Mirakels bij IFFR

Mirakels bestaan echt. Het Rotterdams filmfestival gaat er prat op dat ze het aanstormend filmtalent goed in het vizier hebben. Er zijn veel films van aanstormend talent te bewonderen, de VPRO Tiger Award competitie is bestemd voor debuutfilms en tweede films.

Feit is dat dergelijke films lelijk tegen kunnen vallen, het blijven op een of andere manier probeersels. Blind Pig Who Wants to Fly van de Indonesische regisseur Edwin is er zo een. Er wordt een interessant thema aan de orde gesteld: de ondergeschoven positie van Chinezen in de Indonesische samenleving.

Blind Pig Who Wants to Fly

Het probleem is de monotonie van de film. Omdat de regisseur er een puzzeltocht zonder spannende vragen van heeft gemaakt, raakt men snel uitgekeken op de personages. Het is een afknapper dat een song van Stevie Wonder tot in den treure herhaald wordt om als emotioneel ankerpunt te dienen.

Toch kan er wel eens een daverende verrassing in de Tiger-competitie opduiken. De Franse debuutfilm Sois sage van Juliette Garcias, tevens door haar geschreven, lijkt op een mirakel. Alles is meteen raak, Garcias verviel niet meteen in allerlei beginnersfouten. Het verhaal gaat over een jong meisje dar naar een dorp komt, terwijl er om haar heen een waas van mysterie hangt. Haar geheimen hebben te maken met seksuele en relationele gekwetstheid.

Deze geheimzinnige sfeer werkt sterk, vooral omdat de regisseuse ervoor gekozen heeft haar verhaal met beelden te vertellen, beelden met een sterk poëtische lading. Eigenlijk is dat een zeldzaamheid, jonge filmmakers hebben de neiging hun films dicht te plamuren met dialoog. De jonge Anaїs Demoustier is een openbaring in de hoofdrol, ze doet in haar nuchtere raadselachtigheid denken aan een jonge Isabelle Huppert.

Sois sage

Raadselachtig is zwak uitgedrukt voor The Shout (1978) van Jerzy Skolimowski. De vertoning op het festival van dit vergeten meesterwerk werd geplaagd door een technisch mankement. Toch kwam de film evenals dertig jaar geleden weer hard aan. Veelvuldig omschreven als een horrorfilm, is het een rolprent die genres overstijgt.

Alan Bates speelt de mysterieuze vreemdeling Crossley, gehuld in een lange zwarte jas die voor onrust zorgt in een dorp. Hij lijkt vooral geïnteresseerd in het om zeep helpen van een huwelijk. De echtelieden worden vertolkt door John Hurt en Susanne York. Het lijkt op het eerste gezicht op een kamerdrama in de stijl van Harold Pinter, toch krijgt de vertelling epische dimensies.

The Shout

Skolimowski filmde de duinen van Devon, alsof het om de Australische woestijn gaat. Er zit dan ook een mystiek Aboriginal-thema in de film verborgen. Bovendien wordt de handeling van de film door Crossley vertelt tijdens een cricketwedstrijd in een gekkenhuis. Dat geeft het verhaal een extra ambigue lading.

The Shout is zo spannend en ontregelend omdat het op een desoriënterende wijze gefilmd en gemonteerd werd door Skolimowski. Hij houdt van krachtige beeldtaal, en ondanks de soms hilarische dialogen, ligt de kracht van de film in het weergaloze gebruik van beeldtaal. Het gekke is dat ondanks de lawine van beelden waar we aan blootgesteld worden, de kwaliteit van die beelden steeds minder lijkt te worden.

De dodelijke schreeuw waar de film ook over gaat is een van de meest angstaanjagende momenten in de filmgeschiedenis. Op het moment waarop Crossley begint te schreeuwen is het niet zozeer het volume, maar de intensiteit ervan die de kijker doet beven. De sounddesign in The Shout is briljant. Skolimowski is niet alleen een meester in het creëren van imposante beelden, ook met het overbrengen van de kracht van het geluid blinkt hij uit.

Ulrik van Tongeren

International Film Festival Rotterdam, van 21 januari tot 1 februari. In Groningen van 28 januari tot en met 1 februari is een selectie uit Rotterdam te zien. Lees meer over het IFFR op hun website.
De voorbeschouwing van het IIFR verscheen donderdag op deze site.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Wat vind jij van deze film?

Naar boven

hghg