24 oktober 2011

Morgen, dinsdag 25 oktober, komen twee wetsvoorstellen aan de orde in de Tweede Kamer. Een regelt dat wie illegaal is, geen nieuwe verblijfsvergunning aan kan vragen. De ander stelt een boete op voor illegaal verblijf. Deze strafbaarstelling van illegaliteit blijkt miljoenen te kosten.

Minister Leers (CDA, Immigratie en Asiel) zei het met een stalen gezicht, afgelopen donderdag in de Tweede Kamer. “Illegaal verblijf mag niet. Niemand kan beweren dat illegaal toch maar legaal moet zijn.” Dat kan natuurlijk best, een illegaal kan heel goed legaal worden. Dat zeggen niet alleen de mensen zonder papieren zelf, maar ook Zusters, politiemensen en burgemeesters. Het staat bovendien in de wet. Alleen: de minister wil die wet veranderen, nu de PVV in het gedoogakkoord heeft laten opnemen dat illegaliteit strafbaar moet worden gesteld.

Daarom liggen er nu twee wetsvoorstellen klaar, over visa en over terugkeer. Samen moeten die ervoor zorgen dat iedereen die zonder toestemming in Nederland verblijft daarvoor een boete betaalt of de gevangenis ingaat, en vervolgens zo snel mogelijk vertrekt.

Nu heeft de minister een probleem, want het is ingewikkeld. Sommige mensen kan je domweg niet uitzetten, als je het al zou willen: ernstig zieken, minderjarigen, mishandelde vrouwen en gezinsleden van iemand die zijn papieren wel heeft. Maar daarmee ben je er nog niet. Je hebt doodgewone kiezers in dorpen en steden die zich verzetten als er iemand uit hun midden wordt weggehaald. En je hebt Brussel: de Europese Commissie zegt dat het wetsvoorstel om illegaliteit strafbaar te stellen in strijd is met de Terugkeerrichtlijn.

En dan zijn er van die mensen die door dit kabinet in een onmogelijk parket worden geplaatst. Neem Ahmed uit Iran, een jonge dertiger die hier belandde met een werkvisum voor een jaar maar niet op tijd vertrok omdat hij verliefd werd op een Nederlandse. Inmiddels zijn ze de trotse ouders van een klein Amsterdammertje met de Nederlandse nationaliteit.

Ahmed repareert auto's, zijn vriendin werkt in een bibliotheek. Nu willen ze trouwen. Dat mag alleen als Ahmed eerst terugkeert naar Iran en daar een aanvraag doet. Ingewikkeld dus. En het wordt nog lastiger als hij, volgens het nieuwe wetsvoorstel, eerst 3800 euro boete moet betalen op Schiphol. Want daar komt men er natuurlijk achter dat hij hier niet meer legaal verblijft. Hij moet eerst die enorme boete betalen. Dan wordt hij uitgezet. En vervolgens mag hij als ex-illegaal ook niet meer terug naar Nederland. Dus wat doet hij? Helemaal niets. Hij blijft hier. Dat weet de minister ook.

Ahmed redt zich misschien nog wel. Maar Aicha? Die zit gevangen in een slecht huwelijk. Haar man wil haar verblijfsvergunning niet verlengen. En die boete voor haar illegaliteit gaat hij ook niet betalen. Het alternatief is vier maanden cel voor Aicha en dan alsnog uitzetting naar Marokko. Maar Aicha wil niet gescheiden worden van haar kinderen en blijft dus maar binnen. Opgesloten met een gewelddadige man. Het wetsvoorstel werkt dus contra-productief. In plaats van mensen die hier nu eenmaal zijn de kans te geven een legale plek in Nederland te verdienen, maakt het ze des te afhankelijker van precies de verkeerde mensen: mannen met losse handjes, mensenhandelaren, papierenvervalsers.

En het is nog duur ook. Allebei de wetsvoorstellen kosten Nederland geld. Veel geld. Want niemand gaat die boete betalen. Waarom zou iemand een vermogen neerleggen voor een stempel in z'n paspoort waarmee hij dit land nooit meer binnenkomt? Dus komen deze mensen voor de rechter en daarna waarschijnlijk in de gevangenis.

Het platform heeft uitgerekend wat dat de staat gaat kosten. De cijfers zijn schrikbarend. Op basis van de cijfers 2006-2010 schat men in dat het gaat om 12.000 illegaal aangetroffen personen plus 3.500 personen die zich melden voor een nieuwe aanvraag. Dat betekent een kostenpost van 15.500 maal 924,- (rechtbank) plus 560,- (advocaat) plus 100,- (tolk) is 24,5 miljoen euro per jaar. Vervangende detentie vindt alleen plaats bij mensen die niet uitgezet kunnen worden, dat zijn er 4.000 per jaar, en bij mensen die een verblijfsvergunning aanvragen, nog eens 3.500 per jaar. Kosten: 7.500 personen in strafdetentie maal 91 dagen maal 229,- is 156,3 miljoen euro per jaar.

Los van wat er nu al aan maatregelen in de begroting is opgenomen leidt strafbaarstelling van illegaal verblijf dus tot een extra kostenpost van 180,8 miljoen euro per jaar. Hoe gaat de minister dat uitleggen aan dit bezuinigingskabinet?

De wetsvoorstellen zijn, tenslotte, onrechtvaardig. Op het meest praktische niveau, omdat mensen opdraaien voor fouten die ze zelf niet gemaakt hebben. Zoals de jongen uit Sierra Leone, die gek werd van de nachtmerries over zijn jaren als kindsoldaat. Hij werd tijdelijk niet uitgezet vanwege zijn ziekte. Voor het toekennen van de verlenging had de IND veel tijd nodig. Zodat hij de beslissing twee maanden in illegaliteit moest afwachten en nu dus nooit meer een verblijfsvergunning krijgt. Duiken zulke mensen onder, dan zijn ze uitgesloten van medische zorg. Met alle gevolgen van dien voor hun eigen gezondheid en die van anderen.

Maar het strafbaar stellen van illegaal verblijf is ook op een fundamenteler niveau onrechtvaardig. Mensen dreigen opgesloten te worden omdat ze zijn waar ze zijn. Niet omdat ze gestolen hebben of iemand in elkaar hebben geslagen. Maar alleen omdat ze in Nederland verblijven. Wat doet dat voor de morele ontwikkeling van kinderen die moeten meemaken dat hun vader of moeder in de gevangenis is beland, terwijl ze niets verkeerds hebben gedaan?

Hoe wanhopig je ook mag terugverlangen naar een samenleving waarin alles overzichtelijk was en iedereen op elkaar leek, een land waar er zo wordt gesold met mensen is Nederland nooit geweest. Voor dat soort fundamentele uitspraken heeft de minister nu geen tijd. Hij heeft zijn handen vol aan twee ingewikkelde, dure en domme wetsvoorstellen. Maar het moet wel worden gezegd. En gezegd blijven worden.

● Meer Zeepkist

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

Amir - November 09, 2011 - 08:17 pm
"Mensen dreigen opgesloten te worden omdat ze zijn waar ze zijn."

Dat is het idee achter het illegaal ergens verblijven, vergelijk het met inbraak.

mammeloe - October 25, 2011 - 09:55 am
wie heeft op deze klojo's gestemd?

Home