HOME       OPROEPEN      ARCHIEF       CONTACT      LINKS               

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Pieter Hilhorst beunt wat bij als werknemer in het kader van Work First,
met Lahaise in zijn kruiwagen.


Hilhorst, pleitbezorger van Work First

 

14 januari 2012

Als columnist, presentator en VARA Ombudsman maakt Pieter Hilhorst een integere indruk. Wat weinigen weten is dat de man jarenlang het omstreden Amerikaanse re-integratieprogramma Work First heeft gepromoot, terwijl de kritische rapporten van overzee voor het oprapen lagen.


door
Ron Kretzschmar


“In deze gepolariseerde tijd gebruikt rechts hun afkeer om links de mond te snoeren, door ze als moralisten weg te zetten. Idealisten zijn hypocriet, omdat ze doen alsof ze beter zijn dan anderen”, vertelt VARA Ombudsman en columnist Pieter Hilhorst in een interview met HP/De Tijd in 2011. Maar hij sprak vooral als lid van de PvdA.

Hij heeft gelijk, de competitie tussen links en rechts is verworden tot een politieke pingpong wedstrijd. Dat neemt niet weg dat de columnist Hilhorst zelf ook wel eens aanleiding geeft om slecht over hem te denken.

Work First

Oktober 2010 schreef Hilhorst een column voor de Volkskrant met de titel Mooi idee verwordt tot karikatuur. Zijn bijdrage ging over de maatregel Work First (WF), sinds 2004 populair bij de Dienst Werk en Inkomen (DWI). Wanneer iemand baanloos raakt dwingt men die, op straffe van korting, onzinnige werkzaamheden te verrichten.

Deze Amerikaanse methode gaat niet uit van mogelijkheden op de arbeidsmarkt om de baanloze een perspectief te bieden; het doel is mensen af te schrikken. De filosofie: baanlozen moeten duidelijk worden gemaakt dat ze de situatie aan zichzelf te wijten hebben, anders zouden ze immers wel een baan hebben. Ze verdienen dus straf. Of de werkloosheid daardoor vermindert? Voorlopig loopt die gestaag op. Dat heeft te maken met omstandigheden waar men niets aan kan doen: de schuldencrisis.

Toch steunt Hilhorst Work First vanaf de introductie in 2004 en vindt het ook nu nog een 'goed idee'. Maar dan alleen voor de lager opgeleiden. Volgens de columnist hebben zij blijkbaar wel straf verdiend, want: 'Hoogopgeleide werklozen hebben er [in een WF-traject] weinig te zoeken'.

In 2003 promoot hij als presentator van het televisieprogramma Pioniers van de IKON Work First voor het eerst. De wet die WF mogelijk maakt is dan echter nog niet ingevoerd en wettelijk van kracht, een gegeven waar Hilhorst ook aan voorbijgaat. In 2005 schrijft hij voor de Volkskrant artikelen over WF, waarna in 2007 een uitgebreid essay voor Divosa volgt, de vereniging van managers van sociale diensten, waarin hij WF 'kritisch' steunt.

Dit essay wordt vervolgens aangehaald in een onderzoeksrapport van het Nicis Institute uit 2008. De Raad voor Werk en Inkomen lift mee op de positieve flow en claimt op basis van eigen onderzoeken eveneens successen. Men verwijst naar elkaar, haalt elkaar aan en praat elkaar na.

Feiten ontbreken

In de journalistiek is het een regel: een columnist mag niet alleen zijn mening geven, hij moet die zelfs geven, dat is zijn rol, maar die moet dan wel voldoende gebaseerd zijn op feiten. Wanneer Hilhorst de moeite had genomen dan had hij toen al genoeg wetenschappelijke informatie uit onafhankelijke Amerikaanse onderzoeken kunnen vinden om een kritische column over dit onderwerp te schrijven.

Die onderzoeken maken duidelijk dat niet alleen de financiële en sociale problemen als gevolg van baanloosheid invloed hebben op het psychisch welzijn van de baanloze. Maar ook wanneer mensen na ontslag tegen hun zin in een baan worden geplaatst [lees: WF] heeft dat gevolgen voor hun psychisch welzijn [lees: ziekte] dat meestal weer leidt tot baanloosheid. [1] Deze feiten staan haaks op het idee van WF, namelijk dat mensen vrijwillig werkloos zijn, de kantjes er vanaf lopen, en dat ze daarom straf verdienen.

Kreeg de politicoloog Hilhorst voor zijn (politieke) opdracht van Divosa alle vrijheid over het onderwerp te schrijven? Of lag de conclusie, gecamoufleerd met kritische noten, al vast? Geldt dat ook niet voor de psychologische (tevredenheids)onderzoeken van de Raad voor Werk en Inkomen en Divosa naar WF die vanaf 2006 zouden volgen?

De wetenschappelijke rapporten die de organisaties schreven, zijn partijdig, want beleidsrapporten zijn per definitie politiek – in de meeste gevallen zijn deze ook nog eens onzorgvuldig uitgevoerd. Te vergelijken met de verzonnen onderzoeken waar de sociaal psycholoog Diederik Stapel mee tegen de lamp liep.

Maandblad MUG, met als voornaamste doelgroep uitkeringsgerechtigden met Hilhorst als columnist, plaatste de optimistische persberichten over Work First op de website zonder de bewuste onderzoeksrapporten zelf te lezen, laat staan te analyseren (op de vernieuwde website zijn deze overigens verdwenen).

Joop Lahaise

Tegen het licht van bovenstaande is het opiniestuk Journalistiek als beschermd vak, geschreven door de hoofdredacteur van MUG, Joop Lahaise, op zijn zachts gezegd opmerkelijk te noemen. Lahaise, tevens deelraadslid van stadsdeel Centrum voor de PvdA, reageerde hiermee op Dion Graus' voorstel voor het instellen van een perspolitie.

Nadat journalisten stukjes over het Kamerlid van de PVV hadden geschreven die slecht vielen, pleitte Graus voor inperking van de persvrijheid. Lahaise kaatste de bal terug door te beweren dat de Nederlandse Vereniging van Journalisten toelatingseisen zou moeten stellen voor journalisten, met nadruk op kwaliteit en onafhankelijkheid. Hij doelde hiermee op de 'verhuftering' van de journalistiek door media als PowNed, GeenStijl en De Telegraaf.

Vervolgens gaf hij in zijn opiniestuk les in journalistieke principes waar de 'rechtse journalistiek' zich niet altijd aan zou houden: 'Dat gaat over zaken als hoor- en wederhoor, feiten checken, bronnen controleren, niet liegen, je niet laten omkopen, verslag en commentaar gescheiden houden enzovoort. Wie zich niet aan de regels houdt, kan voor de Raad voor de Journalistiek worden gesleept'.

Wat zijn artikel opmerkelijk maakt is dat MUG sinds jaren in handen is van de Amsterdamse uitkeringsinstantie DWI. Hoe je het ook wendt of keert, de onderwerpen waar het blad over schrijft zijn dezelfde als die waar DWI zich mee bezighoudt. De onafhankelijkheid van de redactie waar het blad zich nadrukkelijk op beroept, kan dan ook in twijfel worden getrokken.


voetnoot:

Onderzoek naar gevolgen van financiële problemen door werkloosheid:

S. Hobfoll, J. Freedy, B. Green, S. Solomon (1996). Coping in reaction to extreme stress: The roles of resource loss and resource availability. In M. Zeidner, N. Endler (Eds.), Handbook of coping: Theory, research, applications (pp. 322–349). New York: Wiley.

Onderzoeken naar gevolgen van sociale problemen:

A.J. Kinicki, R.E. Prussia, F.M. McKee-Ryan (2000). A panel study of coping with involuntary job loss. Academy of Management Journal, #43, 90–100;

M. Pinquart, S. Sörensen (2000). Influences of socioeconomic status, social network, and competence on subjective well-being in later life: A meta-analysis. Psychology and Aging, #15, 187–224;

C. Viswesvaran, J.I. Sanchez, J. Fisher (1999). The role of social support in the process of work stress: A meta-analysis. Journal of Vocational Behavior, #54, 314–334.

Onderzoek naar gevolgen van dwang:

A.J. Kinicki, R.E. Prussia, F.M. McKee-Ryan (2000). A panel study of coping with involuntary job loss. Academy of Management Journal, #43, 90–100;

C.R. Leana, D.C. Feldman, (1995). Finding new jobs after a plant closing: Antecedents and outcomes of the occurrence and quality of reemployment. Human Relations, #48, 1381–1401.



Meer achtergrond 2012

 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

Ernst - March 28, 2012 - 11:19 am
¨Informatie¨ betaald door financiers, is doorgaans PR voor de financiers. Wie betaalt, bepaalt. Zo niet, dan houdt het snel op met die zgn. contractueel overeengekomen journalistieke vrijheden. Ergo, de vrijheid van MUG is de vrijheid ¨informatie¨ te brengen die de belangen van haar financiers dient.

Als Lahaise nogal naief het argument van ¨dezelfde doelgroep¨ van stal haalt, dan geeft hij blijk volstrekt geen benul van journalistieke waarden te hebben. Alsof zelfs binnen ¨doelgoepen¨ PR geen al dan niet impliciete zelfcensuur zou kunnen gelden of onderwerpen bedacht en gebracht zouden kunnen worden zonder de meesters tegen de haren in te strijken.

De PvdA staat garant voor een beleid dat uitkeringsgerechtigden geen ondersteuning aanbiedt op basis van recht, maar op basis van genade. Die genade is vervolgens onderhevig aan verplichte aflaten en herendiensten. De uitkeringsontvanger is niets meer dan een horige, die kost en bewoning ontvangt in ruil voor contractarbeid. Omdat de horige voor avond en nacht zijn werkterrein mag verlaten, kunnen we nog net niet spreken van staatsslavernij.


Ron Kretzschmar - January 20, 2012 - 03:15 pm
Beste Joop Lahaise,

U schrijft: MUG volgt de overheid en de DWI kritisch, maar ziet de overheid en dezelfde DWI niet als de vijand. Het gaat in het artikel niet over de DWI en overheid. Het woord overheid noem ik niet. DWI noem ik wel, maar ik wil daarbij benadrukken dat ik de DWI niet als vijand zie. U zit opgesloten in een polarisatiedwang, zou de heer Hilhorst hier gevat over kunnen opmerken. U probeert mij in een hoek te duwen waar ik niet thuis hoor. U zegt dat MUG een informatieblad is, dat is blijkbaar toch wat anders dan de kritische journalistiek waar u in uw opinieartikel over schrijft.

Waar gaat dit dan wel over? U schrijft: ‘MUG is een informatieblad’ en: ‘DWI en MUG bedienen dezelfde doelgroep’. Daar wringt de schoen. Nogmaals dit gaat over het principe van de journalistiek waar u over schrijft op de gesubsidieerde politieke website Joop.nl en niet over vermeende maatschappijhaat van ondergetekende. Ik zal een voorbeeld geven van hoe MUG ‘informatie’ verstrekt aan de ‘doelgroep’ over Work First waar het allemaal over gaat.

In 2007/8 werden door de Raad voor Werk en Inkomen in vijf gemeenten 75 mensen met een bijstandsuitkering gevraagd naar hun tevredenheid over Work First. Ze waren er goed over te spreken. Logisch, want ze waren niet anoniem zoals deze onderzoeken horen te zijn, en bang voor korting. Wat is het verschil tussen RWI en DWI voor een onverwacht opgebelde respondent? Dat werd vervolgens in een professioneel ‘rapportjasje’ gestoken. Ik geloof dat het Aanbevelingen aan de Gemeenten heette. Positieve persberichten vlogen door de lucht. MUG nam deze berichten blind over. Op dit soort onderzoeken wordt echter politiek beleid gebaseerd.

Jammer dat er sprake is geweest van een technische stroring in uw website, zoals u zegt, en dat deze berichten niet meer bestaan. Want ik heb nog meer voorbeelden van neponderzoeken die op dezelfde manier onthaald zijn. Hoe kan dit? Als politicus van de PvdA en journalist zou u zich dit moeten aanrekken, en dat doet u ook want anders zou u niet reageren.

Dan over de adverteerders… Ik moet hier weer benadrukken dat ik DWI niet als vijand zie. Het gaat hier weer om het journalistieke principe waar u zo over opgeeft. Lees daarom uw eigen uitleg op uw website nog eens goed. DWI is MUG en MUG is DWI.

Ron Kretzschmar


Joop Lahaise - January 18, 2012 - 12:03 pm
Leuke fotocompilatie en goed te vernemen dat het actieblad Ravage nog steeds bestaat. Wel wat opmerkingen over het opiniestuk van Ron Kretzchmar, voor wat MUG Magazine betreft.
MUG is niet in handen van de gemeente maar volkomen onafhankelijk, compleet met een redactiestatuut dat de onafhankelijkheid van de redactie borgt. Als Ron echt geïnteresseerd is, mag hij het contract komen bekijken op grond waarvan DWI Amsterdam zich van advertentieruimte in MUG verzekert en waarin die onafhankelijk ten overvloede expliciet staat vermeld.
Inderdaad, de gemeente (DWI en ook de dienst DMO) adverteert in MUG en koopt soms ook andere diensten in om Amsterdammers te bereiken. Dat doet ze trouwens ook op AT5 en in andere lokale media. En MUG heeft natuurlijk meer adverteerders. Misschien vindt Ron dat onafhankelijke media zich niet van advertenties afhankelijk zouden maken maar dan mag hij mij komen uitleggen hoe wij ons blad dan moeten financieren. Anders dan Ravage is MUG geen online actieblad maar een informatieblad, dat elke maand in een gedrukte oplage van 32.000 tot 40.000 in heel Amsterdam gratis wordt aangeboden. Dat kost nu eenmaal geld.
Ron Kretzchmar schrijft: 'Hoe je het ook wendt of keert, de onderwerpen waar het blad over schrijft zijn dezelfde als die waar DWI zich mee bezighoudt.' Dat haalt je de koekoek! DWI en MUG bedienen dezelfde doelgroep. Dit is dus echt een beetje 'klets maar'. MUG volgt de overheid kritisch maar ziet de overheid en zeker DWI niet als 'de vijand' maar volgt DWI als de uitvoerende dienst die ervoor zorgt dat mensen zonder inkomen uit werk de huur kunnen betalen en eten op tafel hebben. Wel volgen we DWI kritisch. Als de dienst fouten maakt, zich niet goed van zijn taak kwijt, dan berichten we daarover, vaak in scherpe bewoordingen. Ook bieden we een platform aan critici als Vara's Ombudsman Pieter Hilhorst en columnist Jacques Peeters van de Bijstandsbond.
Onze kritische houding geldt trouwens ook Work First, waarover enkele scherpe stukken in MUG hebben gestaan. Dat die niet meer op onze website zijn te vinden is jammer en heeft een louter technische oorzaak.


Ron Kretzschmar - January 15, 2012 - 03:00 pm
Beste Pieter Hilhorst,

Hartelijk dank voor uw reactie.

In uw antwoord vallen me bij eerste lezing enkele tegenstrijdigheden op. Zo zegt u: ‘Ik vind dat geen straf, zoals jij steeds in je artikel zegt’ (over Work First). Volgens mij dachten de sociale diensten, de voormalige DWI’s, daar meteen al anders over. Want in het rapport van Divosa Maatwerk First uit 2009, een vervolgrapport van Work First Werkt uit 2007, stelt men dat Work First ‘vooral bedoeld is als afschrikkingseffect’ (p38).

Dat woord moet men noemen, dat doet men in dit rapport met serieuze onderzoekers blijkbaar niet graag, want in het 80 pagina’s lange rapport wordt ‘afschrikking’ maar één maal genoemd. In het rapport van 2007 heeft men overigens minder scrupules,want daarin wordt 'afschrikking' 23 x genoemd. Dit woord zegt dat WF nooit een ander doel heeft gehad, dan een karikatuur te zijn. Baanlozen krijgen daardoor juist een stigma dat terugkeer naar de arbeidsmarkt pas goed onmogelijk maakt.

Dat (‘arbeidsmarktblokkerende’) afschrikkingseffect was ook al vanaf het begin de bedoeling. Tot het in oktober 2010 bij u begint door te dringen. Want in uw column van de Volkskrant schrijft u dat WF een ‘mooi idee was, verworden tot een karikatuur.’

Wat mij ten slotte ook verbaast in uw ‘Mooi Idee-column’, is dat u zonder uitleg schrijft dat hoger opgeleiden niets te zoeken hebben in WF, daarentegen beweert u dat WF blijkbaar wel geschikt is voor lager opgeleiden. Daar zegt u nog al wat!

Ron Kretzschmar


Pieter Hilhorst - January 15, 2012 - 07:14 pm
Beste Ron,

Ik kan je geruststellen. Ik had van Divosa volledig de vrije hand. Dat heb ik ook bij MUG. Als er dingen zijn waar ik in jouw ogen te weinig aandacht aan heb besteed, komt dat volledig op mijn conto.

Je hebt goed op een rijtje gezet wat ik in de loop der jaren over Work First heb geschreven. Mijn enthousiasme uit 2003 kwam vooral voort uit mijn eerdere kritiek over de passieve houding van sociale diensten bij het bieden van hulp. Bij het Work First experiment in Den Bosch werkten werklozen twintig uur aan het vinden van een baan. Dat vond en vind ik een goed idee. Ik vind dat geen straf, zoals jij steeds in je artikel stelt. Ik heb daar wel twee kanttekeningen bij geplaatst. Pas op dat Work First niet vooral bedoeld is om de toegang tot de bijstand onaantrekkelijk te maken. Wat gebeurt er met mensen die na een eerste afspraak niet meer terug komen? Houden jullie dat bij, heb ik gevraagd aan de sociale dienst in Den Bosch? Dat wilden ze wel doen, maar was (toen) nog niet gebeurd.
De tweede kanttekening kwam later. Work First moet wel gericht zijn op het vinden van een baan. Daar heb ik in mijn latere column aandacht aan besteed. Vaak is dat niet het geval. In dat geval wordt het zinloos en krijgt het eerder het karakter van straf. Zie daarvoor ook de mooie documentaire Sta me Bij over de sociale dienst in Zutphen.

Nu is er weer een nieuwe situatie. Uit recent onderzoek blijkt dat maar heel weinig mensen uit de bijstand aan het werk komen. Dat is slecht. Recentelijk heb ik voorgesteld om meer de aanpak van Eigen Kracht Conferenties toe te passen bij het vinden van werk. Het betekent dat mensen die zich bij de sociale dienst melden altijd de sterkste troef uit hun eigen netwerk moeten meenemen naar de afspraken. Samen maken ze een plan om aan de slag te komen. Zo wordt voorkomen dat er onzinnige trajecten worden opgelegd en wordt ook voorkomen dat de sociale dienst alleen een uitkeringenfabriek is. Zie daarvoor mijn artikel Sociale veerkracht als vangnet , De publieke zaak is van ons




Home


 

.

.