Cool
It
Met
nog drie dagen te gaan nadert het IDFA documentairefestival 2010 zijn
einde. Vandaag aandacht voor het milieu. Groene documentaires over de
klimaatverandering en de gevolgen daarvan, en de bijensterfte.
De groene documentaires waarin het milieu centraal staat, zijn de afgelopen
jaren belangrijk geworden op het IDFA. Het zijn barometers voor de staat
van het milieu. Dit jaar vindt er een competitie plaats tussen twaalf
groene documentaires.
Klimaatverandering
is hierbij een belangrijk thema. Cool It van regisseur Ondi Timoner
handelt over het klimaatdebat. De Deen Bjørn Lomborg staat centraal
in deze aanval op An Inconvenient Truth van Al Gore. Lomborg
werd de veel besproken ant-klimaatactivist met zijn boek The Skeptical
Enviromentalist uit 2001.
Ondertussen
is Lomborg bijgedraaid en erkent dat er wel degelijk klimaatproblemen
zijn. In de documentaire maakt hij schijnbaar brandhout van An Inconvenient
Truth. Volgens hem hebben mensen te lang in de Al-Gore modus vastgezeten.
Gore zou daarmee teveel angst gezaaid hebben, terwijl er fantastische
alternatieven zijn om de opwarming van de aarde tegen te gaan.
Cool
It
De ijsbeer is dé mascotte van klimaatactivisten, het uitsterven van
het dier zou aanstaande zijn. Lomborg betoogt dat dit helemaal niet
het geval is. Als de mensheid niet 500 ijsberen per jaar zou afschieten,
zou het veel beter met het welzijn van dit majestueuze dier gesteld
zijn.
Zo
serveert Lomborg een weerwerk van argumenten tegen angst zaaiende klimaatactivisten.
Hierbij bedient hij zich van zijn eigen legertje van klimaatspecialisten,
Nobelprijswinnaars en andere zwaargewichten op milieugebied. Hij heeft
een punt met zijn aanval op de lobby van angstzaaiers. Angst en paniek
zijn slechte raadgevers voor complexe problemen.
Lomborg
draagt een lange lijst van alternatieven aan voor de huidige ineffectieve
en kosten verslindende klimaatbeheersing. Geo-engineering en de waterkerende
technologie van Nederland noemt hij voorbeelden van methoden waarmee
de waterstijging voorlopig tegen gehouden kan worden.
In
een verhit debat met de Nederlandse klimaatspecialist Jan Rotmans krijgt
Lombog ervan langs. Rotmans betoogt dat de redeneringen van Lomborg
gebaseerd zijn op een gammele methodiek, want de Deen gebruikt statistieken
van economische specialisten. Vertrouw nooit op economen, vindt Rotmans,
als het gaat om complexe problemen.
Dat
is dus het verwarrende van documentaires over complexe problemen als
het klimaat. Als leek wordt je platgegooid met statistieken en cijfermateriaal.
Wat te geloven, wie heeft het bij het rechte eind? Daarom is het belangrijk
dat er documentaires zijn die de problematiek aanschouwelijk en invoelbaar
maken.
There
Once Was An Island: Te Henua e Nnoho
Dat doet There Once Was An Island: Te Henua e Nnoho van de Nieuw-Zeelandse
cineaste Briar March. Deze hartverscheurende documentaire gaat over
het eiland Nukutoa in de Stille Oceaan dat wordt bedreigd door de stijgende
zeespiegel. Er zijn overigens veel meer voorbeelden aan te wijzen van
eilanden die door het water opgeslorpt dreigen te worden.
Op
Nukutoa, een eilandje van anderhalve kilometer lengte, leven de bewoners
in een enorm isolement. Zonder elektriciteit en met kleine vissersbootjes
kunnen ze niet zomaar ontsnappen aan het wassende water. De regering
wil het eiland ontruimen en de eilanders naar het vaste land verplaatsen.
Dat leidt tot heftige discussies binnen de gemeenschap, waarvan sommigen
vrezen hun lang gekoesterde cultuur kwijt te zullen raken.
There
Once Was An Island: Te Henua e Nnoho
Twee specialisten maken de analyse dat met flinke ingrepen het eiland
nog enige tijd bewoonbaar zal zijn, maar de regering van het straatarme
land heeft hier de financiële middelen niet voor. Het gaat hier om het
vermogen van de mens om zich aan te passen aan de veranderende omstandigheden,
klimaatverandering is immers niet tegen te houden. Dat is een bittere
pil voor de eilandbewoners die hun unieke cultuur en identiteit dreigen
te verliezen.
Een
andere barometer van de menselijke staat is de alarmerende bijensterfte.
Op de vorige editie van IDFA was daar al aandacht voor. Dit jaar komt
de Amerikaanse regisseur Taggart Siegel met zijn Queen of the Sun:
What Are the Bees Telling Us? Siegel betoogt dat de bijensterfte
een groter probleem is dan de opwarming van de aarde. Bijen bevruchten
40 procent van het voedsel dat wereldwijd wordt verbouwd. De bijen verdwijnziekte
zou catastrofale gevolgen hebben voor onze voedselvoorzienig.
Het probleem is dat er wereldwijd gewassen volgens de monocultuur groeien,
een gewas en verder niks. Bijen kunnen er dan niet leven. Bovendien
verzwakken commerciële bijentelers met hun industriële bijenhouderij
de huidige populaties. Bijenkoninginnen worden gefokt als varkens en
kippen, waardoor ze hun vitaliteit verliezen en verzwakken.
Siegel
reikt als oplossing aan het biologisch-dynamisch bijen houden, terug
naar de oorsprong. Hij leunt hierbij op de ideeën van Rudolf Steiner.
Zodoende brengt Siegel een bonte stoet van min of meer excentrieke bijenhouders
voor de camera. Deze onrustbarende documentaire krijgt hierdoor een
utopisch en hoopvol einde. Toch zal menig kijker na het zien van dit
indringende document een slapeloze nacht krijgen. Als de bijen van onze
planeet verdwijnen is het met de mensheid gedaan.
Ulrik
van Tongeren
IDFA, tot en met 28 november in Amsterdam. De website.
Deel 1 vind je hier,
deel 2 hier
en deel 4 hier.
Â
-
- - - - - - - - - - -
-
- - - - - - - - - - -
Geef
je mening:
Naar
boven
Naar
homepage
|
Print
deze pagina 