![]() |
Ravagedigitaal
30 augustus 2010dd![]() ![]() |
|||
|
Twee jaar geleden schreef hij er een dik boek over, Flath Earth News, inmiddels een bestseller. Begin dit jaar verscheen de Nederlandse vertaling, Gebakken Lucht. De Engelse titel dekt de lading beter, vindt ook Davies desgevraagd. De gedachte achter Flat Earth News is dat de nieuwsmedia allerlei verhalen naar buiten brengen vergelijkbaar met vroeger, toen men zei dat de aarde plat was. "Iedereen gelooft deze verhalen. Maar als je ze checkt, kun je ontdekken dat een verhaal dat iedereen gelooft, niet noodzakelijk waar is." MillenniumbugExemplarisch voorbeeld is de millenniumbug, waaraan Davies in zijn boek uitvoerig aandacht besteedt. Alle kranten schreven dat er vreselijke dingen zouden gebeuren op het moment van de eeuwwisseling, doordat alle computers op hol zouden slaan. Navo-raketten zouden zichzelf lanceren. In Engeland zouden alle gevangenisdeuren openzwaaien, banken zouden instorten. Maar er gebeurde helemaal niets. "Kranten hadden van alles overgeschreven, zonder ook maar iets goed te checken", concludeert Davies. In dit geval bleven de gevolgen nog beperkt tot financiƫle schade als gevolg van de miljardenprojecten die werden ondernomen om de millenniumbug af te wenden. Bij een ander platte-aarde verhaal, de vermeende massavernietigingswapens in Irak, zijn de gevolgen veel ernstiger. Davies: "De valse berichtgeving over de wapens in Irak heeft geleid tot een oorlog die miljarden dollars en tienduizenden mensenlevens heeft gekost. Wat me frustreerde, is dat wij de schuld legden bij regeringen en inlichtingendiensten. Terwijl de media net zo schuldig waren aan het verspreiden van de valse informatie, en dus aan de oorlog in Irak. Bij misschien wel het belangrijkste verhaal van dit tijdperk hebben we gefaald, hebben we klakkeloos de persberichten van de Britse regering en het Witte Huis gekopieerd. En als je onze manier van werken analyseert, kom je er achter dat we het heel vaak fout hebben." NieuwsfabriekToch is dit 'collectieve falen' van de nieuwsmedia niet het gevolg van de onwetendheid, luiheid of slordigheid van de journalisten zelf. "Op redacties zitten nog steeds zeer capabele en integere mensen", meent Davies. Het grote probleem is dat alle landelijke kranten en radio- en tv-stations in de westerse wereld in handen zijn gekomen van een nieuw soort eigenaars: krantenmagnaten als Rupert Murdoch en andere grote investeerders. Zij hebben de media omgesmeed tot ondernemingen die winst moeten maken en moeten groeien. Ze hebben het personeelsbestand gereduceerd - vooral in research-afdelingen en het netwerk van lokale en internationale correspondenten is flink gesneden - en tegelijkertijd de productie verhoogd.
Om zijn beweringen te staven liet Davies onderzoekers van de Universiteit van Cardiff de werkwijze van vijf Britse kwaliteitskranten onderzoeken, waaronder The Times, The Guardian en The Indenpendent. Daaruit bleek dat journalisten van deze kranten nu drie keer zoveel schrijven als in 1985, terwijl ze dat doen in een derde van de tijd die ze vroeger hadden. "Dat is fataal", zegt Davies. "Een journalist moet op pad kunnen gaan, contacten leggen, verhalen vinden." Daarvoor heeft hij echter geen tijd meer. Het gevolg is dat kranten tegenwoordig vooral gevuld worden met overgeschreven persberichten die niet zijn gecheckt. Uit genoemd onderzoek bleek dat nog maar 12 procent van alle krantenberichten eigen nieuwsverhalen zijn. De rest was gebaseerd op berichten van persbureaus of persberichten. Ninja TurtlesNieuws van persbureaus is echter niet altijd betrouwbaar. In veel landen zijn verschillende bureaus nauwelijks of helemaal niet vertegenwoordigd. In Afghanistan was er bijvoorbeeld maar ƩƩn correspondent van Reuters. Die hebben volgens Davies geen tijd om gebeurtenissen te verslaan en uit te zoeken wat er werkelijk aan de hand is. "In plaats van het vertellen van de waarheid, schrijven ze slechts op wat woordvoerders van overheden, bedrijven en maatschappelijke organisaties hen melden. Alle grote platte-aarde verhalen zijn via de persbureaus in de kwetsbare wereldwijde media terechtgekomen. Het waren Reuters en AP die de wereld kond deden van de millenniumbug en de Iraakse massavernietigingswapens. Al die verhalen waren accuraat, in zoverre dat ze getrouw weergaven wat er werd gezegd, maar geen ervan was echt waar", aldus Davies. Ook bij de persbureaus komt het probleem deels voort uit het feit dat de verslaggevers tot lopende-band-journalistiek worden gedwongen doordat ze de tijd niet krijgen om hun werk naar behoren te doen. Maar uit gesprekken van Davies met een leidinggevende blijkt dat het Reuters niet eens om waarheidsvinding gaat. Het bureau probeert inderdaad een accurate weergave te geven van wat er is gezegd en voegt daar soms een accurate weergave van een tegengestelde mening aan toe. Maar het is niet de taak van het persbureau om een uitspraak te doen over wie er de waarheid spreekt, zo lieten ze Davies weten. Neutraliteit is echter nog geen objectiviteit, zo benadrukt Davies. "Als ik wil weten wat voor weer het buiten is, ga ik niet twee mensen bellen om hen te vragen naar hun visie op het weer van vandaag. Dan ga ik zelf buiten kijken, om het feitelijk te controleren. Dat geldt voor al het nieuws. Wat heb ik er aan te weten dat Bush beweert dat er in Irak massavernietigingswapens aanwezig zijn en Saddam Hoessein beweert dat dit niet zo is. Ik wil weten of die dingen er zijn. Journalisten moeten dat uitzoeken! Of het gewoon niet opschrijven, zolang ze niet zeker weten of het waar is." Dit laatste is in de huidige tijd waarin nieuws een handelswaar is echter geen optie. De nieuwsmedia lijden aan wat Davies noemt het Ninja Turtle-syndroom, doelend op de bekende stripfiguren. "Als iedereen de Ninja Turtles leuk vindt, kan je als kind natuurlijk niet meer achter blijven, dan weet je niet waar de andere kinderen het over hebben op het schoolplein. Zo gaat dat ook met nieuws. Als andere kranten een nieuwsbericht schrijven, dan moeten wij dat ook doen, denkt men." SpindoctorsEven zorgwekkend is volgens Davies de explosieve groei van het leger voorlichters, spindoctors en pr-functionarissen. "Zij komen als het ware tegemoet aan de nijpende behoefte aan makkelijk en goedkoop nieuws, professioneel en met overgave." De cijfers uit het onderzoek van de Universiteit van Cardiff liegen er niet om: 41 procent van alle nieuwsverhalen in vijf onderzochte kwaliteitskranten was geheel of grotendeels te herleiden tot pr-bronnen, en nog eens 13 procent gedeeltelijk. Davies: "In Groot-Brittanniƫ werken nu meer pr-mensen dan journalisten. Zij weten ons steeds beter te manipuleren: zij bepalen de verhalen die we schrijven, onze invalshoeken, de quotes die we krijgen. Met als gevolg dat we steeds meer verhalen schrijven die zijn gelogen of verdraaid." Ook in de discussie over klimaatverandering lopen de media volgens Davies aan de leiband van de pr-industrie. In zijn boek gaat hij uitvoerig in op de geraffineerde politiek van enkele grote olieconcerns die jarenlang tientallen miljoenen dollars hebben uitgegeven aan de manipulatie van wetenschappelijke gegevens over de opwarming van de aarde en met succes in de media wisten te infiltreren. Door de oliebedrijven betaalde en opgerichte pseudo-organisaties als de Global Climate Coalition en het Global Climate Science Team hebben, zo blijkt uit uitgelekte memo's, maar ƩƩn doel: de wereldwijde consensus over door de mens veroorzaakte klimaatverandering ombuigen door te laten zien dat er veel onzekerheden bestaan in de klimaatwetenschap.
Maar ook de milieubeweging laat zich volgens Davies in deze media-oorlog niet onbetuigd. Geconfronteerd met deze succesvolle strategie van de oliesector werd ze heel handig in wat Davies noemt het creƫren van 'pseudo-incidenten'. "Vooral Greenpeace is hier heel handig in. Ze laten zich met touwen van een olieplatform zakken met hun eigen cameraploeg om het te filmen, of ze stormen verkleed als tijger het hoofdkwartier van Exxon binnen. Deze stunts zijn alleen maar bedoeld om de deur naar de media te openen en beweringen te doen waarvan sommige op z'n minst aanvechtbaar zijn", aldus Davies. Maar is het niet logisch dat de milieubeweging de succesvolle strategieƫn van de pr-industrie overneemt om haar eigen doelstellingen te verwezenlijken? "Natuurlijk", zegt Davies. "Maar om geloofwaardig te blijven, moet ze geen onzin verkopen of selectief selecteren uit rapporten. Dat deed Greenpeace wel, zo laat ik in mijn boek zien." OplossingWaar het Davies echter om gaat is dat de nieuwsmedia zich in bijna alle grote maatschappelijke discussies door de pr-industrie laten leiden. "Dit betekent op z'n minst dat ze gestuurd worden in het accepteren van verhalen en standpunten van een ander. In het ergste geval raken ze daardoor zelfs betrokken bij de verspreiding van ernstige verdraaiingen en leugens." Een echte oplossing voor de journalistiek heeft Davies niet, dat werd hem in de talloze besprekingen van zijn boek ook verweten. "Maar niemand weet hoe we dit moeten oplossen!", repliceert Davies. "We moeten een nieuw financieel model ontwikkelen dat ervoor zorgt dat redacties kunnen werken zonder dat ze gecorrumpeerd worden door de commercie. De hele journalistieke wereld is hier wanhopig naar op zoek. Niemand heeft het gevonden, ik ook niet. En door de economische crisis en de teruglopende advertentie-inkomsten zal de kaalslag op redacties alleen maar toenemen. Journalisten krijgen nog minder tijd om eigen verhalen te schrijven en onderzoek te doen."
titel: Gebakken Lucht auteur: Rick Davies uitgeverij: Lebowski isbn: 9789048803026 prijs: ⬠19.90 uitvoering: paperback, 495 pag.
Een greep uit eerder door Ravage geplaatste bijdragen over mediamanipulatie: --
Wij
zijn de kwaliteitsmedia spuugzat!
-
- - - - - - - - - - -
-
- - - - - - - - - - -
ron - September 21, 2010 - 12:09 pm S. - September 16, 2010 - 11:25 am mammeloe - September 12, 2010 - 11:36 am Maarten - August 31, 2010 - 10:45 am pimpernel - August 31, 2010 - 09:06 am ron - August 30, 2010 - 09:51 pm .
|
|