Uit:
Ravage #2, 31 januari 2003
'Onze
aanwezigheid in Irak kan het verschil uitmaken'
Human
Shields: Riskant initiatief tegen de oorlog
Eind
januari reizen enkele honderden vredesactivisten naar Bagdad. Door
zichzelf als 'menselijk schild' te positioneren op strategische
plekken, zoals bruggen, wegen, ziekenhuizen en waterzuiveringsinstallaties,
hopen de activisten de westerse oorlogsleiders alsnog te laten afzien
van een militair ingrijpen in de Golf.
In
onder meer de VS, Canada, Engeland, Jordanië en sinds kort
Nederland zijn initiatieven ontstaan voor een vredesmissie naar
Irak. De vrijwilligers van het Iraq Peace Team (IPT) reizen al sinds
begin oktober vorig jaar af en aan naar dit door oorlog bedreigde
land in het Midden-Oosten.
Het
vredesteam is een initiatief van het in Washington gezetelde Voices
of the Wilderness. Dit is een Amerikaans-Britse campagne bestaande
uit maatschappelijk werkers, leraren, kerkelijk werkers en andere
vredesactivisten die sinds de eerste Golfoorlog van 1991 geweldloos
actie voert tegen de economische sancties tegen Irak.
,,Met
onze permanente aanwezigheid in Irak, willen wij escalatie van deze
oorlog voorkomen'', laat Joe Proulx van Voices in the Wilderness
weten. ,,Wij willen vooral het Amerikaanse volk laten zien welke
afschuwelijke humanitaire crisis de Irakezen na twaalf jaar economische
sancties, dankzij Amerikaans beleid, moeten doorstaan. Als Amerikanen
de waarheid inzien, zullen zij zich inzetten om deze aanval op Irak
te stoppen en het VN-embargo op te heffen'', aldus Proulx.
Sinds
het Iraq Peace Team in mei 2002 van waarnemend staatshoofd van Irak,
Tariq Aziz, toestemming kreeg om Irak binnen te gaan, hebben zich
meer dan driehonderd mensen (vooral Amerikanen) bij het vredesteam
aangesloten. De vredesactivisten, in leeftijd variërend van
19 tot 76 jaar oud, bezoeken in groepjes van tien families, scholen
en ziekenhuizen om met mensen te praten. Ook organiseren zij demonstraties
en wakes bij het VN gebouw in Bagdad en op gebombardeerde burgerlokaties.
,,Wij
vragen onze leden vooral om veel tijd door te brengen met de Irakese
bevolking'', zegt Proulx, ,,om naar hun verhalen te luisteren en
waar mogelijk hulp te bieden.'' Van de term 'menselijk schild' wil
de organisatie overigens niets weten. Proulx: ,,Wij weigeren militaire
taal of ideeën te incorporeren. IPT vertegenwoordigt mensen
die, net zoals journalisten, een groot risico durven lopen door
als voices of peace naar een oorlogsgebied te gaan.''
Tegengeluid
In
Nederland is Rokus Houweling (49) uit Heiloo begin dit jaar op het
idee gekomen om met een groep mensen naar Irak af te reizen. Volgens
hem gaat de dreigende oorlog om niets anders dan een herverdeling
van macht en olie. ,,Sinds 11 september zijn de Amerikanen veel
te dominant. Ze trekken 140 miljard uit voor een oorlog, terwijl
er elders miljoenen mensen creperen van de honger! Ze zouden eens
moeten bijdragen aan opbouwende dingen en een beter welzijn in de
wereld'', zo motiveert Houweling zijn initiatief.
De
benodigde visa, of vrijstelling daarvan, heeft hij alvast aangevraagd
bij de Irakese ambassade. Houweling, die zelf nooit activist is
geweest, vond het tijd dat er eens iemand zijn mond opentrok: ,,Je
hoort hier nauwelijks iets van een tegengeluid. Ik vond het tijd
dat er op deze manier eens aandacht voor werd gevraagd.''
,,Het
is misschien wel meteen de meest extreme strategie, maar die werkt
vaak het beste'', aldus de ex-marktkoopman. Houweling is teleurgesteld
over het aantal reacties op zijn oproep tot dusver: ,,Ik had aanvankelijk
een droombeeld dat er een heleboel mensen aan deel zouden nemen,
maar tot nu hebben zich maar een stuk of tien gemeld. Dat valt me
een beetje tegen.''
Houweling
is dan ook blij met de grootsere aanpak in Engeland en Amerika.
,,Wij gaan in principe met het vliegtuig, maar misschien kunnen
we ons in Irak gewoon bij hen aansluiten''. Houweling zegt aangenaam
verrast te zijn door de toegezegde steun van de politieke organisaties
PSP '92 en de SP-afdeling Alkmaar.
,,Het
zou best in onze traditie passen'', reageert de heer Kom, secretaris
van PSP '92. ,,Onze voorganger, Kees Koning, heeft meer dan tien
jaar terug ook zoiets geprobeerd.'' De pacifistische partij overweegt
Houwelings initiatief op zowel materiële als immateriële
wijze te ondersteunen.
SP-Alkmaar
heeft inmiddels geld toegezegd. ,,Wij zullen de kosten van minstens
één persoon die met hem meegaat op ons nemen. Daarvoor
vragen we een extra bijdrage van onze leden'', bevestigt Willem
de Vrome.
Politiek
asiel
Vanuit
Engeland vertrekt eind deze maand de TJP Human Shields Action to
Iraq (TJP: Truth, Justice and Peace) van de Universal Kinship Society
richting Irak. ,,Het doel is een massamigratie van internationale
vredesactivisten naar Irak, om zo het militair ingrijpen politiek
onmogelijk te maken'', laat organisator Kenneth Nichols O'Keefe
vanuit Londen weten.
De
in Nederland wonende ex-Amerikaan richtte begin 2000 in Londen de
Universal Kinship Society op. Deze organisatie streeft naar wereldvrede
en bericht over ethische en ecologische bewegingen wereldwijd. De
Universal Kinship Society (UKS) roept mensen op hun nationaliteit
los te laten, en zichzelf als 'wereldburger' solidair te verklaren
met en in te zetten voor mensen die op welke manier dan ook verstoten
worden van hun mensenrechten.
Op
21-jarige leeftijd vocht Nichols O'Keefe (33) als Amerikaans marinier
mee in de eerste Golfoorlog. Totaal gedesillusioneerd over het buitenlandse
beleid van zijn vaderland verliet hij een jaar later de marine en
vertrok naar Hawai, waar hij al snel een harde strijd begon voor
onafhankelijkheid van dit stukje Amerikaans grondgebied. Uit angst
dat Amerika hem iets zou aan doen - teneinde zijn ongewenste politieke
activiteiten te stoppen -, 'vluchtte' hij na 11 september 2001 naar
Nederland en vroeg hier politiek asiel aan.
,,Ik
weet nu wat de ware Amerikaanse politiek inhoud. Als die zou worden
blootgelegd, zal duidelijk blijken dat Amerika terrorist nummer
1 van de 20ste en 21ste eeuw kan worden genoemd. Bush is een veel
groter bedreiging voor de wereldvrede dan Saddam Hussein'', aldus
O'Keefe.
Uit
schaamte en verachting voor de Amerikaanse overheid, verbrandde
hij op 1 juli vorig jaar zelfs zijn Amerikaanse paspoort voor het
Amerikaanse Consulaat in Amsterdam. ,,Hoe kan ik, als nadenkend
moreel persoon, op welke manier dan ook met die massamoord en machtspolitiek
geassocieerd willen worden?''
Wereldburger
Om
zijn strijd te kunnen voortzetten n zich laten reduceren tot
kasplantje in afwachting van zijn asielverzoek dat nog steeds loopt,
daar had O'Keefe duidelijk geen trek in n heeft hij via de
Amerikaanse World Government Organization een "Wereldburger Paspoort"
aangevraagd. Een reisdocument voor 'statenlozen' dat, hoewel ondersteunt
door de Universele Verklaring van de Mensenrechten, na veertig jaar
nog altijd geen volwaardige status geniet.
Dit
uiteraard tot grote ergernis van de oprichter van de Universal Kinship
Society, die het liefst ziet dat iedereen zijn nationale paspoort
hiervoor inruilt. In de ongeveer 150 landen die het paspoort erkennen,
wordt het document nog steeds 'per geval' bekeken. Maar Irak zal
Nichols O'Keefe, dankzij enthousiaste toestemming van Bagdad voor
ook deze missie, dit keer gewoon 'zonder problemen' binnenkomen.
Nichols
O'Keefe vreest dat als de oorlog tegen Irak doorgaat de wereld aan
de vooravond staat van een Derde Wereldoorlog. ,,Met alle spanningen
die er al bestaan tussen China en Taiwan, Noord Korea en de VS,
India en Pakistan, Palestina en Israël, en het feit dat Amerika
al heeft laten weten opnieuw kernwapens in te zetten als zij wordt
aangevallen met massavernietigingswapens... We worden gewoon gelanceerd
in een nieuwe wereldoorlog. Dat wil ik met deze missie zien te voorkomen!''
Massademonstraties
alleen, hoe talrijk en groot ook, zijn volgens hem onvoldoende om
een militair ingrijpen te voorkomen. O'Keefe: ,,De meerderheid van
de mensen is tegen deze oorlog voor olie. Desondanks tonen westerse
staten zich bereid de oorlog gewoon door te zetten. De Nederlandse
overheid heeft zelfs al beloofd Amerika, met of zonder VN-resolutie
te steunen. Schandalig! Als we daar in groten getale aanwezig zijn,
dan kunnen we deze oorlog stoppen'', benadrukt O'Keefe.
Vredeskonvooi
Mede
dankzij de grote internationale mediabelangstelling (zelfs CNN durfde
de forse kritiek van O'Keefe op Amerika aan) en lokale organisaties
- zoals in Nederland o.m. het Landelijk Platform Tegen de Nieuwe
Oorlog en het Solidariteitsfonds XminY - die de actie ondersteunen,
hebben zich naar schatting al 'enkele honderden' mensen vanuit Australië,
Amerika, Canada tot Engeland, Spanje, Noorwegen en Nederland bij
de vredesmissie aangesloten. Eenmaal in Irak is het de bedoeling
dat de activisten zich onder de Irakese bevolking scharen, in de
hoop Amerikaanse en Britse bommenwerpers af te schrikken.
,,We
kunnen ons bijvoorbeeld opstellen bij Irakezen thuis, in ziekenhuizen,
scholen... Overal waar onze aanwezigheid maar verschil kan uitmaken'',
aldus O'Keefe. Zelf wil hij ook een documentaire maken over de gevolgen
van de economische sancties, en wil hij naar Zuid-Irak om vast te
leggen hoe het gebruik van verarmd uranium door Amerika in 1991
daar heeft geleid tot geboorteafwijkingen, kanker en andere ziektes.
Bang
dat de missie door Saddam Hoessein 'gekaapt' wordt, is hij niet.
,,Dat heeft Saddam in de eerste Golfoorlog wel geprobeerd, maar
dat heeft toen niet gewerkt. Het is keihard naar hem teruggekaatst.
Je kunt alles van die man zeggen, maar gek is hij niet. Hij heeft
alles te verliezen door ons in negatieve zin te gebruiken; alles
te winnen door ons toe te laten en niet als 'boksbal' te misbruiken.
Honderd procent zeker weet je het natuurlijk nooit, maar dat kan
me eerlijk gezegd ook niet schelen. Al ga ik dood - het gaat er
om dat het Irakese volk wordt afgeslacht en wij hen moeten bijstaan!''
Eind
deze maand vertrekt het vredeskonvooi met bussen vanuit Londen via
o.m. Parijs, Brussel, Amsterdam, Dachau, Zürich, Milaan en
Istanboel richting Bagdad. Met in hun kielzog verschillende journalisten
en fotografen die de missie verslaan. Op 26 januari bezoekt de vredesmissie
Amsterdam, om vredesactivisten op te pikken en kleding en medicijnen
in te zamelen voor de Irakese bevolking.
Op
verzoek van O'Keefe roept XminY op tot een korte betoging voor het
Amerikaans Consulaat op het Museumplein, tevens het inzamel- en
vertrekpunt van de missie. ,,Doel van de actie is uiteraard te laten
zien dat wij tegen deze oorlog zijn en dat er mensen als menselijk
schild naar Irak gaan!'', aldus Wytze de Lange van XminY.
O'Keefe
hoopt uiteindelijk rond 9 februari, met een onderweg flink aangegroeid
aantal van 'enkele duizenden' vredesactivisten, in de Irakese hoofdstad
aan te komen.
Lousco
Grasman
Naar
boven |