25 juli 2012

De Franse regisseur Robert Guédiguian maakt warmbloedige sociale drama's. Zoals zijn nieuwste film Les neiges du Kilimandjaro, met als thema het lot van de arbeider in hedendaags Frankrijk.

De films van Guédiguian staan in het teken van 'gewone' mensen. De regisseur heeft, met een Armeense vader die als dokwerker in de haven van Marseille heeft gewerkt, recht van spreken. Guédiguian vergelijkt de ervaringen uit zijn jeugd, toen hij in het arme deel van de stad woonachtig was, met de situatie van nu.

Michel (Jean-Pierre Darroussin) is arbeider en vakbondsman op een scheepswerf. Als vijftiger gaat hij vroegtijdig met pensioen omdat de werf het met minder personeel moet doen. Samen met zijn vrouw Marie-Claire (Ariane Ascaride) hoopt Michel op een gelukkige laatste levensfase. In Marseille wonen ze comfortabel, in een huisje met uitzicht op zee.

Totdat het noodlot toeslaat. Ze worden in hun eigen woning beroofd door twee gemaskerde mannen. Tot hun schrik blijkt een ex-collega van Michel iets te maken te hebben met deze brute roofoverval. De idealen van het koppel worden flink door elkaar geschud, gevoelens van wraak en rauwe onmacht overheersen. Cristophe (Gregoire Leprince-Ringuet), de ex-collega van Michel die deelnam aan de overval, blijkt onder benarde sociale omstandigheden te leven. Hetgeen de daad van deze jongeman niet goed praat.

Het gevoelige slotakkoord van de film zorgt voor tranen, al heeft Guédiguian beslist geen sentimentele film afgeleverd. Hij geeft een realistische analyse van de kloof tussen verschillende generaties werknemers. Met arbeiders zoals vakbondsman Michel die hun schaapjes op het droge hebben, en jonge arbeiders als Cristophe met weinig toekomstperspectief.

Een belangrijk vraagstuk van deze tijd is dat de kinderen van de generatie van Michel en Marie-Claire het nooit zo goed zullen krijgen als hun ouders. Er is geen garantie meer op een baan tot aan het pensioen. Vele oorzaken, waaronder de globalisering, hebben de arbeidsomstandigheden onontkoombaar veranderd. Zelfs in Frankrijk is de macht van de vakbonden tanende. Woorden als klassenstrijd en solidariteit hebben intussen een antieke klank gekregen.

Knap hoe Guédiguian dergelijke thema's in zijn film heeft verwerkt zonder dat dit leidt tot prekerigheid en clichés. Zijn socialistische overtuiging en sociale bewogenheid steekt hij echter niet onder stoelen of banken. Michel, die gespeeld door wordt door de formidabele karakteracteur Darroussin, is een man van contradicties. Als vakbondsman en arbeider van de oude stempel heeft ook hij geen antwoord op de veranderende tijden.

Door zijn positie als vakbondsleider kent hij privileges, en kan hij uitzien naar een redelijk zorgeloze oude dag. Zijn jongere ex-collega's hebben dat niet, Guédiguian is daar heel helder over. Vlijmscherp wordt in de film getoond hoe breekbaar idealen zijn. Het oudere koppel wordt niet mooier gemaakt dan het is, maar het zijn wel degelijk goede mensen die verder kijken dan hun eigen welzijn.

Les neiges du Kilimandjaro is een feelgood movie zonder stroperige sentimentaliteit die al snel op de loer ligt. Het is vooral een warme film over mensen met reële problemen en zorgen. De films van de grote Franse regisseur Marcel Pagnol moeten voor Guédiguian een inspiratiebron geweest zijn. Pagnol wist lang geleden prachtige films over 'gewone' mensen te maken. Diens werk had een dermate grote romantische uitstraling die nu niet langer mogelijk lijkt.

Ulrik van Tongeren

Les neiges du Kilimandjaro (Cinéart, 2011), vanaf 26 juli in de bioscoop.

● Meer filmrecensies uit 2012

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

Home