Uit: Ravage #12 van 19 september 2003

Geen pardon voor meeste illegalen

Het generaal pardon van minister Verdonk (Vreemdelingen Zaken en Immigratie), die voor slechts 2200 asielzoekers geldt, is 10 september door een kamermeerderheid van voornamelijk coalitiepartijen, aangenomen. Voor het gebouw van Tweede Kamer betoogden ruim honderd mensen.

De linkse oppositie, Vluchtelingenwerk Nederland, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, vluchtelingenorganisaties en, uiteraard, de duizenden illegalen zelf hadden op meer gehoopt. Zij pleiten voor een verblijfsvergunning voor zeker zes- à zevenduizend asielzoekers die al langer dan vijf jaar in Nederland verblijven.

Dit beperkte generaal pardon is vooral erg pijnlijk en oneerlijk voor de vluchtelingen die al jarenlang in martelende onzekerheid verkeren of ze mogen blijven of terug moeten keren. Terug, met alle gevaren van dien. Voor velen is dat dreiging met de dood of gevangenis en marteling.

Alleen wie voor 28 mei 1998 een asielaanvraag indiende en tot nu toe niet definitief is afgewezen door de rechter, krijgt een status voor vijf jaar. Als je in die tijd niet in botsing komt met justitie, wordt een definitieve verblijfsvergunning mogelijk.

Een pardonregeling voor allen zou de Immigratie & Naturalisatiedienst (IND) ontlasten en tegelijkertijd een einde maken aan de grote maatschappelijke onrust over de lange asielprocedure die veel vluchtelingen ondergaan. Het was Pim Fortuyn die vlak voor zijn dood mei vorig jaar aandrong op een specifiek pardon voor zo'n 5.000 vluchtelingen.

Terwijl de Tweede Kamer besliste over de generaal pardon regeling, hielden Stichting Prime en asielzoekers in de stromende regen hun betoging voor de ingang van de Tweede Kamer. Naast de beperkte pardonregeling protesteerden 120 personen tegen het feit dat Nederland de laatste tijd steeds minder rekening houdt met de mensen- en vluchtelingenrechten dan voorheen.

De betogers hebben even na het middaguur een petitie aangeboden bij de Tweede Kamer. De betogers eisen een parlementaire enquête over de vluchtelingenproblematiek en het functioneren van de IND. Tot de uitslag daarvan bekend is, moet de minister een beslissing over het generaal pardon uitstellen, vinden ze. Maar de eis bleek aan dovemansoren gericht.

De internationale mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch veroordeelt ons land voor de wijze waarop het met asielzoekers omgaat. Sinds 2001 krijgt nog maar een kleine fractie van de mensen die een asielaanvraag indient een vluchtelingenstatus. De politiek, van het kabinet Kok tot Balkenende, heeft hier schuld aan. De meeste asielzoekers komen al snel op straat terecht.

Tarig en zijn vriend Elawad uit Soedan bevinden zich onder de betogers op Het Plein. Ook het echtpaar "B" uit Iran (,,Wij zijn in gevaar, daarom liever geen achternaam''), al zeven jaar in Nederland en nu met een kansje op een verblijfsstatus, schuilt in de plensbuien onder een paraplu.

Democraten en communisten worden in Soedan vervolgd. Tarig en Elawad zijn communist, vandaar dat ze vier jaar geleden hun land ontvlucht zijn. Tarig vertelt hartproblemen te hebben, waarschijnlijk opgelopen door de dagelijkse spanning die hij als wachtende asielzoeker ondergaat. Hij heeft een operatie gehad en slikt medicijnen.

De IND en Vluchtelingenwerk stuurden hem op een gegeven moment de straat op. ,,Ik weet niet wat ik moet doen'', zegt hij. ,,Als ik terugkeer naar Soedan vermoorden ze me misschien. Momenteel heb ik geen verzekering, geen voedsel, geen geld. Ik moet bedelen op straat. Alleen met de hulp van mijn vrienden red ik het nog een beetje.''

Het echtpaar B. uit Iran heeft drie kinderen, waarvan de jongste in Nederland is geboren. ,,Wij werden vervolgd in Iran omdat we democraten zijn'', vertelt Khoshrau. ,,Iran is het slechtste land ter wereld. Ik ben bouwkundige maar mag hier echter niet werken. Ik verveel me kapot.''

Hun oudste zoon is automonteur, hun dochter zit in 4 VWO. ,,We krijgen alleen geld voor eten. Het is wachten, wachten, wachten. Mijn vrouw volgt een opleiding tot kapster, maar mag geen stage lopen omdat ze geen verblijfsvergunning heeft. Het is hier erg moeilijk voor ons. Eerst zaten we de hele dag met vier volwassenen en een kind in een kamer. We hadden daardoor veel ruzie. Nu hebben we een huis en gaat het wat beter.''

Maar er gloort hoop voor de familie B. ,,We zijn weliswaar uitgeprocedeerd, maar hebben nog kans om hier te mogen blijven. Onze advocaat is ons bezwaarschrift tegen de eerste afwijzing kwijt geraakt. Dat was niet onze schuld, we krijgen nog een kans. Vluchtelingenwerk helpt ons.'' (Irene)