Ravagedigitaal 7 mei 2010ddPrint deze pagina  
 

Het oog van De Wolf:

07-05-10
Hoe komen we uit onze identiteitscrisis?
27-02-10
Politiek theater
18-01-10
Visieloos
01-11-09
Help, taal!
04-10-09
Lichtpuntjes
19-06-09
Een blik op de toekomst...
28-05-09
An inconvenient question?
12-05-09
Nederland in therapie?
18-04-09
De glimlach van Obama
01-04-09
Keep the economy running
02-03-09
Het spel om de knikkers
14-12-08
Zij die zien worden (nog) niet gehoord


 

 



 

 

 


Hoe komen we uit onze identiteitscrisis?


De toegenomen onzekerheid van eens veronderstelde, rotsvaste zekerheden lijken ons niet te bewegen tot een grotere heroriëntatie en contemplatie over de vraag hoe wij onze maatschappij willen laten functioneren.


door
Philip de Wolf


Intellectueel Nederland is, na te zijn bekomen van de eerste schok over de opkomst van nieuw radicaal-rechts en gedeeltelijke sociale acceptatie, naar zichzelf aan het kijken. Nu eeuwigdurende welvaartsgroei minder vanzelfsprekend lijkt en oude en nieuwe migratiestromen een andere identiteit dan het vertrouwde Nederlandse blijven behouden, vraagt men zich af wie we zijn als Nederlands cultuurtje.

Wat is onze gemeenschappelijke bodem, de term die normen en waarden ooit aanduidde, voordat Balkenende er zijn tenenkrommende, christelijke pis over moest plassen. Waren we eeuwenlang niet dat vriendelijke, bescheiden, liberale en spaarzame koopmansvolkje, mede dankzij Calvijn? Dat volkje dat andere culturen niet als minder of meer beschouwde, maar als anders? 'Zolang andersdenkenden geen problemen veroorzaken, laten we ze gewoon lekker hun leventje leiden'.

Het lijkt alsof we plots geschrokken zijn van onze voormalige open houding, na de immigratie van moslims uit een cultuur en sprekend een taal die we niet kennen. Die bovendien hun eigen religie meebrachten, hun eigen kerken bouwden, meer merkkleding kopen dan wij en de kebabzaak runnen, en ook steeds vaker de vertrouwde HEMA bevolken. Die bovendien een radicale stroming kennen, waar wij op zich meestal weinig mee van doen hebben, maar die zo af en toe ontluikt in een aanslag of poging tot?

Wilders biedt zijn populistische, simplistische en racistische oplossing aan, maar de meerderheid is te goed opgeleid om hier brood in te zien. Of heeft simpelweg een hogere moraal dan deze schreeuwerd en begrijpt beter de historische bagage en context van eerste-, tweede- en derdegraads migranten. Maar ergens denk ik dat ook Wilders de kritische hoogopgeleide groep weet te prikkelen, zolang nog niet alles wat de man te berde brengt bij voorbaat wordt genegeerd. Het aan de laars lappen van ongeschreven regels en omgangsvormen, een non-conformistische houding en het in de waagschaal leggen van de vaderlijke 'respectvolle omgang' – dat laatste is wat Cohen zo fijn weet te verpersoonlijken.

Alternatief links is bekend met dezelfde non-conformistische houding. De 'Den Haag is één pot nat mentaliteit' is genoegzaam bekend, maar vanuit een totaal verschillend motief. Waar Wilders elke problematiek in een anti-islam vormpje kleit, weet alternatief links dat de wereld breder is dan dat, en dat Den Haag de status quo is geworden in het bewaren van een onevenwichtige balans tussen het behoud en de groei van kapitaal, westerse welvaart en sociale zekerheid en milieu.

Voor intellectuelen valt weinig meer te doen dan de vreemde opkomst en dynamiek van het rechts-populisme te observeren. De simpelheid van de stroming weet de rest van het partijkader mee te slepen. De links georiënteerde columnist verdient er tegenwoordig zijn brood mee, zich verbazend over de toegenomen simpelheid van de politiek, terwijl de wereld alleen maar complexer is geworden.

De toegenomen onzekerheid van eens veronderstelde, rotsvaste zekerheden (de grote drie bestuurspartijen, het economisch systeem, het klimaat) lijken ons niet te bewegen tot een grotere heroriëntatie en contemplatie over de vraag hoe wij onze maatschappij willen laten functioneren. Liever beschuldigen we ieder ander, in de hoop dat de voorpagina's dit breed uitmeten en er ergens weer een deukje is uitgedeeld aan een instantie, partij of politiek persoon.

En wat heeft de jeugd er over te zeggen? De jeugd die al eeuwenlang hoop biedt voor nieuwe ethische standaardwaarden, ingesleten dogma's de prullenbak in flikkert en met energie, creativiteit, verve en rebelsheid tegen orde en status quo rebelleert? De jeugd die nu met iedereen en overal contact heeft dankzij een dikke tien jaar van onstuimige groei van internet en mobiele applicaties? Een basis voor vrije, spontane organisatie waar je U tegen zegt, inclusief mogelijkheden tot ongelimiteerde informatieverspreiding die de wereld nooit gekend heeft. Als het moet, kan de opkomende generatie zich binnen enkele uren digitaal organiseren en elk verouderd instituut ver in het nauw drijven.

Nee, de jeugd van nu lijkt zich veelal te conformeren aan de wereld zoals ze is, met het latente inzicht dat onderliggende motieven van instituties en personen vaak anders en minder sympathiek zijn dan hoe ze zich doen voorkomen: commercie is wat de wereld doet draaien, politici en partijen drijven op populariteit en op mooie verhalen die we graag slikken.

Voortschrijdende technologie, nieuwe bezuinigingen en verhoogde of verlengde arbeidsproductiviteit lijken soms de enige weg uit publieke penarie. Het niet vaak uitgesproken cynisme hierin, en de uitgewoonde oplossingskaders die weinig macht en handelingsperspectief bieden aan het individu, lijken voor een bekrompen individualistische reactie te zorgen: hoe zorg ik in de toekomst voor mijn eigen zekerheid, welvaart en gelukzaligheid?

Een opportunistische en enigszins conformistische houding is de enige uitweg. Toekomst is de persoonlijke toekomst, want die van de wereld gaat toch wel naar de klote. Daarvoor zijn de machten te groot. En zelfs al zijn ze aan het wankelen, zoals de afgelopen jaren, dan is er meer bezorgdheid over de vraag wanneer de economie weer gaat groeien en tuigen we liever het imago op van een toevallige minister van Financiën die een tijdje lang hard gewerkt heeft om bank en BV Nederland te redden van faillissement, dan dat we tijdens deze window of opportunity een nieuwe progressieve beweging starten die de spreekwoordelijke steen door de ruit gooit.

Mijn gevoel zegt dat deze reactie deels komt door het verlammende effect van instant-bevredigend nieuws, sociaal contact en visueel entertainment. Het consumeren van cultuur (veelal commercieel) draagt zoveel minder bij aan persoonlijke en sociale ontwikkeling dan het zelf creëren. Het in stilte consumeren van mainstream gedachten schuift kritisch denken opzij.

Hoe zullen we uit deze identiteitscrisis komen? Ik verwacht geen wereldverschuivende perspectieven. Job Cohen wordt in een mengeling van wanhoop en opluchting gezien als de nieuwe verlosser. Kijken of hij ook zo wijs is om de samenwerking bij links op te zoeken.

 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

mammeloe - May 30, 2010 - 06:59 pm
De crisis in het westen komt direct voort uit de crisis in het christendom. Zelfs veel ongelovigen zagen Jezus toch als drager van hun idealen. Jezus is toegankelijker geworden maar zijn oorspronkelijke wezen is meer verhuld.

Aldus Frank de Graaff, Ad 1000 - Ad 2000.


S. - May 14, 2010 - 05:28 pm
van Job Cohen hoeven we niks te verwachten. Net zo'n opportunist en populist als Wilders. Het hele "Job-Cohen-Effect"is een zwakke zeepbel die na de verkiezingen zal spatten. Wat is Nederland toch hopeloos.


pim - May 10, 2010 - 01:32 pm
las toevallig nog 2 recensies van boeken die de holistische benadering wel aardig weer geven denk ik....
Terra Reversa ..van peter tom jones en Vicky de meyere.
en... Een vorm van beschaving ..van Klaas van Egmond.


Maarten - May 08, 2010 - 12:42 pm
Als de delta-rivieren is dit een doorstroomland
Als je wilt blijven, plant je tenen diep in het zand

Tolerantie is goedkeuring noch onverschilligheid
Intellect ontdekt de grenzen van de vrijheid

Het antwoord is al lang bekend
Zo lang je maar jezelf bent


pim - May 07, 2010 - 07:47 pm
DE SPEKTAKEL MAATSCHAPPIJ...
piet vroon heeft zich daarom ook door zijn kop geschoten denk ik..
afgelopen dinsdag bij tegenlicht kwam het stuk ter spraken vond ik..
dat een aspect niet mee wordt genomen, namelijk de aard van het beestje [de mens]....ik zal wel niet voor iedereen te volgen zij maar voor sommige wel denk ik...


.


 

Naar boven

Naar homepage