Uit: Ravage #4, 14 maart 2003

Gesol met gevluchte kinderen

Sinds de opening van de eerste campus voor alleenstaande minderjarige vluchtelingen, november vorig jaar, heeft deze vorm van opvang het nodige stof doen opwaaien. Ondanks alle kritiek opende het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers onlangs in Deelen een tweede campus. Tegenstanders houden op 21 maart, antiracismedag, een betoging in Vught.

Tot anderhalf jaar geleden mochten afgewezen alleenstaande minderjarige asielzoekers (ama's) officieel tot hun achttiende in de asielopvang blijven. In mei 2001 bepaalde de toenmalige staatssecretaris van Justitie Kalsbeek (PvdA) in een beleidsnota dat ook ama's van onder de achttien naar hun land van herkomst gedeporteerd mochten worden als daar "naar plaatselijke maatstaven adequate opvang" voor is.

Vluchtredenen lijken er niet langer toe te doen bij een beslissing of een ama al dan niet een verblijfsvergunning krijgt. Daarvoor zijn quota ingesteld. Tegenwoordig mag tien procent van de ama's in Nederland blijven. Dit om de aanzuigende werking tegen te gaan.

In dezelfde nota stelt Kalsbeek dat ama's alle hoop op een verblijfsvergunning moet worden ontnomen via "terugkeer onderwijs" en dat verreweg de meeste ama's niet meer mogen integreren. Om deze doelstelling te bereiken is de ama campus ontworpen.

Opsluiting

Wegens de afgelegen ligging heeft de overheid het dorp Vught altijd al uitermate geschikt geacht voor instellingen die mensen buiten de maatschappij moeten houden. Vroeger waren er de kampen voor joden, Molukkers en vluchtelingen. Later vestigde men er de strengst bewapende gevangenis van Nederland en een psychiatrische inrichting.

Inmiddels is daar de eerste experimentele ama campus bijgekomen, gevestigd in een voormalig klooster. Ook de campus in Deelen ligt geïsoleerd, in omheinde voormalig militaire barakken, op een destijds door de nazi's aangelegd terrein waar nu een asielzoekerscentrum is gevestigd.

De bedoeling van de campus is 15- tot 18-jarige ama's in anderhalf jaar tijd te dwingen tot "vrijwillige" terugkeer. Om te voorkomen dat ze integreren worden ze geïsoleerd van de buitenwereld. Ama's worden opgesloten terwijl zij geen enkele misdaad hebben begaan.

Jongeren die aankomen in de campus worden het rookie-programma aangeboden waarbij je beperkte rechten en privileges hebt. Door goed gedrag binnen een puntensysteem kun je je omhoog werken tot de groep van senioren. Deze groep heeft relatief gezien meer rechten en privileges. Ook kan je weer degraderen vanwege wangedrag of ongehoorzaamheid.

Dit regime is afgeleid van Glenn Mills, een Brits gevangenis systeem voor zwaar delinquente jongeren, die hier geconditioneerd en heropgevoed worden. De vraag is of het nodig is een jongere die asiel aanvraagt her op te voeden of te conditioneren.

Protest

Tegen de campus in Vught is een storm van protest losgebroken. Zo zijn er enkele mensenrechtenorganisaties, waaronder Defence For Children, die een proces tegen de staat aan hebben gespannen omdat de campus in strijd zou zijn met de internationale rechten van het kind. Ook organisaties als Stichting Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers Humanitas, SAMAH en Vluchtelingen in Nood proberen op verschillende manieren de ama's te ondersteunen.

Bovendien laten de ama's zelf zich niet onbetuigd. Sarah is medewerkster van de landelijke ama-raad, een overlegorgaan van minderjarige asielzoekers die heimelijk verblijven op opvangadressen. ,,Mensen beseffen niet dat het om kinderen gaat'', zegt Sarah. ,,Het beleid is nog harder tegen kinderen dan tegen volwassenen. Sommigen plegen zelfs zelfmoord omdat ze het niet meer aankunnen. Veel ama's worden afgewezen en moeten de illegaliteit in. Ze belanden vaak in de criminaliteit of de prostitutie.''

Bij de ama-raad heeft men plannen om iets tegen de campus te ondernemen. ,,We willen aandacht voor onze standpunten. Hiervoor treden we in overleg met het COA, Vluchtelingenwerk en andere organisaties die betrokken zijn bij de campus'', aldus Sarah. Deelname aan de geplande betoging op 21 maart gaat de ama-raad ,,een stap te ver''. Vanwege hun persoonlijke situatie kunnen veel ama's niet deelnemen aan de demonstratie.

Weglopen

Zo niet de ama's die in de campus van Vught verblijven. Zij zijn op diverse manieren tegen het regime in verzet gekomen. Zo werd er een demonstratie georganiseerd die eindigde bij het gemeentehuis van Vught. Velen van hen zijn, individueel of in groepen, weggelopen van de campus. Begin maart liepen er weer dertig weg.

,,Ik zit hier met dertig jongeren in de leeftijd van vijftien tot zeventien jaar die nergens naartoe kunnen'', aldus Boerebach van de stichting SAMAH die zorg draagt voor de opvang van de weggelopen ama's. Volgens haar mogen de ama's alleen maar van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) naar het opvangcentrum in Deelen, waar hetzelfde regime heerst als in Vught.

Op de campus in Deelen zitten momenteel twee alleenstaande minderjarige asielzoekers. Het voormalige militaire complex opende enkele weken geleden haar deuren. Met de komst van de twee is de campus, die op termijn aan 180 jonge vluchtelingen onderdak moet bieden, operationeel.

Ondanks alle acties en aandacht is er nog niet veel veranderd. De verantwoordelijke overheidsinstanties COA, Nidos en de Immigratie en Naturalisatie Dienst (IND) houden hun poot stijf. Dit is een experiment en de afgesproken proeftijd van een jaar moet behaald worden, zo lijkt het devies.

Op 21 maart, internationale dag tegen racisme, organiseert 'Onbegrensd', een recent opgerichte ondersteuningsgroep voor illegalen, een manifestatie en demonstratie in Vught. Hiervoor wordt om 13.30 uur verzameld aan de Reutsedijk. (zie agenda achterop het blad)



Naar boven

 

 



Ravage
Archief
Overzicht 2003
Overzicht #4

..