Eerdere columns : 06-08-11 De bende van de Rode Hand LvO 15-06-11 Strategisch beraad CDA gaat voorbij aan tijdgeest Wouter ter Heide 20-05-11 Wie ontruiming zaait, zal verzet oogsten! Bewoners Lange Leidse 25-04-11 Privacy First eist intrekking nieuwe Paspoortwet Privacy First 11-04-11 Downloadverbod slecht idee Ot van Daalen 19-03-11 Geen militaire interventie van Libië Jan Schaake 07-03-11 Opblazen bestel Wouter ter Heide 26-02-11 Gloeilamp niet slecht voor milieu Kris De Decker 07-02-11 Gidsland Nederland Wouter ter Heide 23-01-11 The medium is the message Wouter ter Heide 08-01-11 Politiemissie is militaire missie Jan Schaake 02-01-11 2011 wordt een rampzalig jaar Ruud Tarot 04-12-10 WikiLeaks, a blessing in disguise Wouter ter Heide 26-11-10 Inside Job Stan van Houcke 08-11-10 Schijnheilig, inderdaad Irmin van der Meijden 04-11-10 Kosmopolitisme Wouter ter Heide 28-10-10 Omgekeerde wraking geboden Wouter ter Heide 02-10-10 Bruinhemden zitten op links Frank Orlemans 10-09-10 Mede mogelijk gemaakt door de kraakbeweging Stichting B.a.d Stichting NAC Poortgebouw De Player De Wereld van Witte de With WORM Right to the city Dek22 Dstruct Exit Herr Zimmerman Open Dans De Fabriek 16-08-10 ACTA: Internetvrijheid in gevaar Stichting Bits of Freedom, Vereniging Consumentenbond, Stichting FOBID, Stichting Free Knowledge Institute, Vereniging HCC, Stichting Health Action International Europa, Vereniging Internet Society Nederland, Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, Stichting Nederland Kennisland, Vereniging Open Domein, Platform Burgerrechten, Stichting Privacy First, Vereniging VrijBit en Stichting VrijSchrift 13-08-10 CDA-manifest Wouter ter Heide 06-08-10 Zaak Brussen toont gevaar macht OM aan Dirk Poot 31-07-10 Massaontslag Organon toont falen patentsysteem Dirk Poot 17-07-10 Aalst: Vlaams Belang Light in bestuur? Raf Grinfeld 01-07-10 Hoever mogen inlichtingendiensten gaan? Alex Brenninkmeijer 19-06-10 Aung San Suu Kyi 65 jaar Lydia Stilma 16-06-10 Kabinetsformatie Wouter ter Heide 13-06-10 Samen tegen homohaat 07-06-10 Makkers staakt uw wild geraas Maarten van Dop 31-05-10 Mavi Marmara: Exodus van de Palestijnen? Jerrold Kessel en Pierre Klochendler 25-05-10 NBK is intolerant Pim Gillissen 21-05-10 Verkiezingen lossen niets op Wouter ter Heide 16-04-10 JSF en verkiezingen Martin Broek 19-03-10 'Vrijwilligerswerk doen we vooral voor onszelf' 13-03-10 De dode, gaande en komende man Keesje Maduraatje 25-02-10 De lessen van Almere Willem Bos 17-02-10 Stemmen? Kom nou! Wouter ter Heide 10-02-10 'AIVD criminaliseert' Anarchistische Anti-deportatie Groep Utrecht Werkgroep Stop Deportaties  30-01-10 Proces-Wilders Wouter ter Heide 18-01-10 Onderzoek kredietcrisis verspilde tijd Wouter ter Heide 24-12-09 Symptoombestrijding oorzaak mislukking klimaattop Wouter ter Heide 19-12-09 Klimaatakkoord Rampzalig Willem Verhaak 13-12-09 Poging Koerden monddood te maken Fed Kom 05-12-09 Exit-strategie Afghanistan Wouter ter Heide 29-11-09 Het is allemaal zo simpel Maarten van Dop 17-11-09 'Fun' with real wargames Wendela de vries 10-11-09 Superioriteitswaan Wouter ter Heide 27-10-09 NIEUW! Slimme WC-Pot Pim van Dorst 23-10-09 Vreedzaam Onderwijs Wouter ter Heide 17-10-09 De jongens van Verhagen Theo Ruyter 09-10-09 Blijf van andermans rechten af! Mara van Limbeek

Hoever mogen inlichtingendiensten gaan?

Vaak gebeurt het niet, maar dat maakt het juist bijzonder: klachten over inlichtingendiensten. Twee zaken die mij zijn bijgebleven geven een beeld van de bijzondere aspecten die zulke klachten met zich meebrengen.

De Algemene Inlichtingen en Veiligheidsdienst AIVD heeft net als zijn militaire evenknie de MIVD belangrijke bevoegdheden. Naast parlementaire controle is er de onafhankelijke Commissie van toezicht op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (CTIVD). Deze commissie kan onder meer klachten van een ieder behandelen over het handelen van de AIVD. Als betrokkene ontevreden is over de uitkomst, dan kan een klacht ingediend worden bij de nationale ombudsman.

Een klacht die mij is bijgebleven betrof een leraar natuurkunde die bij de voorbereiding van examenvragen op internet informatie had opgezocht over zwaar water-deuterium dat in een kernreactor toegepast kan worden. Hij werd vervolgens benaderd door twee AIVD-medewerkers om te praten over massavernietigingswapens. Deze leraar klaagde dat de AIVD ten onrechte belangstelling voor hem had getoond.

Als de medewerkers enig verstand van de materie hadden gehad, dan was evident geweest dat zijn belangstelling voor deuterium niet zo opmerkelijk was. Op zich is het niet vreemd dat de AIVD mensen die belangstelling hebben voor stoffen die bepaalde gevaren kunnen opleveren of in verband daarmee gebruikt worden natrekt. Daarom was de klacht van deze natuurkundeleraar niet gegrond.

Onlangs klaagde een medewerker van de AIVD zelf over onderzoek dat door de AIVD tegen hem was ingesteld. Hij beweerde onder meer dat de inlichtingendienst informatie over hem had verkregen door het afluisteren van zijn telefoon en door te spitten in privé-informatie in zijn computer. De CTIVD had de minister van Binnenlandse Zaken geadviseerd de klacht ongegrond te verklaren.

In het kader van dat onderzoek heb ik zelf een bezoek gebracht aan de AIVD om het dossier in deze zaak te openen en te bestuderen. Wat mij daarbij trof was de zorgvuldigheid waarmee de AIVD ook intern informatie afschermt, maar uiteindelijk niet voor mijn ogen. Na onderzoek was onze conclusie dat de AIVD niet ten onrechte onderzoek had ingesteld en op zich ook zorgvuldig had gehandeld. Er waren geen bijzondere onderzoeksbevoegdheden, zoals het afluisteren van zijn telefoon, ingezet.

Dat is niet onbelangrijk. Immers de AIVD zet eventueel als werkgever specifieke AIVD-onderzoeksmethoden in tegen eigen personeel. Daar moeten echter wel bijzondere redenen voor zijn, want ook werknemers van de AIVD verdienen zelf bescherming.

Alex Brenninkmeijer

De auteur is werkzaam als Nationaal ombudsman. Dit commentaar is eerder verschenen op het weblog re.Public.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

Hans Langbroek - July 03, 2010 - 11:31 pm
Vertrouw nooit, per definitie nooit, overheden en hun diensten. Ze dienen in alles dat ze doen een ander belang dan dat burgers denken dat gediend zou moeten worden, of gediend wensen te zien te worden.
Dat was altijd zo, dat is nu zo, en zal altijd zo zijn.

.

Naar boven

Naar homepage