele uitingen. Helaas bestaat bij het publiek de indruk dat er uitsluitend horror wordt vertoond.

Bij een horrorfilm als Dawn of the Dead van regisseur Zack Snyder gaat het om meer dan bangmakerij. Het is een remake van de gelijknamige zombieklassieker van George Romero uit 1978, onderdeel van zijn zombietrilogie die in 1968 begon met Night of the Living Dead om te eindigen met Day of the Dead in 1985.

Romero's film is nog steeds een meesterlijke, subversieve aanval op de consumptiemaatschappij. Een samenleving die gedefinieerd wordt door wat mensen hebben, wat zij dragen en wie zij kennen. Kortom de visie van Romero is nog toepasselijker voor onze westerse samenleving anno 2004.

Regisseur Snyder heeft in zijn herverfilming de basisplot gehandhaafd: vleesetende zombies nemen de wereld over en een aantal overlevenden van de apocalyps vlucht een winkelcentrum in om zich niet alleen te verdedigen tegen de bloeddorstige zombiehorden, maar ook om zich te laven aan de goederen in het consumentenparadijs.

Het sociale commentaar van Romero, met een flinke dosis humor, is in de nieuwe versie minder bijtend. Meesterlijk is wel de verbeelding van sociale chaos, terreur en destructie die zich snel verspreiden, pakkend verbeeld in de proloog van de film wanneer verpleegster Ana (Sara Polley) thuis komt om te ontwaken in een wereld die in brand staat. Het lijkt erop alsof alleen in fantasyfilms het naderende einde van onze beschaving overtuigend verbeeld kan worden.

Eind mei komt trouwens The Day after Tomorrow in de bioscopen (niet te zien op het festival), een grootscheepse film over de ondergang van de wereld, als gevolg van een abrupte klimaatverandering.

Hartaanval

Het retrospectief is dit jaar gewijd aan Peter Jackson. Behalve zijn circa tien uur durende Lord of the Rings-trilogie wordt zijn gehele oeuvre vertoond. Ook vreemde films als de openingsfilm Blueberry van de in Nederland geboren Fransman Jan Kounen horen thuis op het festival. De gelijknamige klassieke Franse westernstrip werd verwerkt tot een verrukkelijk bizarre geestverruimende western, soms langdradig, in ieder geval schitterend gefilmd.

Wat de burger bovendien moed geeft is dat veteranen als Dario Argento (The Card Player) en Stuart Gordon (The King of the Ants) nog steeds actief zijn. En dat de spookhuishorror in Bhoot uit India een toeschouwer een fatale hartaanval bezorgde, maakt de horrorliefhebber extra nieuwsgierig.

Slotfilm Kill Bill Vol.2 van Quentin Tarantino is als Europese première ook niet te versmaden en een mooie afsluiting van dit filmfestijn.

Ulrik van Tongeren

Naar boven