Uit: Ravage #11 van 29 augustus 2003

Von Trier stelt teleur

Dogville van de Deense regisseur Lars von Trier zorgde tijdens het filmfestival van Cannes voor politieke controverse. Hierbij zou het gaan om de vermeend anti-Amerikaanse sentimenten van Von Trier. Zijn provocerend bedoelde aanval op het imperialistische, en vreemdeling hatende Amerika is ontegenzeggelijk intellectueel warrig en verwarrend.

De film 'Dogville' is een drie uur durend gefilmd toneelstuk, geschoten op een gigantisch kaal toneel (60 bij 30 meter). Het stuk speelt zich af tijdens de 'Grote Depressie' in een mythisch Amerikaans stadje. Nicole Kidman speelt de rol van Grace, een mysterieuze vreemdelinge op de vlucht voor gangsters. De angstige bewoners verbergen haar om haar op alle mogelijke manieren te misbruiken en te vernederen.

In tegenstelling tot de misbruikte heldinnen in Von Triers vorige producties 'Breaking the Waves', 'The Idiots' en 'Dancing in the Dark', komt Kidman aan het eind van de film wél in opstand tegen haar kwelgeesten. Von Trier is een sluwe manipulator die met zijn wrede vertellingen de paranoia en hypocrisie van de menselijke soort bloot weet te leggen.

Jammer dat Dogville nogal eentonig is, en zelden tot leven komt, al brengt een imponerende James Caan als gangsterbaas aan het einde nog leven in de brouwerij. Merkwaardig ook dat filmlegendes Lauren Bacall en Ben Gazarra eerder ornamenten in de achtergrond zijn dan overtuigende hoofdrolspelers. Kidman doet haar best maar lijkt teveel gevangene te zijn van de wurgende concepten van de regisseur.

Voor degenen die zich kunnen vinden in de misantropische levensvisie van Von Trier blijft hij een briljant artiest. Hij is in de eerste plaats een geniale charlatan en beroepsprovocateur. Het einde van de film bevat een montage van een eindeloze reeks foto's van arme Amerikanen uit de afgelopen eeuw. Het zou een politiek statement kunnen zijn. Toch sluit het niet aan op de rest van de film. Een typische Von Trier provocatie.

Ulrik van Tongeren

Filmfestivals

Het Film by the Sea filmfestival vindt plaats van 5 tot en met 14 september in Vlissingen, met voor het eerst een editie in Scheveningen van 8 tot 12 september. Een mengeling van Hollywood-producties en arthouse-films.

Het festival weet elk jaar weer verassende politieke en tegendraadse films in het programma op te nemen. Speciale aandacht verdient de sectie met circa dertig films die de bioscoop nooit zullen halen. Zoals 'The Good Thief' van Neil Jordan en 'La Cena' van Ettore Scola uit 1998. Scola wordt in Vlissingen bovendien vereerd met een retrospectief.

Van 3 tot en met 14 september vindt het tweejaarlijkse festival Africa in the Picture plaats in Amsterdam en een aantal andere steden. Het festival beoogt een indruk te geven op recente films uit Afrika en de diaspora.

Naast het hoofdprogramma zijn er thema-avonden zoals: Caribbean Tales met films uit Suriname en het Caribisch gebied; Copyright South Africa waarin Zuid-Afrikaanse films aan bod komen; Maghreb in the Picture met films uit Algerije, Marokko en Tunesië en Video Ghane met recente Ghanese videoproducties.

Voorts zijn er themaprogramma's zoals: Alien-Nated met films over migratie en Urban Vibes, films over urban culture en hiphop. Aids Alert toont films over de gevolgen van HIV en Aids in Afrika en het taboe doorbrekende programma Gay Africa.

Ook zijn er een groot aantal symposia en workshops met de aanwezigheid van diverse filmregisseurs. De films 'Heremakono' uit Mauritanië, 'Promised Land' uit Zuid-Afrika en 'Abouna' uit Tsjaad draaien vanaf 11 oktober in het kader van Tigers on Tour (van het International Film Festival Rotterdam) in een twintigtal filmtheaters.

Centrale lokatie voor Africa in the Picture is Rialto in Amsterdam. Een gedeelte van het programma zal in dezelfde periode te zien zijn in Den Haag (Filmhuis Den Haag), Rotterdam (Lantaren/Venster, Odeon) en Eindhoven (Plaza Futura).

Film by the Sea: www.filmbythesea.nl
Africa in the Picture: www.africainthepicture.nl