23 november
2012
Finland en de
accordeon, dan denkt men onmiddellijk aan de melancholische Finse
tangomuziek. Nee, daar gaat Soundbreaker van regisseur Kimmo
Koskela niet over, wél over de Finse muzikant Kimmo Pohjonen,
een zogenoemde avant-garde power accordeonist. Hij heeft een mengvorm
gevonden tussen rock, jazz, folk en klassieke muziek.
Pohjonen is een
atletische man met hanenkam en geitensik. Hij uit zich vooral in
gezwollen taal met een hoog new age gehalte. Hij haat de accordeon
omdat hij het edele instrument op jonge leeftijd leerde bespelen om
zijn vader te behagen. Treffend en voorspelbaar is het wanneer hij
het instrument in de documentaire aan gruzelementen hakt.
Dat moet een enorme
ontlading voor Pohjonen zijn geweest. De muzikant heeft zijn
instrument volgestopt met allerlei elektronica. In feite gebruikt hij
het muziekinstrument als een soort elektronisch orgel, met als doel
zijn eigen geluid te creëren, de grenzen van het instrument op
te zoeken.
Soundbreaker
Door kennis te maken
met de lokale muziek van Tanzania vond hij zijn roeping. De filmploeg
ondernam dan ook met Pohjonen een nostalgische reis door het land. Soundbreaker gaat soms in gestileerd zwart-wit over, waarbij
onder meer de favoriete bezigheid van Pohjonen, ijsduiken, getoond
wordt. Pojhonen werkt met de absolute top op muzikaal gebied, zoals
het Kronos Quartet en briljante gitaristen en drummers. Op een
Engelse boerderij verfijnt hij zijn 'sound' met behulp van
landbouwmachines.
Zijn muziek is
werkelijk oorverdovend, mist elke vorm van subtiliteit. Soundbreaker zal voor menigeen dan ook een
ongelooflijk irritante documentaire zijn. Wat vooral steekt en
schuurt is de artistieke pretentie en het narcisme van Pohjonen.
Vermeld moet worden dat regisseur Koskela tien jaar bezig is geweest
met het portretteren van de muzikant, het is dus zeker een werk van
liefde. Daar moet men respect voor hebben, maar voor de niet-fan is
het resultaat een ware kwelling.
Searching for Sugar
Man van regisseur Malik Bendjelloul daarentegen is wél een
fraaie muziekdocumentaire. De naam van de betreffende muzikant,
Rodriguez, zal geen bellen doen rinkelen. Begin jaren '70 maakte hij
twee albums in zijn woonplaats Detroit, daarna verdween hij in de
vergetelheid. Zijn liedjes hebben een opvallende wrange
maatschappijkritische lading en zijn sound is uniek. Rodriguez
had een topster moeten worden.
Searching for Sugar
Man
Een muziekjournalist
ging op onderzoek uit naar deze geniale muzikant. Hij belandde in
Zuid-Afrika waar de muziek van Rodriguez uiterst populair was in de
jaren '80 en '90, en nog steeds leeft daar de mythe onverminderd
voort. De muziek van Rodriguez gaf stem aan de jonge generatie die
protesteerde tegen het apartheidsregime. De documentaire is bijna een
thriller met een reeks daverende verassingen. Te bijzonder om in dit
bestek te verklappen.
Searching for Sugar
Man is meer dan zomaar een portret van een muzikant. Het is een
briljante verkenning van het ongrijpbare fenomeen dat als 'beroemd
worden' omschreven staat. Vandaag de dag is Rodriguez nog steeds een
onbekend fenomeen in zijn geboorteland. Hopelijk zal hij ooit furore
maken, nu moeten we het voornamelijk doen met deze prachtige ode aan
een vergeten genie.
Ulrik van Tongeren
Soundbreaker is te
zien op zaterdag 24 november om 22.00 uur in Munt 13. Searching for
Sugarman is te zien op zaterdag 24 november om 18.30 uur in
Tuschinski 1. Raadpleeg voor
het volledige IDFA-programma
de website.
-
Deel deze filmrecensie op
FB
en Twitter.
●
Meer
filmrecensies uit 2012
-
- - - - - - - - - - -
-
- - - - - - - - - - -
Geef
je mening:
Hana - November 26, 2012 - 01:43 am klinkt interessant
Home
.
.
|