De Amerikaanse president Obama stuurt snel tienduizenden extra soldaten
naar Afghanistan om de strijd tegen de Taliban in het voordeel van de
VS en hun bondgenoten te beslechten. Verwacht veel bloedvergieten en
weinig hearts and minds en wederopbouw.
door Kees Kalkman
De redevoering van president Obama voor de grijze cadetten van de militaire
academie in West
Point was over het algemeen helder, maar miste de welsprekendheid
die we van hem gewend zijn. De speech leverde eigenlijk maar twee duidelijk
nieuwe punten op.
Ten
eerste zullen er 30.000 verse troepen naar Afghanistan worden gestuurd,
bovenop de strijdmacht die daar al aanwezig is. Het gaat om drie brigades
gevechtstroepen, een opleidingsbrigade voor het Afghaanse leger en ondersteunende
eenheden.
Toen
Obama het commandostokje overnam van Bush waren er rond de 32.000 Amerikaanse
militairen in Afghanistan. Momenteel zijn het er zo'n 68.000. Je mag
het escalatie noemen. Het tweede besluit betreft de terugtrekking van
Amerikaanse troepen vanaf 1 juli 2011 uit Afghanistan. Wanneer en hoeveel
bleef onduidelijk.
Aanpassingen
Aan
beide besluiten is inmiddels door belangrijke spelbepalers uit het Pentagon,
het State Department en door Obama zelf geknabbeld. De 30.000 extra
soldaten zijn er 35.000 geworden en wellicht zelfs nog iets meer. De
datum van 1 juli 2011 blijft wel in stand maar zou eerder betrekking
hebben op het begin van de overdracht van verantwoordelijkheid aan het
Afghaanse leger dan op het terugtrekken van Amerikaanse troepen.
Andere
elementen uit de West Point redevoering waren niet nieuw en kwamen ook
al voor in de aankondiging in maart van dit jaar over de vorige troepenuitbreiding
met 17.000 militairen. Toen was er ook al sprake van overdracht van
de verantwoordelijkheid voor de oorlog aan Afghaanse troepen in 2011
en het zij-aan-zij optrekken van Afghaanse en Amerikaanse troepen in
de strijd tegen de Taliban tot die tijd. Hetzelfde geldt voor de roep
om een massalere en effectievere civiele strategie.
Een
onheldere passage uit de redevoering in West Point spreekt van het inzetten
van de nieuwe troepen om 'essentiële bevolkingscentra' te beveiligen.
In Afghanistan is (in tegenstelling bijvoorbeeld met Irak) de bevolking
nog vrij sterk op het platteland geconcentreerd.
Betekent
de nieuwe aanpak dat de hoofdmacht van het Amerikaanse leger zich terugtrekt
op de grotere steden, hun forten en de rondweg die de verbinding daartussen
vormt, en het platteland overlaat aan de drones (een onbemand,
op afstand of door een computerprogramma bestuurd vliegtuig –red.) en
de special forces? (speciaal getrainde militaire eenheden die
operaties uitvoeren –red.)
Daar
zijn de laatste tijd al enkele tekenen van en het zou inderdaad een
nieuwe strategie zijn, lijkend op de aanpak van het sovjetleger in de
laatste fase van zijn strijd tegen de Afghaanse guerrilla. Maar tot
nog toe is dit aspect niet verder uitgewerkt.
Guerrillabestrijding
Wat
ontbreekt in deze redevoering is een term als guerrillabestrijding,
waarover de laatste tijd zoveel te doen is geweest. Een effectieve contraguerrilla
zou ook een nog veel groter aantal troepen vergen en in elk geval langdurig
moeten worden volgehouden.
Al
met al maakt het geen al te sterke indruk, het lijkt wel of Obama op
sleeptouw is genomen door zijn entourage van nationale veiligheidsspecialisten.
Maar als dit inderdaad de nieuwe aanpak is, dan zal deze vermoedelijk
niet gaan lukken. De hoeveelheid troepen zijn wel genoeg in aantal om
de Taliban tijdelijk terug te drijven, maar het is nauwelijks denkbaar
dat deze 'stormaanval' (surge) na 2011 kan worden gecontinueerd.
Er
zijn eenvoudig niet genoeg brigades in het Amerikaanse leger om dit
inzetniveau langdurig vol te houden, tegelijkertijd de militairen tussendoor
genoeg rust te gunnen (de gebruikelijke inzetperiode is een jaar op,
een jaar af en men wil die juist verruimen omdat het leger onder de
inzetdruk dreigt te bezwijken) en ook nog wat in reserve te houden voor
zoiets als een crisis in Korea. De aftocht uit Irak verloopt langzaam
en ook die troepen hebben allereerst rust nodig. Sommige onderdelen
worden nu al voor de vijfde keer sinds 2002 ingezet.
Het
lijkt erop dat in feite alles op één kaart wordt ingezet, namelijk de
oorlog rond 2011 verregaand overdragen aan de Afghanen. Maar dat zit
er niet in. Het Afghaanse leger dat nu wordt opgebouwd, is etnisch eenzijdig
samengesteld ten koste van de bewoners van het opstandige zuiden en
heeft te kampen met desertie en analfabetisme. De regering Karzai die
dit leger moet aansturen, schort het na vervalste verkiezingen volledig
aan legitimiteit. Overdracht van de oorlog aan deze regering zou leiden
tot chaos en burgeroorlog.
Bloedvergieten
In
de schijnbaar heldere analyse van Obama ontbreekt een element, welk
weten we nog niet. Het zou de aanstelling van een sterke man namens
de VN kunnen zijn, een staatsgreep van door de VS opgeleide Afghaanse
generaals of een compromis met de leiding van de Taliban na een tot
succes uitgeroepen offensief van de VS-troepen en hun bondgenoten.
Verwacht
veel bloedvergieten en weinig hearts and minds en wederopbouw.
Hoogstwaarschijnlijk zal Obama over een jaar, als in december 2010 de
volgende politieke evaluatie moet plaatsvinden, worden geconfronteerd
met dezelfde dilemma's.
De auteur is werkzaam voor het Antimilitaristisch Onderzoeks Kollektief
(AMOK)
-
- - - - - - - - - - -
-
- - - - - - - - - - -
Geef
je mening:
Naar
boven
Naar
homepage
|
Print
deze pagina 