Ravage
#5, 4 april 2003
Oorlog
Irak bezorgt strafhof overuren
Op
de vredesdemonstratie van 22 maart in Amsterdam zag je ze al her
en der; de protestborden om Balkenende voor oorlogsmisdaden voor
het Internationaal Strafhof te dagen. Daar Amerika en Irak het verdrag
van het strafhof niet hebben geratificeerd, zullen Bush en Hussein
de dans ontspringen.
Half
maart lanceerde een Amerikaanse vredesactivist de oproep om alle
regeringleiders die de oorlog tegen Irak militair danwel politiek
steunen aan te klagen bij het Internationaal Strafhof in Den Haag.
Dit hof heeft rechtsmacht om, zodra een nationaal gerechtshof dit
niet 'kan' of 'wil', individuen te berechten voor misdaden tegen
de menselijkheid, genocide en oorlogsmisdaden - mits deze personen
afkomstig zijn uit landen die het strafhof hebben geratificeerd
of de misdrijven gepleegd zijn in een aangesloten land.
Zodra
eind april de hoofdaanklager, de Argentijn Luis Moreno Ocampo (geroemd
om zijn lef de militaire junta te vervolgen), officieel is gekozen
en aangesteld kan het nieuwe strafhof aan de slag. Amerika noch
Irak hebben het strafhofverdrag geratificeerd. Dus Bush, maar ook
Saddam Hussein, zullen deze dans weten te ontspringen.
Oorlogsmisdaden
Inmiddels
is het initiatief om regeringsleiders zoals Blair, Aznar en Balkenende
voor het strafhof te dagen in een groot aantal landen opgepikt,
en worden mensen met flyers en posters opgeroepen de aanklacht met
een handtekening te ondersteunen. Zoals via de website: www.iraqwarcrimes.org
In
Nederland maakt Meindert Stelling, voorzitter van Juristen voor
Vrede, zich hard voor de aanklacht. ,,Dit is een agressie-oorlog.
Er is geen sprake van een aanval op de VS of Groot-Brittannië,
noch van een machtiging van de VN Veiligheidsraad om geweld te gebruiken
tegen Irak'', zegt Stelling. ,,Omdat de boeven die deze oorlog voeren
en steunen zichzelf uiteraard niet zullen laten vervolgen in eigen
land, kloppen we aan bij het Internationaal Strafhof.''
Daar
de rechtsmacht van het strafhof inzake agressie beperkt is, zal
Stelling zich in de aanklacht vooral richten op misdaden tegen de
menselijkheid en oorlogsmisdaden. ,,Wij stellen ons op het standpunt
dat alle doden die gevallen zijn en nog zullen vallen ten gevolge
van deze agressie, doden zijn ten gevolge van moord. Gebeurt dat
op grote schaal, dan spreek je van misdaden tegen de menselijkheid.''
Alle
aanvallen op niet-militaire doelen, zoals de bombardementen die
hebben plaatsgevonden op een televisiestation en departementen,
zijn volgens Stelling schendingen van het internationaal oorlogsrecht.
De
exacte definiëring van de aanklacht en het tijdstip waarop
deze bij het strafhof zal worden ingediend zal afhangen van het
verloop van de oorlogsvoering en wanneer er voldoende materiaal
is verzameld. Maar dat ook premier Balkenende, die de Amerikanen
politiek steunt, er aan zal moeten geloven staat vast.
,,Balkenende
spreekt weliswaar uitsluitend van 'politieke steun', maar met de
Nederlandse patriotts in Turkije doet Nederland militair gewoon
mee. Wij beveiligen de agressie'', aldus Stelling. ,,Ook doet Balkenende
alsof resolutie 1441 en resoluties van twaalf jaar geleden voldoende
basis zijn voor deze oorlog. Nou, het is mij in elk geval ontgaan
dat Irak inmiddels Koeweit weer is binnen getrokken... Balkenende
liegt en bedriegt de samenleving gewoon!''
Propagandistisch
Heikelien
Verrijn-Stuart, juriste in het internationaal humanitair recht,
is enthousiast over de aanklacht. Al lijkt het haar niet zo waarschijnlijk
dat de kersverse openbaar aanklager van het strafhof straks Tony
Blair als eerste zaak zal aanpakken.
,,Als
dat al zou gebeuren, kan Engeland de zaak bovendien aanzienlijk
vertragen door er eerst zelf een schijnproces van te maken, danwel
via de VN Veiligheidsraad een onderzoek te eisen naar de misdrijven.
In de praktijk is het een roestig middel, maar propagandistisch
van enorme waarde. Voor het strafhof is het ook alleen maar goed
als dit soort zaken er ook liggen'', beaamt de juriste.
,,Het
absurde is natuurlijk wel dat de Amerikanen niet vervolgd kunnen
worden'', vervolgt Verrijn-Stuart. ,,Of er moeten flinke afzwaaiers
van Amerikaanse patriotts volgen richting Koeweit, dat het hof wel
erkend, dan valt zoiets wel te construeren.''
Omdat
die kans niet zo groot is, zou ze het toejuichen als het initiatief
nog breder wordt getrokken. Verrijn-Stuart: ,,De kwestie van de
agressie-oorlog zou je bijvoorbeeld kunnen voorleggen bij het Internationaal
Gerechtshof. Dat moet dan wel door een staat gebeuren, maar ik heb
de indruk dat de Iraki's daar zelf al mee bezig zijn.''
Actiegroepen
en vredesorganisaties zouden een dergelijke zaak volgens Verrijn-Stuart
kunnen ondersteunen. ,,Het is immers in ieders belang dat de sterkste
landen niet altijd maar weer de regels van de VN Veiligheidsraad
zo interpreteren zoals het hen uitkomt. Deze arrogantie is ook een
heel slecht voorbeeld voor de rest van de wereld.''
Naast
de Vereniging van Juristen voor Vrede, hebben tot nog toe o.m. het
Haags Vredesplatform, het Tribunaal voor de Vrede en Akties tegen
Kernwapens positief gereageerd op de aanklacht in wording bij het
strafhof. (Lousco)
Naar
boven |