Uit: Ravage #13 van 10 oktober 2003

De Blauwe is niet meer

Met een overmacht aan politie is vrijdagavond 3 oktober het kraakpand De Blauwe Aanslag in Den Haag ontruimd. Negentig krakers en sympathisanten werden in het pand en buiten op straat gearresteerd. In de loop van het weekend kwamen zij weer vrij.

Het ongelooflijke is gebeurd, de Blauwe Aanslag is na 23 jaar ontruimd. Op vrijdagochtend 3 oktober bepaalde de Haagse bestuursrechter dat het voormalige belastingkantoor aan het Buitenom in Den Haag, ondanks een nog lopende monumentenprocedure, gesloopt mag worden om de aanleg van een autoweg mogelijk te maken. Een andere rechter bepaalde vervolgens dat de gemeente tot ontruiming over mocht gaan.

Volgens 'officiële bronnen' was de gemeente niet van plan het pand direct te ontruimen, maar de krakers hadden geen zin om lijdzaam af te wachten. Tien minuten na de gerechtelijke uitspraak over de sloop van de Blauwe Aanslag trokken ze een vuilcontainer op het Buitenom omver. Twee minuten later ging een rotte bouwkeet in de hens. Weer een minuut later tuurden ruim honderd belangstellenden naar de brand en de groep krakers die zich op het dak van de Blauwe hadden opgesteld. Ze waren vastbesloten het pand tot de laatste snik te verdedigen.

Noodverordening

Burgemeester Deetman besloot om twee uur 's middags tot ontruiming over te gaan. Hiervoor had hij ruim honderd man Mobiele Eenheid uit Den Haag, Rotterdam en Amsterdam opgetrommeld. Ook het waterkanon, een shovel en veel brandweerpersoneel werd naar het pand gedirigeerd. De wijde omgeving werd afgezet en in de stad was een noodverordening van kracht waardoor sympathisanten eenvoudig konden worden opgepakt.

Rond zes uur viel de ME de Blauwe binnen. Een container vol ME-ers werd hiervoor met een hijskraan op het dak getild, waarna ze via een dakraam het pand binnenkwamen. Vervolgens forceerde de politie de voordeur en enkele ramen. De eerste krakers werden een voor een uit het pand gehaald en afgevoerd in arrestantenbussen. Enkele krakers hadden zich met lock-ons vastgeketend en moesten worden losgebrand. Een vrouw liep daarbij brandwonden op en moest worden afgevoerd naar het Westeinde ziekenhuis.

Nog voordat het pand geheel ontruimd was, werd reeds begonnen met de sloop. Het pand werd niet alleen onbewoonbaar gemaakt, een deel ervan werd met de grond gelijk gemaakt. De laatste bezetters, die zich in enkele boomhutten in de tuin hadden verschanst, werden vrijdagnacht rond half 3 uit het pand gehaald.

Arrestanten

Eerder die avond kon een demonstratie tegen de ontruiming geen doorgang vinden toen bleek dat een overkill aan politie en ME hen op de verzamelplek Brouwersgracht stond op te wachten. De bekende jeeps met ME in vol ornaat, overvalwagens, verkeerspolitie, ME te paard die provocerend lang de groep trok, maakten duidelijk dat demonstreren niet toegestaan was. Een platte pet op zoek naar de 'leiding' liet weten dat elke beweging in groepsverband tot een massa arrestatie zou leiden.

Men besloot in kleine groepjes naar het hoofdbureau te trekken om de daar vastzittende arrestanten te ondersteunen. Enkele politiewagens met arrestanten die langsreden werden luidkeels toegeschreeuwd.

In totaal zijn er 57 mensen in het gebouw en de tuin van de Blauwe gearresteerd. Buiten op straat werden tijdens ongeregeldheden nog eens 33 mensen opgepakt. De meeste mensen kwamen in de loop van zaterdag al weer vrij. Zondagochtend werden de laatste arrestanten op vrije voeten gesteld. Iedereen zou vrijgelaten zijn zonder de identiteit prijs te hebben gegeven en zonder dagvaarding op zak.

Misdaad

Volgens de bewoners en sympathisanten is sloop van de Blauwe Aanslag een regelrechte misdaad. Het maakt de weg vrij voor een verdere toename van het autoverkeer in de Haagse binnenstad. Luchtkwaliteitsnormen worden nu al overschreden en in de toekomst zal de kankerverwekkende uitstoot alleen maar toenemen. Een pand met een enorme cultuur-historische waarde wordt voor het nageslacht vernietigd. Beschermde vleermuizen die er een onderkomen hebben gevonden worden verjaagd. De subcultuur dreigt in Den Haag gedecimeerd te worden. En een arrogant en despoot gemeentebestuur krijgt weer eens haar zin.

Het conflict over de Blauwe Aanslag ontstond in 1992. Na jarenlang samen met de gemeente aan renovatie van het pand te hebben gewerkt, besloot een nieuw college van b&w tot sloop van de Blauwe Aanslag. Het pand paste niet meer in de groteske plannen die het neo-liberale gemeentebestuur ontwikkelde voor de binnenstad.

Plannen voor een nieuw stadhuis, een tramtunnel, een geheel nieuwe kantorenwijk met wolkenkrabbers middenin de binnenstad en het aantrekken van nieuwe rijkere bevolkingsgroepen zorgden voor een omwenteling in het stedelijk beleid. Kleinschalige, levendige en kleurrijke initiatieven moesten wijken voor de nieuw gewenste patserige allure.

Voor de Haagse tegencultuur was deze ontwikkeling rampzalig. Niet alleen de Blauwe Aanslag moest verdwijnen, ook kraakpanden als Iets Vrijers, TZT en Brullend Breekijzer legden het eerder al af tegen het geweld van door de gemeente gesteunde projectontwikkelaars.

Verzet

De Blauwe Aanslag heeft heel lang moedig gestreden tegen het stompzinnige gemeentebeleid. De strijd werd verbreed door samen met andere actiegroepen te vechten voor een levendige en kleurrijke stad. Het heeft niet mogen baten. Op vrijwel alle fronten drukte de gemeente haar plannen door.

Het verzet tegen sloop van de Blauwe bleef echter ongekend hardnekkig en de gemeente heeft alles uit de kast moeten trekken om het plan overeind te houden. Vooral de juridische strijd werd een thriller van jewelste. Alle mogelijke procedures werden aangegrepen om het besluit van tafel te krijgen en steeds weer werd de gemeente in het defensief gedrongen. Zelfs nadat in 2000 een overeenkomst over herhuisvesting werd gesloten, bleef het verzet levend.

Het vervangende schoolpand aan de Waldeck Pyrmontkade, waar momenteel hard gewerkt wordt om het enigszins bewoonbaar te maken, was voor veel bedrijven en bewoners van de Blauwe Aanslag een aantrekkelijk alternatief en maakte een einde aan de langdurige onzekerheid.

Gaandeweg bleek toch dat niet iedereen de strijdbijl wilde begraven. Eerst was er de buurtvereniging die te kennen gaf de strijd niet op te willen geven, later bleek ook dat het nieuwe pand voor een grote groep bezoekers en een aantal bewoners geen goed alternatief zou zijn. Zo zullen de huurprijzen in het nieuwe pand de pan uitrijzen en is het plan voor een grote concert- en partykelder van de baan.

De Grote Pyr, zoals het nieuwe pand gaat heten, is geen volwaardig alternatief voor de Blauwe Aanslag en dus kreeg het verzet tegen sloop de laatste jaren weer nieuwe impulsen.

Opnieuw ontbrandde een ingewikkelde juridische strijd. Ditmaal tegen de sloopvergunningen en de door de gemeente gewenste ontruiming. Aangevoerd werd dat de oude verkeersprognoses waarop het sloopbesluit is gebaseerd, achterhaald waren en dat er dwergvleermuizen rond het pand waren gesignaleerd, die volgens de wet absoluut niet verstoord mogen worden. Het betreft immers strikt beschermde diersoorten op grond van de Europese Habitatrichtlijn.

Verder kreeg de buurtvereniging steun van diverse musea vanwege de dreigende sloop van de oude porseleinfabriek Rozenburg, die deel uitmaakt van de Blauwe Aanslag. De Rozenburgfabriek is van grote cultuur-historische waarde en diende behouden te blijven, zo menen diverse Nederlandse musea.

Sleutel

De laatste dagen waren hectisch. De meeste bewoners zijn halsoverkop vertrokken en hebben hun spullen in veiligheid gebracht. Het nieuwe pand aan de Waldeck Pyrmontkade is nog geen optie, het pand is nog niet klaar en men bivakkeert in een soort tentenkamp.

Volgens afspraak werd in de nacht van 30 september op 1 oktober de sleutel van de Blauwe Aanslag aan wethouder Bruins overhandigd door een groep in pyjama geklede bewoners. De wethouder kon deze ludieke actie niet waarderen en vergrendelde de luiken.

De in de Blauwe Aanslag overgebleven bewoners hebben het pand de laatste snik verdedigd. Ze hebben de laatste dagen van alle kanten steun gekregen, niet in het minst van de vele sympathisanten uit binnen- en buitenland die het pand inmiddels in een vesting hadden veranderd. Overal in en rond het gebouw werden barricades opgeworpen en schuilplaatsen gebouwd om het de Mobiele Eenheid zo moeilijk mogelijk te maken.

Het wachten was nog op een uitspraak van de Haagse rechtbank over de sloopvergunning. Hierbij draaide het om de vraag of de provinciale monumentenaanvraag schorsende werking heeft en hoe er om moet worden gegaan met de dwergvleermuizen. Onderzoek van de Vereniging voor Zoogdierkunde en Zoogdierbescherming (VZZ) heeft uitgewezen dat de kans redelijk groot is dat er een aantal vleermuizen in het pand bivakkeert.

Uit de rechtszitting bleek dat de gemeente heeft getracht de uitkomst van dit onderzoek te manipuleren, maar VZZ is niet gezwicht voor deze druk. Vervolgens heeft de gemeente een extern adviesbureau ingeschakeld die de aanwezigheid van vleermuizen relativeerde.

Toen de rechtbank op 3 oktober besloot dat Blauwe gesloopt en ontruimd mocht worden, kwam ook aan deze laatste juridische strijd een voortijdig einde. De Blauwe Aanslag is niet meer...

Met dank aan Indymedia.nl en Pascal Espinoza

Naar boven