Ravagedigitaal 27 maart 2010 , print deze pagina  
 

Eerdere artikelen:

23-07-11
'Dylan is gek'
09-07-11
Rietveld studenten imponeren
28-06-11
De Navo-oorlog in Libië: desastreus, illegaal en mislukt
04-06-11
Geef games niet de schuld
21-05-11
Is cultureel verweer wenselijk?
04-05-11
Stenografen van de macht
17-04-11
Waar Abraham de mosterd haalt
01-04-11
Rust en frust langs de kust
04-03-11
‘Evacuatie’ Nederlander in Libië verkiezingsstunt?
23-02-11
Dagen van dicatator Khadafi zijn geteld
22-02-11
Captain Beefheart / Don Van Vliet (1941-2010)
01-02-11
Afghanistan in gerommeld!
30-01-11
Beelden van bezetting
18-01-11
Goededag meneer Cohen
13-01-11
Britse agent was zes jaar activist
02-01-11
De oorsprong van de geitenneuker
28-12-10
Twitteren op de vulkaan
21-12-10
De wereld na WikiLeaks' Cablegate
08-12-10
Lennon komt weer tot leven
04-12-10
Elektroshock voor verwarde politici
30-11-10
Media dienen Wikileaks te wikken en wegen
23-11-10
Werkt Google voor jou of werk jij voor Google?
09-11-10
Versoepelde Tabakswet een nog groter gedrocht
28-10-10
Slagveld Uruzgan
21-10-10
Zoektocht naar échte hulp
05-10-10
Zwarte Blok slaat de plank mis
27-09-10
Een goed georganiseerde leugen
14-09-10
Geachte heer Hirsch Ballin,
02-09-10
Oorlog als er vrede dreigt
30-08-10
'Media leiden aan Ninja Turtle-syndroom'
24-08-10
Clash oude en nieuwe media
20-08-10
Wij zijn de (kwaliteits)media spuugzat!
12-08-10
Moratorium bepleit voor verarmd uranium
06-08-10
Censuur in Nederland
17-07-10
Het neoliberale drama
01-07-10
Kirgizië: Geschiedenis van identiteiten
15-06-10
Schreeuw om aandacht van een loyale ambtenaar
05-06-10
De prinsbedelaar en de kindermoordenaars
29-05-10
Beste STEMGERECHTIGDE
26-05-10
Tweeverdieners die erbij willen horen
15-05-10
Raad vertilt zich aan de hulp
24-04-10
Gastvrij Nederland anno 2010
31-03-10
Repressie neemt toe in Rusland
27-03-10
Het individu versus de staat
19-03-10
'Poetin stap op!'
05-03-10
Gooise carrièrejagers veroveren
De Pijp
23-02-10
Afghanistan: Gemilitariseerde hulp verkeerd besteed
18-02-10
Politieke onrust duurt voort in Oekraïne
11-02-10
De opkomst van een gargantueske staatskleptocratie
30-01-10
Keizer zonder kleren
27-01-10
Hoge en lage cultuur revisited
22-01-10
WRR neemt hulp op de schop
16-01-10
De laatste utopie van het Vrije Westen
06-01-10
Zestig keer zestig is een uur
31-12-09
Verschuivende Verantwoordelijkheden
25-12-09
Credo van een geboren wereldverbeteraar
12-12-09
De puzzel van West Point
05-12-09
RedRat, terug van weggeweest
14-11-09
Oorlog op het Internet
05-11-09
Media laten Balkenende te gemakkelijk wegkomen
27-10-09
Politiek moet nog wennen aan het burgerinitiatief
18-10-09
Populair Gezelschapsspel
12-10-09
De Nobele Obama
11-10-09
De oorlog van 3 biljoen
01-10-09
Charimarktlectuur: Geen boodschap aan de crisis
26-09-09
Danziger Vrijhaven: Status Aparte
20-09-09
Den Haag fouilleert maar wat
15-09-09
Motief aanslag Karst T. ongewis
12-09-09
Singer legt de armen aan het financieel infuus
09-09-09
RID richt vizier weer op Amsterdamse krakers
04-09-09
60 Jaar NAVO: van defensie- naar interventiemacht
22-08-09
Gekmakende bureaucratie
19-08-09
Een Belgische droom
16-08-09
'Shelter skelter'
09-08-09
Schiphol brandt door
07-08-09
Voedselproductie voorname oorzaak klimaatverandering
20-07-09
Het keurige protest van de participatie-elite
15-07-09
Spirituele politiek
12-07-09
Simon op weg naar weg (on his way to away)
07-07-09
Prins heeft bij de bank een goddelijke taak
03-07-09
Weerbare moslims
30-06-09
Nederland verkwanselt openbaarheid
27-06-09
Veel vrouwen bij protesten in Iran
16-06-09
Toekomst Lissabonverdrag in handen Duits hof
11-06-09
Op weg naar een gezonde economie
05-06-09
Nieuwe strijd om het IJmeer
29-05-09
Heleen Mees, strijdster tegen het rijk der machtelozen
22-05-09
Vreemdelingenbeleid Italië verontrust
19-05-09
Kleine Geschiedenis van de Moraal
09-05-09
Bananenrepubliek Leiden
03-05-09
De Culturele Evolutie
30-04-09
Nationalist mag geen dierenvriend zijn
26-04-09
'Voer actie tegen ontwikkelingshulp'
23-04-09
Red de havenloodsen
18-04-09
RVF: Aanzetten tot stadsguerrilla
13-04-09
De keizer en de astroloog
10-04-09
Proces oorlogsmisdadiger Scheungraber
04-04-09
'Wereld van Obama niet kernwapenvrij'
31-03-09
'Dierenactivist is geen terrorist'
27-03-09
Het Europees mandaat van Els de Groen
24-03-09
Verheerlijking van de oorlog
20-03-09
Slimme energiemeter schendt privacy
17-03-09
Leven achter tralies
12-03-09
Het HCZ-gebouw zit al vol
08-03-09
Hond Vla luidde drama Vrankrijk in
05-03-09
Afscheid van een stadssjamaan
03-03-09
Stop gratis 'meidenprik'
02-03-09
Het spel om de knikkers
27-02-09
Krakers met groen-zwarte vingers
24-02-09
Pleidooi voor verzoening met Aboriginal-stam
21-02-09
Bedrijven in dienst van de Israëlische bezetter
17-02-09
Pessimist tegen wil en dank
10-02-09
Raad van State kraakt wetsvoorstel kraakverbod
07-02-09
Sublieme Digitale Sensatie
30-01-09
We beveiligen ons suf en schieten er niets mee op
27-01-09
Vrankrijk: Lichtpunt bij gedwongen sluiting
24-01-09
België voedt militaire industrie Israël
20-01-09
Richtingenstrijd onder Obama voortgezet
18-01-09
Linkse kritiek op moslimfundamentalisme groeit
10-01-09
De Achterhuisdoctrine
05-01-09
Russisch gasconflict draait om meer dan dollars
04-01-09
Europa de straat op voor Palestijnse zaak


Archief 2008


Archief 2007

Archief augustus - december 2006


Archief januari - juli 2006

 

 

De staat is een van de belangrijkste instanties die de zelfbeschikking bij mensen wegneemt. Dit is echter geen reden om de staat te wantrouwen. De overheid schept namelijk ook mogelijkheden voor het individu om zich te ontwikkelen en beter gebruik te kunnen maken van de mogelijkheden die er zijn.


door
 Marnix Brinkman


In de Monty Python film Life of Brian (1979), een persiflage op het leven van Jezus Christus, komt een scène voor waar alle aanhangers van Brian zich voor zijn huis verzamelen in de hoop op een zegening. Brian, die geen profeet wil zijn, roept al zijn volgelingen op zichzelf te zijn: "Jullie hebben mij niet nodig, jullie zijn allemaal individuen!" waarop de honderden aanwezigen in koor antwoorden: "Ja, we zijn allemaal individuen!"

Individualisme, het stellen van de rechten van de persoon boven dat van de groep, werd in het boek On Liberty (1859) door John Stuart Mill getypeerd als het recht op zelfbeschikking ongeacht afkomst, geslacht, nationaliteit, volk of ras. Volgens Mill zou iedereen die handelingsbekwaam is zijn eigen levenspad kunnen bepalen. Geen instantie, kerk of overheid die dit mag inperken, afgezien van de momenten dat anderen schade ondervinden van de acties van het individu.

Anti-individualisme

In het stuk Mill en het individualisme (2009) van Dirk Verhofstadt wijdt de schrijver verder uit over dit onderwerp. Hierbij komt hij ook op het anti-individualisme, een grote bedreiging volgens hem, dat hij terugziet in allerlei kwalijke regimes. Voorbeelden daarvan zijn de Sovjet-Unie, Mao China en Cambodja onder Pol Pot.

In deze landen werd alles dat afweek van de groep afgestraft. In Cambodja ging het zelfs zover dat het dragen van een bril al genoeg reden was om omgebracht te worden. Een bril is namelijk een teken van de intellectuelen en die zijn eerder geneigd op te komen voor hun recht op zelfbeschikking. Ook in andere landen, zoals in China of Albanië, werd zelfbeschikking op de proef gesteld. Er werd voor de mensen bepaald welk werk ze moesten doen en eens in de zoveel tijd dienden ze weer wat anders te gaan doen.

Afgezien van de rampzalige economische gevolgen was dit een grove inmenging in de rechten van elk persoon om zijn of haar handelen zelf te bepalen. De theorie achter deze vrijheidsinperking was waarschijnlijk een overtuiging dat dit beter zou zijn voor 'het collectief'.

Of zoals de, op communistische leest geschoeide, propagandastrip Het Geschiedenisboek (1974) het beschrijft: 'Om er voor te zorgen, dat de kantoorbedienden en ambtenaren niet zouden gaan denken, dat ze meer waren dan arbeiders, moest iedereen elk jaar weer een tijd lang in een fabriek of op het land werken. Ook de arbeiders en boeren gingen naar de universiteit en andere hogere scholen.'

Dystopieën

Hoewel het evident is dat die situatie totaal onacceptabel is vanuit een individualistisch perspectief, moet er wel enige vorm van inperking zijn om anarchie te voorkomen. De vraag is dus: hoe ver mag de vrijheid van het individu gaan en hoe ver mag deze worden ingeperkt? Het eerder geschetste beeld van de weerstand van totalitaire regimes tegen individuen wordt versterkt door boeken die deze door en door slechte samenleving beschrijven, dystopieën.

In erkende dystopieën, zoals 1984 (1949) van George Orwell en Blokken (1931) van de Nederlandse schrijver Ferdinand Bordewijk, zie je dat er ook daar weinig plaats is voor het individu. Het individu is namelijk een gevaar voor de staat en dient uit de weg geruimd te worden. Het liefst zal men daar de mensen elke individualiteit afnemen, beginnende bij de naam. Deze wordt vervangen door een nummer. Mensen mogen hun mening niet geven, mogen zich niet ontwikkelen zoals ze zelf willen, het individu is de vijand.

In 1984 wordt Engeland geregeerd door de Partij onder leiding van Big Brother. Deze controleert alles dat mensen doen en zeggen, het is niet mogelijk daar aan te ontsnappen. Mensen die zich niet aanpassen verdwijnen, net als in de Sovjet Unie van 1984. Om het Ingsoc, het socialisme van Engeland, tot uitdrukking te laten komen wordt Newspeak ontwikkeld, een nieuwe vorm van het Engels. Daar komt het woord ownlife in voor, dat zoveel betekent als individualisme of excentriciteit, twee eigenschappen die niet gewaardeerd worden door de staat.

Ook in Blokken is het individu de tegenstander van het systeem. 'De staat loochende alle individuele waarden, in de eerste plaats de waarde van het individu. Het individu had slechts één belang voor de Staat, zijn staatsgevaarlijkheid.' Het land wordt geregeerd door de raad die alle beslissingen neemt waarbij het collectief het meest gebaat zou zijn. Hierbij speelt eigenbelang bijna geen rol, regelmatig worden mensen weggezuiverd uit de raad wanneer ze te gevaarlijk worden voor de staat. Zelfs aan de top is er dus geen plaats voor afwijkende meningen. De staat is een machine geworden die geen tegenstand kan dulden.

Eenzelfde thema wordt uitgewerkt in de film V for Vendetta (2005) waarin Groot Brittannië wordt geregeerd door een totalitaire minister van Financiën die ook als een soort Big Brother alles controleert. Deze wordt bestreden door de gemaskerde V die eigenlijk zowel het totale individu representeert, dat zich verzet tegen de totalitaire staat, maar zich ook helemaal wegcijfert, dat het niet om hem, maar om het land gaat.

Utopie

Aan de andere kant wordt ook in een perfecte wereld het individu onderdrukt. Wanneer de ideale wereld van Sir Thomas More wordt beschouwd die hij in zijn boek Utopia (1516) beschrijft, is ook daar geen plaats voor het individu. Het eiland Utopia weerspiegelt hoe de ideale samenleving er volgens More uit zou zien.

Op Utopia is bezit afgeschaft en is iedereen volstrekt gelijk. Dit heeft tot gevolg dat het individu wordt weggedrukt. Elke vorm van zelfontplooiing wordt in de kiem gesmoord. De inwoners van het eiland worden in een strak keurslijf geperst waar ze aan moeten voldoen. Alle individualiteit wordt weggenomen. Alle steden zijn gelijk, iedereen draagt dezelfde kleding, slaapt op gezette tijden, maar lijkt daar wel bij te varen. Het collectief staat bij elke beslissing voorop.

Op Utopia bestaat een perfect egalitaire samenleving, die zelfs door geen enkel communistisch regime benaderd is. Bezit, mogelijkheden tot zelfontplooiing, of zelfs maar keuzevrijheid zijn niet aanwezig. Het individu bestaat niet. Een van de redenen waarom Floris van den Berg in zijn essay Lessen uit Utopia (2009) aangeeft zeker niet in Utopia te willen leven.

Een gebrek aan persoonlijke vrijheden geldt ook voor de ideale wereld die Plato onder andere beschrijft in zijn boek Politeia (c. 380 BC). In de ideale samenleving, zoals Plato die voor zich ziet, is er weinig plaats voor zelfbeschikking. Plato was een voorstander van slavernij, was van mening dat de staat over het individu mag heersen, omdat deze niet in staat zouden zijn zelf hun leven zo in te delen dat het gunstig is voor het collectief en had niets met democratie.

Aanpassing

In zijn boek The Open Society and Its Enemies (1945) noemt de filosoof Karl Popper Plato dan ook een van de vijanden van onze huidige liberaal democratische samenleving. Er kan dus worden gesteld dat het individu de ultieme vijand is van zowel een utopie als een dystopie, want voor beide systemen is absolute aanpassing noodzakelijk. Het wezen van individualiteit is dat mensen zich kunnen gedragen en ontwikkelen zoals ze zelf willen en niet zoals daartoe opgedragen door het systeem. Het systeem vereist namelijk dat iedereen zich goed gedraagt, anders raakt het instabiel.

Wat zou er immers gebeuren wanneer iemand op Utopia het idee krijgt dat hij groter is en daarom meer voedsel nodig heeft? Dat lijkt zeer legitiem, maar als iemand afwijkt van de vastgestelde rantsoenen is er geen principiële reden meer om deze te handhaven. Het gevolg is dat iedereen zich toeëigent wat hij passend vindt en daarmee grote tekorten veroorzaakt. Dit zal uiteindelijk leiden tot het einde van het systeem. Daarom moet iedereen zich aanpassen.

In de dystopie geldt hetzelfde. Wanneer mensen voor zichzelf gaan denken en inzien dat Big Brother niet het beste is voor hen persoonlijk loopt het systeem gevaar. Als mensen zichzelf belangrijker vinden dan anderen of een beter leven verdienen is dat het begin van het einde voor het systeem. Voor het collectief zou de absolute aanpassing het beste zijn, maar voor alle individuen niet. Daarom wordt afwijkend gedrag niet geaccepteerd.

Ook in hedendaagse dystopieën is dit waar te nemen. Streng godsdienstige regimes als Saoedi-Arabië en Iran proberen de keuzevrijheid van individuen te onderdrukken. Vrouwen hebben minder rechten dan mannen en mensen met een afwijkende mening, godsdienst of geaardheid lopen kans op de doodstraf. Dit alles om een zo mak mogelijk volk te hebben dat simpel onderdrukt kan worden.

Maar ook in de katholieke leer is een tendens van het onderdrukken van individuen waarneembaar. In het verleden was het niet mogelijk zelf te kiezen welk geloof aan te hangen, ketters werden immers op de brandstapel gedood. Later ondersteunde de katholieke kerk allerlei totalitaire regimes zoals de Franco-dictatuur in Spanje en verzette ze zich amper tegen het fascisme en de jodenvervolging van de Tweede Wereldoorlog. Tegenwoordig wordt het gebruik van condooms nog steeds afgekeurd, terwijl dat de verspreiding van aids zou kunnen stoppen. Hierdoor kunnen heel veel mensen niet het leven leiden dat ze zouden willen.

Dieren zijn gelijk

Op het moment dat een onderdrukkend systeem omver wordt geworpen, zoals in George Orwells Animal Farm (1945), een parabel voor de oprichting van de Sovjet-Unie, lijkt het eerst goed te gaan. De dieren die de boer van de boerderij hebben gejaagd gaat het aanvankelijk goed af en hun situatie verbetert, hoewel de individualiteit wordt ingeperkt.

De belangrijkste regel is 'alle dieren zijn gelijk', maar gaandeweg ontwikkelt zich een nieuwe elite van varkens die zich steeds meer rechten geeft en even slecht is als de oude 'kapitalistische' machthebber. Dieren die tegen de varkens in opstand komen worden aangepakt en de belangrijkste regel wordt 'alle dieren zijn gelijk, maar sommigen zijn meer gelijk dan anderen.' Ook hier stopt de kans voor de gewone dieren om zichzelf te zijn, ze moeten zich aanpassen aan de wens van de varkens en hebben het nog slechter dan eerst.

Naast het theoretische uitgangspunt van J.S. Mill dat individualisering een groot goed is, wordt het ook duidelijk dat wanneer de rechten van het individu niet worden gerespecteerd het niet fijn leven is. Hoewel het stoppen van het individu als belangrijk wordt gezien door sommigen, zoals Thomas More, Ayatollahs in Iran en verscheidene communistische helden, betekent dit niet per definitie dat het individu heilig verklaard moet worden zoals sommige aanhangers van Mill doen. Hoewel het tegenovergestelde van kwaad goed is, kan het ook een ander kwaad zijn. Het losgeslagen individualisme, waarbij er geen verantwoordelijkheidsgevoel meer is voor de rest van de samenleving, dient ook aan de kaak gesteld te worden.

Dit wordt in Nederland onder andere gedaan door premier Balkenende die een campagne begon voor normen en waarden. Sinds de individualisering toesloeg is zijn jaren '50 ideaalbeeld van de samenleving verdwenen. Waar de gedachte kan bestaan dat het hem er vooral om gaat dat niet ieder gezin op zaterdagavond gezellig mens-erger-je-niet speelt, lijkt hij toch een punt te hebben. Er wordt minder verantwoordelijkheid genomen door de samenleving, zie bijvoorbeeld de dalende opkomstpercentages bij verkiezingen, maar als er iets gebeurt, dat het individu direct treft, wordt er moord en brand geschreeuwd.

Egoïsme

Dit gevoel speelt ook in het buitenland. De Amerikaanse satiricus en cartoonist Scott Adams bijvoorbeeld gebruikt het woord 'induhvidu' als scheldwoord voor alle dombo's en incompetente mensen die hij tegenkomt. Wanneer iemand wordt uitgemaakt voor 'individu' zal deze dat eerder als compliment zien dan als een belediging.

Individualisering schiet namelijk vrij snel door naar egoïsme. Dit heeft ook grote gevolgen en levert minstens even grote problemen op. Als iedereen alleen handelt naar eigen goeddunken, is dat het einde van de samenleving. Er is dus wel degelijk een instantie nodig om dit in goede banen te leiden. In vroeger tijden was dat de kerk die mensen duidelijk maakte wat ze moesten doen en vinden. Nu is dat de overheid die regels stelt; en belangrijker nog mogelijkheden schept.

Mill kan dan wel aangeven dat iedereen recht heeft op zelfbeschikking, maar wanneer je in tegenstelling tot hemzelf niet in een intellectuele familie maar in een negentiende-eeuws arbeidersgezin geboren werd, was daar weinig kans op. Educatie was onbereikbaar en dientengevolge was zelfontplooiing alleen voor de rijken beschikbaar. Ook nu nog dreigt het gevaar dat mensen die het wat minder getroffen hebben achtergesteld worden terwijl mensen die 'het gemaakt' hebben, en dus weinig steun nodig hebben, zeer goed beloond worden.

Hier komt de overheid in het spel. Ultraliberalen of libertariërs zoals Verhofstadt ze noemt, vinden dat de overheid zich met zo min mogelijk moet bemoeien, en streven naar de zogenoemde nachtwakersstaat. Elke vorm van overheidsingrijpen wordt verfoeid door deze ultraliberalen, want dat is een inbreuk op de zelfbeschikking van het individu.

Rol overheid

Voor zelfontplooiing is de overheid echter hard nodig. Niet iedereen heeft vanaf het begin gelijke kansen. Iemand die wordt geboren in Nederland heeft meer ontplooiingsmogelijkheden dan iemand die in Zambia wordt geboren. Iemand met hoogopgeleide ouders is vaker ook hoger opgeleid en heeft een goede kans het te maken in het leven. Terwijl iemand die wordt geboren in armoede daar zelfs met veel talenten moeilijk uitkomt. Daarom moet er een rechtvaardige overheid zijn die actief de mensen steunt om zelf echt over hun leven te kunnen beschikken.

Dit kost geld en beperkt de mogelijkheden van de mensen die 'er' al zijn. Echter het is wel solidair en steunt de ontwikkeling, de emancipatie van de zwakkeren en tast daarbij inderdaad de mogelijkheden van anderen aan. Echter mensen met de mogelijkheden zullen daarbij nooit alle mogelijkheden verliezen, terwijl mensen zonder mogelijkheden wel vooruit komen.

Dit idee wordt ook ondersteund door Verhofstadt die stelt dat een echte liberaal sociale zekerheid moet ondersteunen, want het is een essentiële voorwaarde voor de ontwikkeling van het individu. In zijn invloedrijke boek A Theory of Justice (1971) beschrijft John Rawls aan welke voorwaarden een rechtvaardige samenleving moet voldoen, de belangrijkste daarvan in dit opzicht is gelijkheid van kansen, dat iedereen vanaf het begin een gelijke kans moet hebben op succes. Hierbij hoort een sterk belastingstelsel om de welvaart van de rijken her te verdelen naar de armen.

Er moet dus een balans gevonden worden tussen geen overheidsingrijpen zoals het de libertariërs voorstaat, maar waardoor een heleboel individuen geen zelfontplooiing kunnen vinden; en een totalitaire staat die alles bepaalt, waarbij er geen enkele vorm van zelfbeschikking is.

Democratie

In het boek Political Philosophy (2003) van David Miller wordt er ook een beschrijving gegeven in hoeverre de overheid zich mag inmengen in de beslissingen van het individu. Deze geeft ook aan dat het een misvatting is dat de overheid alleen vrijheden beperkt, de overheid creëert ook mogelijkheden.

Een actueel voorbeeld is het rookverbod in de horeca. Zelfbeschikking wordt deels weggenomen bij mensen, maar daar tegenover staat dat anderen daardoor minder geconfronteerd worden met meeroken. Daardoor kunnen ze echt zelf de beslissing nemen of de rook en bijbehorende troep wordt geïnhaleerd of niet. Dit is dus het beperken van het individu, ten gunste van anderen die daardoor meer zelfbeschikking hebben.

Een middel om deze balans te vinden is democratie. Hierbij kunnen zij die handelingsbekwaam zijn uiting geven aan de mate waarin de staat zich met allerlei zaken dient te bemoeien. Het geeft een bepaalde macht aan de staat ten opzichte van een anarcho-kapitalistische 'samenleving' waarin het recht van de rijkste geldt.

Aan de andere kant wordt het individu in een echte democratie ook beschermd tegen een alles omvattende overheid die exact bepaald hoe individuen zich moeten gedragen. Deze balans geeft de staat dan ook een goede mogelijkheid om echt individuen te steunen en de zelfbeschikking van ook de minder gefortuneerden te bevorderen.

Kortom, de staat is een van de belangrijkste instanties die de zelfbeschikking bij mensen wegneemt. Dit is echter geen reden om de staat te wantrouwen, zoals vele liberalen doen. De overheid schept namelijk ook mogelijkheden voor het individu om zich te ontwikkelen en beter gebruik te kunnen maken van de mogelijkheden die er zijn. Dit is échte zelfbeschikking. Individuen die zich kunnen ontwikkelen zoals ze zelf willen ongeacht afkomst, geslacht, ras of nationaliteit.

Aan de andere kant is er ook kritiek op de individualisering. Deze kwam onder andere van Thomas More, maar ook van de kerk en andere conservatieven. Dit dient echter ook niet door te schieten in een wens naar een totalitaire staat, die door een heerser of een godsdienst wordt geregeerd. Ook dat is een inbreuk op de zelfbeschikking van ieder mens.

 

 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

JE DIKKE KALE ROYMOEDER - October 28, 2010 - 12:54 pm
Het is zwart het is geel het is homoseksueel!





Je moeder heeft een lul


Fanta - October 28, 2010 - 10:06 am
Cola veCOLAt vet vet vet cursief Link


de Monnik - June 01, 2010 - 11:41 am
ik ben geen voorstander van een scheiding tussen kerk - amicaal clubhuis - en staat - fascistische dictatuur - en er moet ook niet getracht worden om van de kerk een bordeel te maken - ordinaire hoerenkeet - waar men wil wat niet kan en er derhalve dan ook geen sprake is van een kerk en een staat onder het mom van een - democratie - die verdedigd wordt met een politiek van geen daden maar nietszeggende woorden waar een normaal mens geen bestaansrecht aan kan ontlenen


de Veteraan - June 01, 2010 - 11:24 am
het hangt natuurlijk allemaal van de ene zouteloze kutsmoes na de andere aan elkaar wat natuurlijk veruit te preferen valt als gevolg van de bewuste keuze die je maakt om uiteraard met behulp van een uitgekiend spelletje en meerdere betrokkenen die dan uiteraard vrijgesproken worden zoals het Engelandspiel wat natuurlijk een nog veel omvangrijker aanloop kent en de ver-van-de-bed-shows zoals sebrenica en the correction-rapes-on-woman in afrika gecamoufleerd met voetbal waar natuurlijk niet aan voorbij gegaan kan worden en de war-on-booze-and-drugs-and-prostitution waar veel mee gefinancieerd wordt met een bouw- en banken- fraude als gevolg toch zoveel mogelijk mensen de dood in jaagt heden ten dage onderbouwd met een euthanasie-wetgeving temeer daar justitie en defensie doen wat in hun kraam het beste past ten behoeve van ter discussie staanden die dat natuurlijk zelf ook het beste weten en er derhalve dan ook natuurlijk opzettelijk met bewijsmateriaal gerotzooid wordt om gewetens te ontlasten ondanks de bewuste keuzes die gemaakt zijn en er bij gebrek aan medestanders bijgedraaid wordt wat natuurlijk niet voor niets in de scherstvertoning politiek van vandaag de dag niets nieuws en al helemaal niet ongebruikelijk is temeer daar de engelse vrinden dit niet voor niets dazzle-painting noemen en het derhalve dan ook niet voor niets : na mij de zondvloed heet wat natuurlijk een goed excuus is voor de excessen waar uiteraard ook weer de voorkeur aan gegeven blijft worden om zo te zeggen god dan maar een handje te helpen met wat niet weet wat niet deert en derhalve het joodse, christelijke en moslim credo is temeer er genoeg te vinden zijn die het vuile werk op blijven knappen


de Officier van Justitie - June 01, 2010 - 10:57 am
in navolging van boven en onderstaand gezwets moge derhalve dan ook duidelijk zijn waarom ik - al of niet tot een ranzige kliek van lafbekken toebehorende onderkruipers en mij daar derhalve dan ook voor leen zoals het een goed - al of niet verslaafd - stoephoertje betaamt - in naam van de geblinddoekte vrouwe justitia en in naam der - aangerande en verkrachte - koningin deze damschreeuwer buitenproportioneel - lees: schromelijk overdreven .... be-mis-handel .... als gevolg van een onderdrukte en niet geheel ongevaarlijke geestesziekte van de majesteit - als gevolg van syphilis (geslachtsziekte) AIDS - die ten koste van de volksgezondheid gaat en al sedert hun met ten minste moord en doodslag - waaronder ook verkrachting van mensen van zowel het vrouwelijk als ook het mannelijk geslacht onder verstaan en goed begrepen dient te worden - waar ten behoeve van een advocatuur ten dienste van natuurlijk straal aan voorbij gegaan wordt om voornoemden tot in lengte van voorspelde dagen met een kluitje in het riet van het kastje naar de muur te kunnen blijven sturen - gepaard gaande bestaansrecht waar op haar beurt justitie haar bestaansrecht weer aan ontleend : in naam der koningin een goedlopende psychologische oorlogs voering die zich derhalve dan ook niet voor niets van de blinde en de domme houdt uit lijfsbehoud en uiteraard gebaat is bij een jochmo-democratie die derhalve dan ook niet fnuikend is temeer er toch beslist geen sprake moet zijn van daden temeer het hier gaat om het eerste gewin is kattegespin dan wel is het niet voor het gewin dan wel voor het gespin en negeren wij derhalve dan ook niet voor niets het bewijsmateriaal op wikipedia zoals ook het bewijsmateriaal over de vuurwerkramp in Enschede en is het ook geen publiek geheim dat justitie in opdracht bewijsmateriaal laat stelen waartoe ook het intimideren van de hulpverlening onder verstaan dient te worden door handlangers die derhalve dan ook beslist niet anoniem zijn en ga ik hier dan ook beslist geen scheve schaats rijden door te schrijven dat het een farce majeur is om te blijven volharden in een majesteit die niet in staat is of bij machte is om zichzelf NIET te kunnen verdedigen


Lullo - June 01, 2010 - 10:13 am
gehoord ?

ravage wordt nu gesubsidieerd door new-born-christians

geert wilders en consorten die over hun oren in de shit zitten

als er collectiviteit begrepen dient te worden is dit alleen maar een schertsvertoning met assertief geen daden maar woorden pratende clowns - mark rutte voorop - ten behoeve van een jo(den)-ch(risten)-mo(slim)-fascistischedictatuurdemocratie onder de gevreesde leiding van de geesteszieke dictator beatrix die derhalve om deze reden buiten - het - spel gehouden wordt in navolging van : in naam der koningin .... en derhalve dan ook net doet of ze van lotje getikt is

internet en wikipedia zijn niet zaligmakend maar - helaas - te objectief om aan bewijsmateriaal voorbij te kunnen gaan en derhalve de drijfveren en de receptuur van voornoemde clowns zijn wat met behulp van onderdrukking de kop ingedrukt moet worden met behulp van de verkiezings - relletjes ? die bewust in scene gezet zijn en ronald sorensen - al of niet - uit een coma deed ontwaken wat weer voer voor gemanipuleerde journalistiek is - de voorgekauwde kots die gratis verstrekt wordt - wie schrijft die blijft is beslist nog niet achterhaald


Tommy - May 31, 2010 - 05:46 pm
Ooit van Anarchisme gehoord?


Ernst - May 19, 2010 - 08:52 am
Jammer, geen reactie.

Wel vond ik de bron van het artikel:
http://www.liberales.be/essays/brinkman


frankén - May 18, 2010 - 10:22 am
De faciliterende staat is nodig? Alleen om egoïsme te beteugelen? Egoïsme beteugeld zichzelf, "wie goed doet goed ontmoet". Waarom is er een entiteit nodig die mijn persoonlijke vrijheden verregaand inperkt om mij te dwingen anderen te ontplooien die daartoe zelf niet in staat of gemotiveerd zijn?
Een dergelijke staat zal zichzelf steeds verder uitbreiden en steeds meer beslag leggen op mijn lijf en goed om die verdraaide onontplooibare te ontplooien. Uiteindelijk is er een enorme staat die zichzelf steeds meer bevoegdheden toekent om allerlei collectieve faciliteiten te realiseren. Uiteindelijk zal het realiseren van die collectieve faciliteiten een zo groot beroep doen op de resources van de ontplooiden dat zijn geen ruimte meer hebben zichzelf te ontplooien en dan is de utopia bereikt: een land vol onontplooiden en staat die via collectieve facicliteiten er alles aan doet iedereen te ontplooien! Voila Nederland in 2025!

Zoals gezegd egoïsme beteugeld zichzelf, ik heb geen staat nodig om te besluiten andere te helpen.


pim - April 18, 2010 - 12:18 pm
de 3de alinea vind spijker op zijn op...


Ernst - April 17, 2010 - 12:44 pm
Het gaat me nu even te ver een diepgaande analyse op de inhoud van het stuk te geven, maar wie van Mill, Popper naar Rawls wordt gesleept en een beetje verstand heeft van politieke ideeën, ziet gelijk dat het hier gaat om een liberale, anti-socialistische invalshoek op individualisme. Dat is niet erg, ook al kun je je afvragen of er voor dit soort ideeën al niet genoeg ruimte is, dus waarom op Ravage-digitaal. Zou de redactie daarop kunnen antwoorden?

Wel slim is namelijk bij het lezen te realiseren dat hier de platgetreden paden naar rechtvaardigingen van zogenaamde ¨sociale¨ vormen van kapitalisme worden bereden.
De visie op de staat die uit de poriën van dit artikel sijpelt, is al behoorlijk
oud. Intelligente socialisten - marxisten en anarchisten - hebben deze visie al meer dan 150 jaar lang al minutieus en overtuigend ondermijnd. Ook hebben zij, met name de libertaire takken binnen de antikapitalistische stromingen, duidelijk omschreven hoe individualisme en samenleving het beste met elkaar in overeenstemming kunnen worden gebracht zonder daarvoor een beweerd neutraal politiek machtscentrum nodig te
hebben. Sterker nog, dat machtscentra zouden moeten sneuvelen voordat men serieus kan gaan discussiëren over welke vorm van zelfbeschikking ook, is een bekend axioma uit de anarchistische school.

Je hoeft je niet af te vragen waarom dit soort oubollig liberalisme telkens weer van stal wordt gehaald, zeker in tijden dat anti-burgerlijke sentimenten van links tot rechts de kop op steken. De zaak moet bij elkaar gehouden worden, de besluitvormers aan de top van de hiërarchie van dat machtscentrum moeten zien te consolideren. Zo herkent conservatief rechts zich in de fatsoenlijke handhaaf-staat en economisch individualisme en sociaal-liberaal zich in de ¨kans scheppende overheid¨ die dan weer niet ¨betuttelend¨ dient te zijn.

Wat we voor ogen moeten houden is dat het hier gaat om een keurig vermomde aanval op socialistische ideeën over individualisme en zelfbeschikking (en overigens ook op Wilders-collectivisme). Die ideeën zijn overigens naar mijn idee realistischer omdat zij ervan uitgaan dat politieke machtscentra niet per definitie goedaardig en neutraal zijn. Niet zo gek dat zij juist daarom als gevaarlijk worden verondersteld voor de positie van de liberale machthebbers.

Met andere woorden, van dit soort rechtvaardigingen lezen we er al genoeg. Dus wat zijn de beweegredenen van de redactie geweest dit artikel te plaatsen?


pim - April 07, 2010 - 08:46 pm
ja co smick dat vind ik ook narcistisch...
maar mondiaal geld dat ook ..ik geloof dat ze dat het collectief onderbewuste noemen...de op tel som van wat we samen doen
op onze knikker...bepaald de richting van het ras de mens...
even los van geologische achter gronden en natuur rampen en de natuur waar we geen of weinig grip hebben...


S. - April 07, 2010 - 12:24 pm
Individualisme is de kanker van de moderne maatschappij, Individualisme wordt te veel bejubeld en leidt vrij snel naar egoísme. Individualisme is vanzelfsprekend maar moet wel in toom gehouden worden. Men moet weer leren samenleven, en van het Thatcheristische "ik" gevoel af van de jaren 80. Ik mis het communisme. Daar wist je tenminste waar je aan toe was, meestal.


Co Smick - April 07, 2010 - 11:12 am
IK denk dat moderne samenlevingen het produkt zijn van een soort doorsnee-karakter van de mensen. Nederland vind ik bijvoorbeeld erg narcistisch. Het heeft misschien van oudsher ook te maken met de mogelijkheden die de omstandigheden bieden.


Hans Langbroek - April 02, 2010 - 09:47 pm
Mooi pleidooi voor de idealen die de sociaal-democraten ooit verwoordden, doch nooit hebben waargemaakt doordat ze altijd te ver één van beide kanten op doorschieten.
Maar het blijft moeilijk de balans te vinden. Een vorm van faciliterende staat blijft inderdaad nodig om kansen voor eenieder te garanderen en daarmee de mogelijkheden te scheppen het beste uit de componenten van de samenleving (de mensen) te halen om die samenleving meer kwaliteit te kunnen bieden door de mogelijkheden maximaal in te zetten.


pim - March 28, 2010 - 12:59 pm
en zijn ook instituten als de staat die dus ook die balans weer moeten geven in hun statuten regelgeving en bilaterale overeenkomsten en rechtsvorm of stelsel..... en daarom ook open moeten staan voor de vragen en veranderingen van het moment .
op sociaal en economisch vlak..en milieu vraag stukken...
dat er een nieuwe manier van kijken nodig is naar deze zaken is duidelijk......op het horizontale vlak zit er wat beweging in... maar verticaal zit het vast geroest, door regelgeving waarvan sommige nog stammen uit de 17 /18de eeuw .....
noam chomsky reis over heel de bol om duidelijk maken dat niet de mensen maar instituten moeten worden vernieuwd naar de eisen van de tijd.....en de vraag van haar mensen....


.


 

Naar boven

Naar homepage