Ravage #5, 4 april 2003

Oorlog Irak bezorgt strafhof overuren

Op de vredesdemonstratie van 22 maart in Amsterdam zag je ze al her en der; de protestborden om Balkenende voor oorlogsmisdaden voor het Internationaal Strafhof te dagen. Daar Amerika en Irak het verdrag van het strafhof niet hebben geratificeerd, zullen Bush en Hussein de dans ontspringen.

Half maart lanceerde een Amerikaanse vredesactivist de oproep om alle regeringleiders die de oorlog tegen Irak militair danwel politiek steunen aan te klagen bij het Internationaal Strafhof in Den Haag. Dit hof heeft rechtsmacht om, zodra een nationaal gerechtshof dit niet 'kan' of 'wil', individuen te berechten voor misdaden tegen de menselijkheid, genocide en oorlogsmisdaden - mits deze personen afkomstig zijn uit landen die het strafhof hebben geratificeerd of de misdrijven gepleegd zijn in een aangesloten land.

Zodra eind april de hoofdaanklager, de Argentijn Luis Moreno Ocampo (geroemd om zijn lef de militaire junta te vervolgen), officieel is gekozen en aangesteld kan het nieuwe strafhof aan de slag. Amerika noch Irak hebben het strafhofverdrag geratificeerd. Dus Bush, maar ook Saddam Hussein, zullen deze dans weten te ontspringen.

Oorlogsmisdaden

Inmiddels is het initiatief om regeringsleiders zoals Blair, Aznar en Balkenende voor het strafhof te dagen in een groot aantal landen opgepikt, en worden mensen met flyers en posters opgeroepen de aanklacht met een handtekening te ondersteunen. Zoals via de website: www.iraqwarcrimes.org

In Nederland maakt Meindert Stelling, voorzitter van Juristen voor Vrede, zich hard voor de aanklacht. ,,Dit is een agressie-oorlog. Er is geen sprake van een aanval op de VS of Groot-Brittannië, noch van een machtiging van de VN Veiligheidsraad om geweld te gebruiken tegen Irak'', zegt Stelling. ,,Omdat de boeven die deze oorlog voeren en steunen zichzelf uiteraard niet zullen laten vervolgen in eigen land, kloppen we aan bij het Internationaal Strafhof.''

Daar de rechtsmacht van het strafhof inzake agressie beperkt is, zal Stelling zich in de aanklacht vooral richten op misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden. ,,Wij stellen ons op het standpunt dat alle doden die gevallen zijn en nog zullen vallen ten gevolge van deze agressie, doden zijn ten gevolge van moord. Gebeurt dat op grote schaal, dan spreek je van misdaden tegen de menselijkheid.''

Alle aanvallen op niet-militaire doelen, zoals de bombardementen die hebben plaatsgevonden op een televisiestation en departementen, zijn volgens Stelling schendingen van het internationaal oorlogsrecht.

De exacte definiëring van de aanklacht en het tijdstip waarop deze bij het strafhof zal worden ingediend zal afhangen van het verloop van de oorlogsvoering en wanneer er voldoende materiaal is verzameld. Maar dat ook premier Balkenende, die de Amerikanen politiek steunt, er aan zal moeten geloven staat vast.

,,Balkenende spreekt weliswaar uitsluitend van 'politieke steun', maar met de Nederlandse patriotts in Turkije doet Nederland militair gewoon mee. Wij beveiligen de agressie'', aldus Stelling. ,,Ook doet Balkenende alsof resolutie 1441 en resoluties van twaalf jaar geleden voldoende basis zijn voor deze oorlog. Nou, het is mij in elk geval ontgaan dat Irak inmiddels Koeweit weer is binnen getrokken... Balkenende liegt en bedriegt de samenleving gewoon!''

Propagandistisch

Heikelien Verrijn-Stuart, juriste in het internationaal humanitair recht, is enthousiast over de aanklacht. Al lijkt het haar niet zo waarschijnlijk dat de kersverse openbaar aanklager van het strafhof straks Tony Blair als eerste zaak zal aanpakken.

,,Als dat al zou gebeuren, kan Engeland de zaak bovendien aanzienlijk vertragen door er eerst zelf een schijnproces van te maken, danwel via de VN Veiligheidsraad een onderzoek te eisen naar de misdrijven. In de praktijk is het een roestig middel, maar propagandistisch van enorme waarde. Voor het strafhof is het ook alleen maar goed als dit soort zaken er ook liggen'', beaamt de juriste.

,,Het absurde is natuurlijk wel dat de Amerikanen niet vervolgd kunnen worden'', vervolgt Verrijn-Stuart. ,,Of er moeten flinke afzwaaiers van Amerikaanse patriotts volgen richting Koeweit, dat het hof wel erkend, dan valt zoiets wel te construeren.''

Omdat die kans niet zo groot is, zou ze het toejuichen als het initiatief nog breder wordt getrokken. Verrijn-Stuart: ,,De kwestie van de agressie-oorlog zou je bijvoorbeeld kunnen voorleggen bij het Internationaal Gerechtshof. Dat moet dan wel door een staat gebeuren, maar ik heb de indruk dat de Iraki's daar zelf al mee bezig zijn.''

Actiegroepen en vredesorganisaties zouden een dergelijke zaak volgens Verrijn-Stuart kunnen ondersteunen. ,,Het is immers in ieders belang dat de sterkste landen niet altijd maar weer de regels van de VN Veiligheidsraad zo interpreteren zoals het hen uitkomt. Deze arrogantie is ook een heel slecht voorbeeld voor de rest van de wereld.''

Naast de Vereniging van Juristen voor Vrede, hebben tot nog toe o.m. het Haags Vredesplatform, het Tribunaal voor de Vrede en Akties tegen Kernwapens positief gereageerd op de aanklacht in wording bij het strafhof. (Lousco)



Naar boven

 

 



Ravage
Archief
Overzicht 2003
Overzicht #5

..