1 oktober 2011

Code Blue

Twee jaar geleden kwam regisseuse Urszula Antoniak met haar succesvolle debuut Nothing Personal. Vrij snel daarna begon ze aan Code Blue, een ontregelende, rauwe, tamelijk gedurfde Nederlandse speelfilm.

Marian (Bien de Moor) is nachtzuster op een afdeling voor terminale patiënten. Ze leeft voor hen en is zorgzaam tot in het extreme. Bij sommige patiënten versnelt ze de dood middels een dodelijke injectie. Ze is als een engel des doods en verzamelt vervolgens de kleinoden van de overledenen.

Marian is vooral eenzaam. Ze leeft alleen in een Spartaans ingericht appartement in een kil flatgebouw. Marian is een vrouw die graag begluurt, terwijl ze zelf begluurd wordt door een enge buurman. Vanuit haar raam is ze getuige van een verkrachting op straat. Even later smeert ze het sperma van het door de dader gebruikte condoom over haar been.

Code Blue levert een ongemakkelijke kijkervaring op met een hoofdpersoon die tegelijkertijd onsympathiek en engelachtig is. De tedere en liefdevolle zorg van Marian voor haar patiënten is op een vreemde manier in beeld gebracht, alsof ze de liefde met ze bedrijft. Evenzeer is Marian meedogenloos, speelt ze God over machteloze mensen in hun laatste levensfase.

Ongevraagde euthanasie zou moord genoemd kunnen worden, ook als het onder het mom van naastenliefde gebeurt. Marian is eigenlijk een seriemoordenaar. Om ontmaskering te ontlopen trekt zij van ziekenhuis naar ziekenhuis. Code Blue heeft wat van een versluierde horrorfilm.

De vertelling is volgestouwd met nare en shockerende beelden en momenten. Toch blijf je kijken, wachtend op de ongetwijfeld heftige climax. In tegenstelling tot een horrorfilm, waar je op afstand wordt gehouden om de gruwelen te kunnen verwerken, is de afstand in Code Blue tot de gebeurtenissen griezelig dichtbij.

Dat komt vooral door de aangrijpende en overtuigende vertolking door de Vlaamse actrice Bien de Moor. Ondanks de kille en afstandelijke toon van de film heeft deze actrice haar personage herkenbare menselijke trekjes meegegeven. Haar verwoestende eenzaamheid is invoelbaar verbeeld. Haar daden daarentegen nauwelijks, dat maakt de film tot een pijnlijke en desoriënterende ervaring.

Toen Code Blue eerder dit jaar op het filmfestival van Cannes draaide, werden er door de organisatie briefjes opgehangen met de tekst waarin ervoor gewaarschuwd werd dat de film de gevoelens van de toeschouwer zou kunnen kwetsen. Antoniak was daar oprecht woedend over. Zij is een filmmaker die niet alleen wil ontregelen, maar er tevens op gespitst is om mensen aan het denken te zetten over de dood. Daarvoor heeft zij geput uit eigen ervaringen, haar vriend overleed aan kanker.

Code Blue is een fascinerende, fraai vormgegeven film, maar compromisloos en daardoor moeilijk om te verwerken. Toch positioneert de film zich trots en uitdagend tussen de voor een belangrijk deel nietszeggende Nederlandse filmproducties die dit jaar werden vertoond op het Nederlands Filmfestival. De Pools-Nederlandse regisseuse Antoniak is een talent om te koesteren.

Ulrik van Tongeren

Code Blue (Wild Bunch Benelux Distribution), nu in de bioscopen.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

Home