1ddRavagedigitaal 4 oktober 2009dPrint deze pagina

Het oog van De Wolf:

07-05-10
Hoe komen we uit onze identiteitscrisis?
27-02-10
Politiek theater
18-01-10
Visieloos
01-11-09
Help, taal!
04-10-09
Lichtpuntjes
19-06-09
Een blik op de toekomst...
28-05-09
An inconvenient question?
12-05-09
Nederland in therapie?
18-04-09
De glimlach van Obama
01-04-09
Keep the economy running
02-03-09
Het spel om de knikkers
14-12-08
Zij die zien worden (nog) niet gehoord


 

 



Lichtpuntjes

Ik werd er door een goede vriend op gewezen dat mijn columns en artikelen nogal pessimistisch van aard zijn, maar vermoedelijk ook dicht tegen de waarheid aan zitten. Wat mij weer deed peinzen: is de waarheid echt zo zwartgallig, of is dat slechts hoe ik hem zie? Gaat het nog steeds slecht met de wereld, of gaat het vooral bergafwaarts met mijn optimisme? Het leven, sorry, de materiële levensstandaard, is voor de gemiddelde westerling en wereldburger toch sterk verbeterd de afgelopen decennia. Zijn onze rivieren niet schoner, onze vrije tijd langer, en onze gezondheidszorg beter geworden?

Ja en tja. Het doet me een beetje denken aan die discussies over ontwikkelingslanden en of die er met onze economische invloed en investeringen en economisch imperialisme er wel op vooruit gaan. (Al is die laatste term voor velen te beladen). China, Brazilië en de Aziatische tijgers doen dienst als voorbeeld van wonderlanden waar men dankzij ons geweldig kapitalisme ook daar van de welvaart kan genieten.

Ik heb het altijd een wonder gevonden hoe de menselijke geest uitbuiting van een land en zijn arbeiders kan vertalen naar het begrip 'gunstige ontwikkeling'. Het is duidelijk, ik ben geen fan van meer welvaart die wordt gecreëerd door een principieel verkeerd systeem. Ik houd niet van kapitalisme en materialistisch winstbejag, en de door waanbeelden gedreven cultuur die er uit ontstaat en zichzelf versterkt.

Counterbewegingen die écht hoop- en betekenisvol zijn, zijn dun gezaaid en missen macht. Maar binnen dit maatschappelijk verkeerde systeem zie ik gelukkig ook regelmatig lichtpuntjes, tegenwoordig al gauw green shoots genoemd. Daarbij gaat het om 'positieve' signalen voor die vermaledijde economie, die als een zieke patiënt soms wat positieve impulsen lijkt uit te slaan, al zinkt de patiënt steeds verder in een diepe coma. Nee, ik zag toch vooral andere lichtpuntjes. Echte lichtpuntjes, waar je hart van hoopt dat het licht zich uitbreidt naar vele geesten.

De eerste werd veroorzaakt door Jozef Stiglitz. Hij kwam uit met een rapport met andere economen en sociologen, in opdracht van de Franse president Sarkozy, over hoe je welvaart beter meet dan het nog altijd heilige Bruto Nationaal Product (BNP), waarvan de hoofdletters niet schijnen onder te doen voor dat andere drieletterwoord dat gespeld wordt met hoofdletter en waar menig onheil aan is ontsproten.

De adviezen van Stiglitz' studie zijn voor ingewijden vrij voorspelbaar. Het BNP kent vele drawbacks, en meet veel immateriële zaken en sociale waardes niet zoals welzijn, staat van het milieu, uitputting grondstoffen, welvaartsdeling, kwaliteit van leven, geluk. En het houdt geen rekening met toekomstige generaties. Nothing new, till sofar. Het verschil ditmaal is dat de boodschap afkomstig is van een autoriteit in plaats van een linkse denktank. En nog wel in opdracht van één van de machthebbers in West-Europa.

Daarnaast, en dat staat ook met toenaam in het rapport vermeld: de timing lijkt gunstig voor de studie. De crises stapelen zich op, en oplossingen vereisen het loslaten van oude kaders, niet doordachte uitgangspunten en crisisveroorzakende paradigma's. Als change van binnenuit komt, dan zijn dit soort publicaties de essentiële bouwstenen voor nieuwe paradigma's. Het rapport hoopt de discussie te openen. Dit lijkt mij goede ammunitie voor linkse partijen, denkers en clubs als Voor de Verandering.

Ik signaleerde mijn tweede lichtpuntje door het lezen van een artikel in Der Spiegel. Waar Stiglitz en zijn club ophoudt, gaat dit artikel verder, met als titel de vraag: 'Can Economies Function without Growth'. Alleen al het feit dat de vraag gesteld wordt door een journalist van één van de meest gewaardeerde tijdschriften van Duitsland, mag toch verandering worden genoemd.

In het artikel wordt vermeld dat ook conservatieve CDU'ers vraagtekens zetten bij de heiligheid van groei. Dat men in Der Spiegel nog niet tot de diepere analyse komt dat economische groei een systeemvoorwaarde van het hedendaagse kapitalisme is, zoals eerder op deze website door Rudo de Ruijter werd uiteen gezet, lijkt slechts een kwestie van tijd.

Het laatste lichtpuntje van de afgelopen maand is de CO2-tax die in Frankrijk is ingevoerd, en welke nu ook door de ambtenaren van de Europese Commissie wordt geopperd als belastingsysteem voor heel Europa, waarvan de opbrengsten naar armere landen gaan voor het bereiken van klimaatdoelen.

Hoewel een verbod en wetten mij nog effectiever lijken, wint het idee terrein dat gedragsverandering niet met spotjes van vallende ijsschotsen te realiseren valt, maar door milieugebruik te belasten. De Europese Unie, hoe afkerig ik ook ben van de ontransparante en het ondemocratische gehalte van het instituut, heeft het internationale platform gecreëerd waarin overstijgende milieumaatregelen kunnen worden genomen die ieder land afzonderlijk nooit zal of durft te nemen.

Nu proberen dit optimisme vast te houden.


Philip de Wolf

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

 

Naar boven

 

 

 

 

 

hghg