Uit:
Ravage #8 van 6 juni 2003
Juanra
dreigt te worden uitgeleverd
Op
20 mei nam de Hoge Raad het besluit dat de van banden met de ETA
verdachte Juanra mag worden uitgeleverd aan Spanje. De minister
van Justitie is echter op geen enkele manier gebonden aan deze uitspraak
en kan de uitlevering dwarsbomen. De steungroep van Juanra roept
op voor een betoging op 15 juni in Amsterdam.
Op
16 januari 2002 werd Juanra in Amsterdam aangehouden. In Spanje
wordt hij ervan verdacht informatie te hebben verschaft aan een
cel van de ETA. Sindsdien zit hij - met een onderbreking van enkele
maanden - in Vught in de zwaar beveiligde gevangenis. De uitlevering
van Juanra aan Spanje is omstreden. Velen vinden dat Juanra om politieke
redenen vervolgd wordt.
De
Catalaan Juanra (36) was actief in diverse sociale bewegingen in
Barcelona. Hij trad geregeld op als perswoordvoerder van de kraakbeweging
en is zanger van de populaire politieke metalband KOP. Een publiek
figuur die zijn kritiek op de keiharde repressie van Spanje tegen
de Baskische onafhankelijkheidsbeweging niet onder stoelen of banken
steekt.
In
Spanje is momenteel een heksenjacht aan de gang tegen iedereen die
fundamentele kritiek levert op de regering. In de strijd tegen de
ETA worden burgerrechten in rap tempo terzijde geschoven. Eenieder
die gelijke doelen nastreeft als de ETA, maar met andere middelen
haar doel probeert te bereiken, wordt door de autoriteiten als onderdeel
van de ETA beschouwd en als zodanig vervolgd. De aanklacht tegen
Juanra kan in het verlengde hiervan worden gezien.
Tijdens
het uitleveringsproces in Amsterdam bleek dat de bewijzen die Spanje
heeft aangeleverd zeer bedenkelijk zijn. De belastende verklaring
waarmee de aanklacht is opgebouwd, bleek aantoonbaar door marteling
verkregen. Verklaringen van verschillende instanties spraken elkaar
tegen. De aanklacht tegen Juanra werd tot vier keer toe ingrijpend
gewijzigd. Zelfs de Nederlandse officier van justitie gaf tijdens
het proces toe dat "Spanje er een rommeltje van heeft gemaakt".
Uiteindelijk
heeft Juanra zijn proces verloren vanwege het vertrouwensbeginsel
dat de EU-landen met elkaar hebben afgesproken. Hierin wordt een
blind vertrouwen uitgesproken in elkaars rechtssysteem.
Door
de verdediging werden diverse rapporten van mensenrechtenorganisaties
naar voren geschoven. (o.a. die van Amnesty International en de
VN-rapporteur met betrekking tot folter). Deze rapporten tonen aan
dat verdachten in Spanje, zeker als ze verdacht worden van ETA connecties,
stelselmatig worden gemarteld. In de eerste vijf dagen van detentie
("incomunicado" genoemd) waar de verdachte volgens de antiterreurwet
geen contact met een advocaat of arts mag hebben, vindt marteling
veelvuldig plaats.
Maar
ook daarna nog. In cynische bewoordingen concludeerde de rechtbank
in Amsterdam dat dit weliswaar individueel plaatsvindt, maar je
daaruit niet de conclusie kan trekken dat Juanra ook gemarteld zal
worden. En als dat toch gebeurt, kan hij toch klagen bij de Spaanse
rechtbank en vervolgens bij het Europees Hof?
Daarmee
wordt voorbijgegaan aan het feit dat deze procedures jaren in beslag
nemen, en dat zelfs de gevallen die voor het Europees Hof gewonnen
zijn niet tot enige preventieve maatregelen in Spanje hebben geleid.
Wel
adviseert de rechtbank in haar vonnis de minister van Justitie om
bij Spanje garanties te vragen dat Juanra bij aankomst in Madrid
niet in 'incomunicado' detentie geplaatst zal worden, wat op zich
al uiterst opmerkelijk kan worden genoemd. Hiermee erkent de rechtbank
in feite wat mensenrechtenorganisaties al jaren zeggen, namelijk
dat Spanje vooral bij deze vorm van detentie stelselmatig marteling
toepast.
De
minister is echter op geen enkele manier gebonden aan de uitspraak
van de rechtbank. Hij kan weliswaar de beslissing nemen Juanra niet
uit te leveren aan Spanje, maar daarmee haalt hij zich wel de woede
van de Spaanse autoriteiten op de hals. De steungroep vermoedt verder
dat de minister het advies van de rechtbank om Spanje enige garanties
te laten bieden aangaande de vorm van z'n detentie naast zich neer
zal leggen.
De
steungroep vindt dat Juanra, die zelf ontkent bij ETA betrokken
te zijn (geweest), niet mag worden uitgeleverd en wordt vrijgelaten.
"Er zou een discussie moeten ontstaan over de huidige EU-uitleveringsverdragen
en het steeds groter wordende spanningsveld tussen burgerlijke vrijheden
en de roep om meer veiligheid", aldus de steungroep.
Naar
boven |