Klik foto's voor vergroting

Omgeven door nieuw gebouwde woningen en tot appartementen omgetoverde pakhuizen bevindt zich aan de Amsterdamse Zeeburgerkade een welhaast vergeten stukje rafelrand. Krakers hebben zich de leegstaande havenloodsen eigen gemaakt, en hopen er te kunnen verblijven totdat de bouwplannen concreet zijn.

door Alex van Veen

'Kijk nog één keer om. Morgen is verleden tijd. Raak niet alles kwijt'. De geschilderde boodschap, bevestigd aan de zijkant van het houten dakspant, maakt de bezoeker duidelijk dat de karakteristieke havenloodsen aan de Entrepothaven in het Oostelijk Havengebied in Amsterdam geen lang(er) leven beschoren zijn.

Stadsdeel Zeeburg, eigenaar van het voormalig gemeentelijke handelsdepot, wil geld aan de locatie verdienen. Het dagelijks bestuur, gedomineerd door de PvdA, ziet gaarne op deze plek een prestigieus multifunctioneel gebouw verschijnen, onder andere voor een hotel, gekoppeld aan een jachthaven voor 200 ligplaatsen. De benodigde bouwvergunning wordt in juni verwacht.

Omwonenden zien de hoogbouw en de haven niet zitten, en hebben zich sinds 2003 verenigd in het comité Red het Blauw. De tegenstanders zeggen gehecht te zijn aan de historische loodsen, en hebben steekproefsgewijs in het Oostelijk Havengebied ondervonden dat de meeste bewoners geen behoefte hebben aan een aparte jachthaven. Er liggen zo'n 400 bootjes tot tevredenheid aan de diverse kades afgemeerd.

Om sloop te voorkomen heeft het buurtcomité in 2006 een aanvraag ingediend om de havenloodsen op de gemeente- en rijksmonumentenlijst geplaatst te krijgen. De aanvraag werd afgewezen door de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten (RACM), evenals het bezwaar tegen deze beslissing. Eind vorig jaar heeft Red het Blauw een beroepsschrift bij de rechtbank ingediend. Dat loopt nog steeds.

Stadsdeel Zeeburg had echter geen zin om de uitkomst van de procedure af te wachten en heeft in oktober 2008 een voorlopige voorziening bij de rechtbank aangevraagd om te mogen slopen. De rechter heeft dit toegewezen en de schorsende werking voor sloop opgeheven die normaliter gekoppeld is aan een aanvraag tot monument.

"Dit stadsdeel doet alles om de plannen voor het kopgebouw en jachthaven door te drukken", zegt Monique Driessen van Vereniging Red het Blauw. "Zonder de uitkomst van democratische inspraakprocedures af te wachten, wil men de bouwvergunningen verlenen en starten met de bouw. Belangen van projectontwikkelaars gaan systematisch boven die van omwonenden rondom de Entrepothaven of gebruikers van de havenloodsen."

De omwonenden worden sinds kort in hun strijd gesteund door krakers, die voor de Pasen bezit hebben genomen van de havenloodsen. Ook zij zijn tegen sloop, maar als dat niet te voorkomen is, dan willen ze de garantie van het stadsdeel dat er ook daadwerkelijk gebouwd wordt aansluitend op de kaalslag. "Het is onzin om het terrein langdurig braak te laten liggen", meldt een van hen tijdens mijn bezoek.

Klik foto's voor vergroting

Het toegangshek staat meestal open, passanten mogen zonder problemen
rondneuzen op de kade en de muf ruikende loodsen. Foto's maken is geen
enkel probleem. Gitaarklanken en vogelgeluiden, verse thee. Aan de
kade meert een van piepschuim vervaardigd vlot aan, dat herinnert aan
het werk van Robert Jasper Grootveld die hier de laatste dagen van zijn
leven sleet.

Enkele krakers zijn bezig een bord te bevestigen op een van autobumpers opgetrokken 'boot', die een dag eerder over de weg vanuit vrijplaats Villa Friekens in Amsterdam-Noord naar de Zeeburgerkade is vervoerd. In het zwarte kunstwerk bevindt zich een barretje. "Wij willen deze zomer de kade als terras beschikbaar stellen voor de buurtbewoners. Maar we houden het wel rustig, de omwonenden mogen geen hinder van ons ondervinden."

De krakers lopen met wilde plannen rond. Een deel van de kade zal aan omwonenden beschikbaar worden gesteld voor de teelt van groente en fruit, terwijl in één van de loodsen een openbare sauna wordt gebouwd. Momenteel vindt er een expositie plaats, terwijl andere vertrekken voorlopig het onderkomen bieden aan tentjes waarin de nacht wordt doorgebracht.

Hoe lang de in 1901 gebouwde loodsen en kelders, met muren van maar liefst 70 centimeter dikte, nog overeind blijven staan, is de vraag. En is het tij nog te keren? Deze week sprak de volledige deelraad van Zeeburg in elk geval haar steun uit voor de bouwplannen van het dagelijks bestuur. De projectontwikkelaar zou hebben aangegeven direct na de sloop te willen gaan bouwen, zodra de vergunningen rond zijn. Hoe hard deze garantie is, is onduidelijk.

De bezette havenloodsen, meestal dagelijks te bezichtigen, zijn gelegen aan Zeeburgerkade 830 / Qruquiusweg 65 in Amsterdam-Zeeburg.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Geef je mening:

Naar boven

hghg