Uit:
Ravage #4, 14 maart 2003
Gesol
met gevluchte kinderen
Sinds
de opening van de eerste campus voor alleenstaande minderjarige
vluchtelingen, november vorig jaar, heeft deze vorm van opvang het
nodige stof doen opwaaien. Ondanks alle kritiek opende het Centraal
Orgaan opvang Asielzoekers onlangs in Deelen een tweede campus.
Tegenstanders houden op 21 maart, antiracismedag, een betoging in
Vught.
Tot
anderhalf jaar geleden mochten afgewezen alleenstaande minderjarige
asielzoekers (ama's) officieel tot hun achttiende in de asielopvang
blijven. In mei 2001 bepaalde de toenmalige staatssecretaris van
Justitie Kalsbeek (PvdA) in een beleidsnota dat ook ama's van onder
de achttien naar hun land van herkomst gedeporteerd mochten worden
als daar "naar plaatselijke maatstaven adequate opvang" voor is.
Vluchtredenen
lijken er niet langer toe te doen bij een beslissing of een ama
al dan niet een verblijfsvergunning krijgt. Daarvoor zijn quota
ingesteld. Tegenwoordig mag tien procent van de ama's in Nederland
blijven. Dit om de aanzuigende werking tegen te gaan.
In
dezelfde nota stelt Kalsbeek dat ama's alle hoop op een verblijfsvergunning
moet worden ontnomen via "terugkeer onderwijs" en dat verreweg de
meeste ama's niet meer mogen integreren. Om deze doelstelling te
bereiken is de ama campus ontworpen.
Opsluiting
Wegens
de afgelegen ligging heeft de overheid het dorp Vught altijd al
uitermate geschikt geacht voor instellingen die mensen buiten de
maatschappij moeten houden. Vroeger waren er de kampen voor joden,
Molukkers en vluchtelingen. Later vestigde men er de strengst bewapende
gevangenis van Nederland en een psychiatrische inrichting.
Inmiddels
is daar de eerste experimentele ama campus bijgekomen, gevestigd
in een voormalig klooster. Ook de campus in Deelen ligt geïsoleerd,
in omheinde voormalig militaire barakken, op een destijds door de
nazi's aangelegd terrein waar nu een asielzoekerscentrum is gevestigd.
De
bedoeling van de campus is 15- tot 18-jarige ama's in anderhalf
jaar tijd te dwingen tot "vrijwillige" terugkeer. Om te voorkomen
dat ze integreren worden ze geïsoleerd van de buitenwereld.
Ama's worden opgesloten terwijl zij geen enkele misdaad hebben begaan.
Jongeren
die aankomen in de campus worden het rookie-programma aangeboden
waarbij je beperkte rechten en privileges hebt. Door goed gedrag
binnen een puntensysteem kun je je omhoog werken tot de groep van
senioren. Deze groep heeft relatief gezien meer rechten en privileges.
Ook kan je weer degraderen vanwege wangedrag of ongehoorzaamheid.
Dit
regime is afgeleid van Glenn Mills, een Brits gevangenis systeem
voor zwaar delinquente jongeren, die hier geconditioneerd en heropgevoed
worden. De vraag is of het nodig is een jongere die asiel aanvraagt
her op te voeden of te conditioneren.
Protest
Tegen
de campus in Vught is een storm van protest losgebroken. Zo zijn
er enkele mensenrechtenorganisaties, waaronder Defence For Children,
die een proces tegen de staat aan hebben gespannen omdat de campus
in strijd zou zijn met de internationale rechten van het kind. Ook
organisaties als Stichting Alleenstaande Minderjarige Asielzoekers
Humanitas, SAMAH en Vluchtelingen in Nood proberen op verschillende
manieren de ama's te ondersteunen.
Bovendien
laten de ama's zelf zich niet onbetuigd. Sarah is medewerkster van
de landelijke ama-raad, een overlegorgaan van minderjarige asielzoekers
die heimelijk verblijven op opvangadressen. ,,Mensen beseffen niet
dat het om kinderen gaat'', zegt Sarah. ,,Het beleid is nog harder
tegen kinderen dan tegen volwassenen. Sommigen plegen zelfs zelfmoord
omdat ze het niet meer aankunnen. Veel ama's worden afgewezen en
moeten de illegaliteit in. Ze belanden vaak in de criminaliteit
of de prostitutie.''
Bij
de ama-raad heeft men plannen om iets tegen de campus te ondernemen.
,,We willen aandacht voor onze standpunten. Hiervoor treden we in
overleg met het COA, Vluchtelingenwerk en andere organisaties die
betrokken zijn bij de campus'', aldus Sarah. Deelname aan de geplande
betoging op 21 maart gaat de ama-raad ,,een stap te ver''. Vanwege
hun persoonlijke situatie kunnen veel ama's niet deelnemen aan de
demonstratie.
Weglopen
Zo
niet de ama's die in de campus van Vught verblijven. Zij zijn op
diverse manieren tegen het regime in verzet gekomen. Zo werd er
een demonstratie georganiseerd die eindigde bij het gemeentehuis
van Vught. Velen van hen zijn, individueel of in groepen, weggelopen
van de campus. Begin maart liepen er weer dertig weg.
,,Ik
zit hier met dertig jongeren in de leeftijd van vijftien tot zeventien
jaar die nergens naartoe kunnen'', aldus Boerebach van de stichting
SAMAH die zorg draagt voor de opvang van de weggelopen ama's. Volgens
haar mogen de ama's alleen maar van het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers
(COA) naar het opvangcentrum in Deelen, waar hetzelfde regime heerst
als in Vught.
Op
de campus in Deelen zitten momenteel twee alleenstaande minderjarige
asielzoekers. Het voormalige militaire complex opende enkele weken
geleden haar deuren. Met de komst van de twee is de campus, die
op termijn aan 180 jonge vluchtelingen onderdak moet bieden, operationeel.
Ondanks
alle acties en aandacht is er nog niet veel veranderd. De verantwoordelijke
overheidsinstanties COA, Nidos en de Immigratie en Naturalisatie
Dienst (IND) houden hun poot stijf. Dit is een experiment en de
afgesproken proeftijd van een jaar moet behaald worden, zo lijkt
het devies.
Op
21 maart, internationale dag tegen racisme, organiseert 'Onbegrensd',
een recent opgerichte ondersteuningsgroep voor illegalen, een manifestatie
en demonstratie in Vught. Hiervoor wordt om 13.30 uur verzameld
aan de Reutsedijk. (zie agenda achterop het blad)
Naar
boven |