Ravagedigitaal
27 maart 2009- - - Print deze pagina
Vermijd
de zomertijd
In
mijn jeugd zette ik steevast alle klokken in huis weer een uur terug zodra
de zomertijd was ingegaan. Dat deed ik meestal 's nachts, zodat in elk
geval de volgende ochtend alles voor even bij het oude bleef. Ik zette
de wijzers van de klok herhaaldelijk in zijn normale stand, tot woede
van mijn oudere broer, die een heilig geloof heeft in de zomertijd. Hij
valt voor de wetenschap.
Vraag
me niet waarom ik mij innerlijk verzette tegen het ingaan van de zomertijd.
Het zal waarschijnlijk met mijn tegendraadsheid te maken hebben gehad.
Pas jaren later begreep ik dat het jaarlijks tweemaal verzetten van de
wijzers op economische gronden gebaseerd is. Het zou het verbruik van
elektra doen verminderen, zo luidt het verhaal.
Door
de klok te verzetten is het minder lang licht als mensen nog slapen, en
blijft het 's avonds als de mensen wakker zijn juist langer licht, concludeerde
de Amerikaanse wetenschapper Benjamin Franklin al in 1784. Na Franklin
pleitte de Britse aannemer William Willet in 1909 er als eerste voor om
de klok op vier achtereenvolgende zondagen in de lente steeds twintig
minuten vooruit te zetten. Nederland voerde in 1977 de zomertijd in.
Het
energiebesparende effect van zomertijd is echter omstreden. Slechts enkele
onderzoeken uit de jaren '70 maken melding van een kleine elektriciteitsbesparing,
maar sinds die tijd zijn de gewoontes wat betreft energiegebruik veranderd.
Canadese onderzoekers hebben al het onderzoek dat sinds de jaren '70 naar
dit onderwerp gedaan is, op een rijtje gezet.
De
resultaten blijken tegenstrijdig, vaak verouderd en gebaseerd op verkeerde
aannames. Of we met de zomertijd écht energie besparen, is lastig meetbaar.
Als we het licht 's avonds later aandoen, doen we dat misschien 's ochtends
wel eerder. De onderzoekers stellen voor om vooral ook maar onderzoek
te doen naar ándere manieren om de burger later het licht te laten aandoen.
Enkel
al deze conclusie pleit ervoor om de zomertijd per direct af te schaffen.
Het verzetten van de wijzers is ook slecht voor onze gezondheid. De zomertijd
blijkt namelijk onze biologische klok te verstoren. Volgens hoogleraar
Beersma van de Rijksuniversiteit Groningen stapelen de wetenschappelijke
bewijzen voor de 'immense invloed van de biologische klok' zich op.
Zweeds
onderzoek heeft namelijk aangetoond dat het aantal hartinfarcten in de
eerste week na het verzetten van de klok duidelijk stijgt. Maar ook het
immuunsysteem kan in de war raken, terwijl het bioritme eveneens van invloed
lijkt te zijn op de werking van organen.
Door
de klok een uur vooruit te zetten voelen avondmensen zich volgens de hoogleraar
nog helemaal niet moe op het tijdstip dat ze normaal gesproken naar bed
gaan. Hun horloge geeft weliswaar bedtijd aan, maar hun biologische klok
niet. Daarom blijven ze langer op, zodat ze 's morgens niet uitgerust
zijn. En daardoor gebeuren ongelukken, zowel in het verkeer als in de
omgang met anderen.
De
zomertijd is slecht voor de mens, dus ook voor plant en dier. Zo zal een
plant of gewas midden op de dag meer water nodig hebben omdat de zon dan
het hoogste punt bereikt. In de veeteelt geeft de zomertijd problemen,
omdat het vee met de kunstmatige omschakeling van het uur niet om kan
gaan. Koeien staan nu eenmaal niet een uur eerder op als de wijzers van
de klok dat aangeven.
Toch
struinen we komende zondag als makke schapen onze woning weer af om de
wijzers van de klokken een uur te verzetten. In oktober herhalen we hetzelfde
ritueel dat ons ooit door wetenschappers en politici met leugens door
de strot is geduwd. Een krankzinnige gewoonte waar paal en perk aan gesteld
moet worden.
Doe
er niet aan mee, blijf van die klok af. Oké, daarmee kom je maandag een
uur 'te laat' op je werk of school, maar maak je baas of leraar duidelijk
dat zij het mis hebben. En zet de wijzers van klok in het lokaal of kantoor
weer zoals die behoren te staan. Het is gedaan met de zomertijd.