HILVERSUM,
3 OKT 09 - Ministers Eimert van Middelkoop (Defensie) en Ernst Hirsch
Ballin (Justitie) moeten opheldering geven over een incident in de buurt
van Kabul waarbij op 7 augustus 2002 elf Afghanen zijn doodgeschoten.
Dat
wil PvdA-Kamerlid Ton Heerts, naar aanleiding van het radioprogramma Argos
dat over foto's beschikt waarop te zien is dat een Nederlandse militair
bij de geëxecuteerde mannen staat. De tijden van de digitale foto's komen
niet overeen met de tijden uit een verslag van een Nederlandse majoor
die er was. Argos probeert te achterhalen of Nederlandse militairen getuigen
waren van de slachting.
Volgens
Defensie is daar geen sprake van. De Nederlandse militairen troffen de
mannen op een na dood aan. Die laatste stierf in een door de Nederlanders
bestelde ambulance op weg naar het ziekenhuis. 'Na de eerste berichten
over het incident is door het KMNB-hoofdkwartier [Kabul Multinational
Brigade] ook het Nederlandse KCT-detachement [Korps Commandotroepen] gealarmeerd',
antwoordde Van Middelkoop vorig jaar op Kamervragen.
'In
opdracht van de Defensiestaf in Nederland heeft de Nederlandse Senior
National Representative in Kabul bovendien rechtstreeks de commandant
van KMNB geïnformeerd', aldus de minister van Defensie. De Koninklijke
marechaussee heeft een rapport van bevindingen opgesteld. Dit rapport
is overhandigd aan het Openbaar Ministerie in Nederland.
'Aangezien
Nederlandse militairen niet bij het geweld betrokken waren geweest en
derhalve in dit geval niets te verwijten viel, en het OM van oordeel was
dat Nederland geen rechtsmacht kon uitoefenen over eventuele Afghaanse
verdachten aangezien dezen zich niet in Nederland bevonden, heeft het
OM besloten dat er onvoldoende aanleiding was een (nader) Nederlands strafrechtelijk
onderzoek in te stellen.'
Een
groep van elf gevangenen werd op 7 augustus 2002 standrechtelijk geëxecuteerd
in het Nederlandse ISAF-verantwoordelijkheidsgebied in Afghanistan. Nederlandse
militairen, die in de buurt waren en vlak na het schieten op de plaats
van de executie arriveerden, maakten foto's van de slachtoffers en rapporteerden
dezelfde dag nog naar Den Haag dat het ging om een executie.
De
Tweede Kamer werd echter niet geïnformeerd over het incident. "De
marechaussee hoorde getuigen op basis van onvolledige informatie. Rapportages
werden tot staatsgeheim verklaard. Foto's verdwenen spoorloos uit de archieven.
En anno 2009, ruim zeven jaar na dato, weigert Defensie nog steeds documenten
vrij te geven die duidelijk kunnen maken, welke rol commando's van het
Nederlandse Korps Commandotroepen (KCT) precies gespeeld hebben bij dit
incident", meldt Argos.
'Een
betrokkenheid van ISAF respectievelijk Nederland is in de berichten in
de media tot heden niet ter sprake gekomen. Directie Voorlichting stelt
daarom voor vooralsnog een passieve woordvoeringslijn te hanteren', schreefde toenmalige minister van Defensie Benk Korthals (VVD) in een notitie
over het incident.
De
ISAF-leiding had meteen al aanwijzingen dat de Afghaanse veiligheidsdienst
NDS (National Directorate of Security) achter de standrechtelijke executies
zit. De NDS is een belangrijke partner van ISAF en ook van Nederland in
Afghanistan. In de jaren na deze liquidatie droeg Nederland tientallen
gevangenen over aan deze NDS.