Acteur, regisseur en politiek activist Robert Redford heeft een historisch drama gemaakt over de nasleep van de moord op de Amerikaanse president Abraham Lincoln in 1865. Het is een statig rechtbankdrama geworden met een stel uitstekende acteurs in de voornaamste rollen.

De Noordelijke en Zuidelijke Staten waren van 1861 tot 1865 in oorlog. De Amerikaanse Burgeroorlog verdeelde de natie, slavernij was een belangrijk thema. Een paar dagen na beëindiging van de oorlog werd president Lincoln in een theater in Washington vermoord door John Wilkes Booth. Booth wist tijdelijk te ontkomen, maar zijn mede-samenzweerders werden opgepakt en berecht door een militair tribunaal. De pensionhoudster Mary Surratt, die Booth en zijn kornuiten huisvestte, werd ook berecht en ter dood veroordeeld. Naar alle waarschijnlijkheid was de vrouw onschuldig.

De film doet in ieder geval een poging om te laten zien hoe met deze berechtiging de Amerikaanse grondwet en diverse andere wetten overtreden werden. Het was een tijd van politieke chaos en onzekerheid, er móest een daad gesteld worden door de Amerikaanse regering. Voor de goede verstaander kunnen er parallellen getrokken worden met wat er in 1865 gebeurde en wat de regering Bush na 11 september 2001 deed. De film als een metafoor voor de schending van de burgerrechten, een schending die van alle tijden lijkt te zijn.

Dergelijke gedachten maken de film niet meteen boeiend en pakkend. Regisseur Redford heeft van The Conspirator een soort geschiedenisles voor volwassenen gemaakt. In een bedaagd tempo worden de personages en hun motieven voorgesteld. Oorlogsheld en advocaat Frederick Aicken (James McAvoy) krijgt de verdediging van pensionhoudster Surratt toegewezen.

Robin Wright, die de vrouw speelt, acteert uitstekend. Desalniettemin blijft dit intrigerende historische personage jammer genoeg een schimmig figuur. Een uitgelezen gezelschap van karakteracteurs vullen de rollen van politici en militairen in. Vooral Kevin Kline, Danny Huston, Tom Wilkinson en Colm Meaney vallen op en zorgen er met verve voor dat de geschiedenisles niet te dor wordt.

Op de een of andere manier werkt de film niet als metaforische afrekening met politieke wandaden uit heden en verleden. Het is een eerlijk en solide drama, zonder ooit werkelijk pakkend of spannend te worden. Robert Redford (1936) heeft altijd een progressieve agenda gehad. Vooral in de jaren '70 wist hij als acteur zijn bevlogenheid te uiten met een aantal politiek getinte films als The Candidate en All the Presidents Man. Als regisseur heeft hij nooit zulke hoge toppen gehaald. Zijn beste film als regisseur tot nu toe is nog steeds Quiz Show (1994).

Toch opmerkelijk dat hij een dergelijk historisch drama kon regisseren, met gebruik makend van een beperkt budget. Het is een film die bewondering oproept door de rechtlijnige wijze waarop Redford het geheel gestalte heeft gegeven. Dergelijk serieus drama is iets van lang vervlogen tijden. Tegelijkertijd zit die rechtlijnigheid een sprankelende vertelwijze hinderlijk in de weg.

The Conspirator zwelgt in de eigen waarheidsgetrouwheid. Alleszins gebaseerd op historische feiten wordt het gebodene zeer bedaagd, soms zelfs saai, verbeeld. Een wijze van vertellen die het uiterste van de kijker verlangt wat betreft bij de les blijven. Het is aan het kaliber van de acteurs te danken dat het desondanks een interessant drama geworden is.

Ulrik van Tongeren

The Conspirator (Benelux Film Distributors), vanaf 4 augustus in de bioscopen.

● Meer filmrecensies

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

Home