31 augustus 2011

Het wonderbaarlijke universum van de Amerikaanse filmmaakster Miranda July heeft alweer een bijzondere film opgeleverd. The Future is een absurdistische mijmering over liefde, seks en de dood.

In 2005 verraste Miranda July de wereld met haar excentrieke filmdebuut Me And You And Everyone We Know. Het wonderlijke universum van de beeldend kunstenaar, schrijfster, filmmaakster en performer kwam meteen al tot volle wasdom. July speelt een video-artieste die verliefd raakt op een morsige en contactgestoorde schoenverkoper.

Me And You And Everyone We Know is een wonderlijke film, vrolijk en lichtvoetig volgestouwd met tegendraadse humor; de onverwacht donkere onderstroom maakt het geheel spannend. Die onderstroom wordt in hoge mate veroorzaakt door een vrijmoedige weergave van de seksuele belevingswereld van kinderen. In die zin is de film zeker taboedoorbrekend en regelrecht moedig te noemen.

Met haar nieuwe rolprent The Future gaat ze een stap verder. Het is een minder vrolijke film, toch zit er ondanks de sombere toon veel van haar onnavolgbare zwarte humor in. In de vertelling gaat het om een koppel van in de dertig. July, die zelf Sophie speelt, bewoont samen met Jason (Hamish Linklater) een klein appartement in Los Angeles.

Sophie geeft dansles aan kinderen en zet dansvideo's van zichzelf op YouTube. Vreemd is wel dat ze eigenlijk niet kan dansen. Jason is als thuiswerker voor een helpdesk werkzaam. Het alternatief ogende hippe stel lijkt sprekend op elkaar met hun krullenbollen en droefgeestige blikken, als broer en zus. Beiden hebben bovendien een missie met het in huis nemen van een ongeneeslijk zieke kat. Deze kat, Paw-Paw geheten, is meteen ook de hartverscheurende vertelstem van de film.

Sophie en Jason zijn erg bezig met de toekomst van hun leven en relatie. Over vijf jaar zijn we 40, zo betoogt Jason, en 40 is eigenlijk 50. En als je 50 bent is het afgelopen, suggereert hij. Dit somberen wordt in gang gezet door de aanstaande komst van Paw-Paw. Totdat de kat in beeld komt, hebben ze een maand van vrijheid om te kijken wat ze van hun resterende leven gaan maken. Soms zetten ze de tijd stil; het besef van tijd en eindigheid geeft de vertelling een onmiskenbare melancholische lading.

Het klinkt allemaal danig vergezocht en vreemd. Maar ondanks de magisch realistische vondsten zoals een sprekende kat en het stop zetten van de tijd, is de film wel degelijk gegrondvest in een dagelijkse realiteit. De zijsprongen in een vreemde droomwereld, of misschien wel parallel universum, versterken dit. De twijfels en angsten van het koppel zijn invoelbaar: de tijd slaat nou eenmaal onbarmhartig toe in een mensenleven.

Ondanks hun zwartgallige gedachten komen ze in beweging. Jason gaat de deuren langs om bomen te verkopen als middel om de opwarming van de aarde tegen te gaan, Sophie neemt een minnaar en trekt bij de oudere man in huis. Op dat moment belandt de handeling in de donkere spelonken van July's verbeelding, om dan de film verrassend en open te doen eindigen.

The Future is een film om snel weer te gaan bekijken, om al die intrigerende details en zijsprongen proberen te vatten. En niet te vergeten om van de scherpe humor te genieten, humor die volgens de maakster niet ironisch bedoeld is. Ze bedoelt het allemaal doodserieus. Misschien is dat wel haar grote kracht, deze serieuze eerlijkheid, en dat roept natuurlijk weer irritatie op.

Beide films van July roepen zowel immense bewondering als weerzin op. Ze is een cultfiguur geworden met een grote schare bewonderaars en vijanden. Dat de intens persoonlijke films van Miranda July nogal wat teweeg brengen, is een feit. Ze is onmiskenbaar een cultureel icoon. The Future is grappig, en vooral tamelijk aangrijpend door het trieste lot van de kat.

Ulrik van Tongeren

The Future (Cinemien, 2011), vanaf 1 september in de bioscopen.

● Meer filmrecensies

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

Home