1ddRavagedigitaal 20 januari 2009dPrint deze pagina

Eerdere artikelen:

23-07-11
'Dylan is gek'
09-07-11
Rietveld studenten imponeren
28-06-11
De Navo-oorlog in Libië: desastreus, illegaal en mislukt
04-06-11
Geef games niet de schuld
21-05-11
Is cultureel verweer wenselijk?
04-05-11
Stenografen van de macht
17-04-11
Waar Abraham de mosterd haalt
01-04-11
Rust en frust langs de kust
04-03-11
‘Evacuatie’ Nederlander in Libiė verkiezingsstunt?
23-02-11
Dagen van dicatator Khadafi zijn geteld
22-02-11
Captain Beefheart / Don Van Vliet (1941-2010)
01-02-11
Afghanistan in gerommeld!
30-01-11
Beelden van bezetting
18-01-11
Goededag meneer Cohen
13-01-11
Britse agent was zes jaar activist
02-01-11
De oorsprong van de geitenneuker
28-12-10
Twitteren op de vulkaan
21-12-10
De wereld na WikiLeaks' Cablegate
08-12-10
Lennon komt weer tot leven
04-12-10
Elektroshock voor verwarde politici
30-11-10
Media dienen Wikileaks te wikken en wegen
23-11-10
Werkt Google voor jou of werk jij voor Google?
09-11-10
Versoepelde Tabakswet een nog groter gedrocht
28-10-10
Slagveld Uruzgan
21-10-10
Zoektocht naar échte hulp
05-10-10
Zwarte Blok slaat de plank mis
27-09-10
Een goed georganiseerde leugen
14-09-10
Geachte heer Hirsch Ballin,
02-09-10
Oorlog als er vrede dreigt
30-08-10
'Media leiden aan Ninja Turtle-syndroom'
24-08-10
Clash oude en nieuwe media
20-08-10
Wij zijn de (kwaliteits)media spuugzat!
12-08-10
Moratorium bepleit voor verarmd uranium
06-08-10
Censuur in Nederland
17-07-10
Het neoliberale drama
01-07-10
Kirgiziė: Geschiedenis van identiteiten
15-06-10
Schreeuw om aandacht van een loyale ambtenaar
05-06-10
De prinsbedelaar en de kindermoordenaars
29-05-10
Beste STEMGERECHTIGDE
26-05-10
Tweeverdieners die erbij willen horen
15-05-10
Raad vertilt zich aan de hulp
24-04-10
Gastvrij Nederland anno 2010
31-03-10
Repressie neemt toe in Rusland
27-03-10
Het individu versus de staat
19-03-10
'Poetin stap op!'
05-03-10
Gooise carričrejagers veroveren
De Pijp
23-02-10
Afghanistan: Gemilitariseerde hulp verkeerd besteed
18-02-10
Politieke onrust duurt voort in Oekraļne
11-02-10
De opkomst van een gargantueske staatskleptocratie
30-01-10
Keizer zonder kleren
27-01-10
Hoge en lage cultuur revisited
22-01-10
WRR neemt hulp op de schop
16-01-10
De laatste utopie van het Vrije Westen
06-01-10
Zestig keer zestig is een uur
31-12-09
Verschuivende Verantwoordelijkheden
25-12-09
Credo van een geboren wereldverbeteraar
12-12-09
De puzzel van West Point
05-12-09
RedRat, terug van weggeweest
14-11-09
Oorlog op het Internet
05-11-09
Media laten Balkenende te gemakkelijk wegkomen
27-10-09
Politiek moet nog wennen aan het burgerinitiatief
18-10-09
Populair Gezelschapsspel
12-10-09
De Nobele Obama
11-10-09
De oorlog van 3 biljoen
01-10-09
Charimarktlectuur: Geen boodschap aan de crisis
26-09-09
Danziger Vrijhaven: Status Aparte
20-09-09
Den Haag fouilleert maar wat
15-09-09
Motief aanslag Karst T. ongewis
12-09-09
Singer legt de armen aan het financieel infuus
09-09-09
RID richt vizier weer op Amsterdamse krakers
04-09-09
60 Jaar NAVO: van defensie- naar interventiemacht
22-08-09
Gekmakende bureaucratie
19-08-09
Een Belgische droom
16-08-09
'Shelter skelter'
09-08-09
Schiphol brandt door
07-08-09
Voedselproductie voorname oorzaak klimaatverandering
20-07-09
Het keurige protest van de participatie-elite
15-07-09
Spirituele politiek
12-07-09
Simon op weg naar weg (on his way to away)
07-07-09
Prins heeft bij de bank een goddelijke taak
03-07-09
Weerbare moslims
30-06-09
Nederland verkwanselt openbaarheid
27-06-09
Veel vrouwen bij protesten in Iran
16-06-09
Toekomst Lissabonverdrag in handen Duits hof
11-06-09
Op weg naar een gezonde economie
05-06-09
Nieuwe strijd om het IJmeer
29-05-09
Heleen Mees, strijdster tegen het rijk der machtelozen
22-05-09
Vreemdelingenbeleid Italiė verontrust
19-05-09
Kleine Geschiedenis van de Moraal
09-05-09
Bananenrepubliek Leiden
03-05-09
De Culturele Evolutie
30-04-09
Nationalist mag geen dierenvriend zijn
26-04-09
'Voer actie tegen ontwikkelingshulp'
23-04-09
Red de havenloodsen
18-04-09
RVF: Aanzetten tot stadsguerrilla
13-04-09
De keizer en de astroloog
10-04-09
Proces oorlogsmisdadiger Scheungraber
04-04-09
'Wereld van Obama niet kernwapenvrij'
31-03-09
'Dierenactivist is geen terrorist'
27-03-09
Het Europees mandaat van Els de Groen
24-03-09
Verheerlijking van de oorlog
20-03-09
Slimme energiemeter schendt privacy
17-03-09
Leven achter tralies
12-03-09
Het HCZ-gebouw zit al vol
08-03-09
Hond Vla luidde drama Vrankrijk in
05-03-09
Afscheid van een stadssjamaan
03-03-09
Stop gratis 'meidenprik'
02-03-09
Het spel om de knikkers
27-02-09
Krakers met groen-zwarte vingers
24-02-09
Pleidooi voor verzoening met Aboriginal-stam
21-02-09
Bedrijven in dienst van de Israėlische bezetter
17-02-09
Pessimist tegen wil en dank
10-02-09
Raad van State kraakt wetsvoorstel kraakverbod
07-02-09
Sublieme Digitale Sensatie
30-01-09
We beveiligen ons suf en schieten er niets mee op
27-01-09
Vrankrijk: Lichtpunt bij gedwongen sluiting
24-01-09
Belgiė voedt militaire industrie Israėl
20-01-09
Richtingenstrijd onder Obama voortgezet
18-01-09
Linkse kritiek op moslimfundamentalisme groeit
10-01-09
De Achterhuisdoctrine
05-01-09
Russisch gasconflict draait om meer dan dollars
04-01-09
Europa de straat op voor Palestijnse zaak


Archief 2008


Archief 2007

Archief augustus - december 2006


Archief januari - juli 2006



Net zoals het buitenlandse beleid van de Amerikaanse president George W. Bush zich kenmerkte door een strijd tussen haviken en realisten, zo zal ook de nieuwe regering-Obama zich waarschijnlijk splitsen langs ideologische lijnen.

door Jim Lobe

Tijdens de regering-Bush was continu sprake van een strijd tussen haviken onder leiding van vice-president Dick Cheney en realisten, die voornamelijk hun basis hadden bij het ministerie van Buitenlandse Zaken en de inlichtingendiensten.

De aankomende president Barack Obama heeft een opmerkelijk breed team van beleidsadviseurs samengesteld. Sommige van die adviseurs zitten op posities waar besluiten worden genomen. Anderen, in het bijzonder de 'oudgedienden' zoals de voormalige veiligheidsadviseurs Zbigniew Brzezinski, Brent Scowcroft en Anthony Lake, en voormalig lid van het Huis van Afgevaardigden, zullen vermoedelijk op meer informele basis adviseren.

Obama koos voor stevige realisten zoals Scowcroft, die twee van zijn protegƩs, Robert Gates en generaal James Jones, zal terugzien als baas van het Pentagon en nationaal veiligheidsadviseur. Maar Obama benoemde ook liberale internationalisten zoals vice-president Joe Biden en (aankomend) VN-ambassadeur Susan Rice. Zij zitten qua ideeƫn meer in de hoek van de haviken. Tot dat laatste kamp kan ook de beoogde minister van Buitenlandse Zaken, Hillary Clinton, gerekend worden.

Uitzonderingspositie

In de afgelopen jaren, en in het bijzonder sinds de oorlog in Irak, verwierpen beide groepen het unilateralisme en de harde militaire lijn die de regering-Bush vooral tijdens de eerste termijn kenmerkte. Ze deelden hun voorkeur voor multilateralisme, diplomatie en andere vormen van 'soft power' (zachte kracht), in ieder geval al eerste optie om de Amerikaanse belangen in het buitenland te verdedigen. Geen van de partijen zou echter terugschrikken voor militair geweld, desnoods unilateraal, mocht dat noodzakelijk worden geacht.

Doordat de realisten, die voornamelijk onder Republikeinen te vinden zijn, en de liberale internationalisten, die zich voornamelijk in het Democratische kamp bevinden, een gezamenlijke vijand hadden in de agressieve nationalisten, neoconservatieven en leiders van Christelijk Rechts die samen het team van Cheney vormden onder Bush, vertroebelden hun onderlinge verschillen.


Obama versus Clinton

Liberale internationalisten, die de voormalige president Woodrow Wilson als voorbeeld zien, zijn meer dan de realisten geneigd om de VS te zien als een land dat in moreel opzicht een uitzonderlijke positie in de wereld inneemt en dat zijn liberaal-democratische principes actief moet promoten in andere landen.

Bij voorkeur zou dat moeten via westers-georiĆ«nteerde multilaterale instituten en internationale wetgeving. Tegelijkertijd zijn sommige regimes in hun ogen zo verwerpelijk dat ze geĆÆsoleerd dienen te worden of desnoods unilateraal omver geworpen moeten worden.

Realisten zijn doorgaans sceptischer over de uitzonderlijke positie van hun land en de universaliteit van liberaal-democratische waarden en het gemak waarmee die geƫxporteerd zouden kunnen worden naar andere landen en culturen. Zij kiezen minder snel voor isolatie van dubieuze regimes, als de contacten in het belang van Amerika zijn.

Darfur

Beide groepen zullen hoogstwaarschijnlijk van mening verschillen over de kwestie-Darfur. Zonder twijfel zullen ze allebei voor het versterken van de VN-vredesmissie of het verbeteren van de 'vredesvoorwaarden' zijn, maar hun wegen scheiden vermoedelijk daar waar het gaat om directe bemoeienis van het Amerikaanse leger.

Clinton en Rice spraken eerder over een uitbreiding van de no-flyzone in de regio om een einde te maken aan wat ze een 'genocide' noemden. Gates, Jones en andere realisten zijn daar vermoedelijk tegen op grond van het argument dat de Amerikaanse troepen al op teveel plaatsen ingezet worden en dat Soedan ondergeschikt is aan de belangen van de VS in het Midden-Oosten en Zuidwest-Aziƫ.


Darfur: Ingrijpen of niet?

Ook de Amerikaanse strategie in Afghanistan, waar Obama en het Pentagon bereid lijken de Amerikaanse troepenmacht bijna te verdubbelen, zou voor serieuze meningsverschillen kunnen zorgen. De realisten, geleid door legerbevelhebber generaal David Petraeus, zijn voorstander van het delen van macht met Talibanstrijders die bereid zijn te breken met Al Qaeda en zijn bondgenoten, in het belang van de stabiliteit in Afghanistan.

Maar hoe zullen liberalen zoals Clinton, die eerder haar inzet voor vrouwenrechten benadrukte, reageren op een plan dat - in ieder geval op lokaal niveau - macht geeft aan ultraconservatieve militanten die tegen onderwijs voor meisjes zijn?

Het beveiligen van de belangrijkste bevoorradingsroute naar Afghanistan via Pakistan, zal waarschijnlijk leiden tot druk vanuit het Pentagon om de banden met het repressieve regime in Oezbekistan aan te halen. Ook dat zal voor liberale beleidsmakers een groot struikelblok vormen.

Biden en Clinton waren bijvoorbeeld na 9/11 tegen het hervatten van militaire steun aan Indonesiƫ, vanwege de mensenrechtenschendingen door Indonesiƫ in Oost-Timor en elders. De drijvende kracht achter herstel van de banden met Indonesiƫ was de toenmalige legerleider voor de Pacific, Dennis Blair. Hij is nu door Obama gekozen genomineerd als directeur van de inlichtingendienst DNI.

Israƫl

De verschillen van inzicht tussen liberalen en realisten zijn vooral van belang voor de situatie in het Midden-Oosten, de regio waarover de realisten en haviken elkaar tijdens de regering-Bush ook al in de haren vlogen. Net zoals de neoconservatieven die de wereld door een morele bril bekijken, hebben veel liberale internationalisten de neiging zich sterk pro-Israƫl op te stellen. Deels heeft dat te maken met het feit dat de joodse gemeenschap in de VS zich vanouds sterk aangetrokken voelt tot de Democratische Partij.

Na 9/11 zien met name de realisten het conflict tussen Israƫl en de Arabische buurlanden (in het bijzonder de Palestijnen), als een groeiend obstakel voor urgente Amerikaanse doelen, zoals het verslaan van Al Qaeda en het voorkomen van agressie door Iran.


President Olmert van Israƫl begroet Obama, juli 2008

Hoewel beide richtingen het erover eens zijn dat Obama op alle fronten agressievere diplomatie moet voeren, inclusief dialoog met Iran, zijn de realisten meer geneigd serieuze druk uit te oefenen op Israƫl om concessies af te dwingen als het gaat om vredesovereenkomsten met Syriƫ en de Palestijnen.

De realisten zijn, uit angst voor een derde oorlog in de regio, ook meer dan de liberalen geneigd Teheran gunsten te verlenen in ruil voor beperking van het Iraanse nucleaire programma. De liberalen zien elk nucleair programma, in het bijzonder het al ver ontwikkelde Iraanse programma, als een "onacceptabele" bedreiging voor de veiligheid van Israƫl.

Hoe deze conflicten ook zullen uitwerken, de kans is in ieder geval groot dat het beleid onder Obama meer doordacht zal zijn dan onder Bush. Zijn intellectuele onzekerheid, gebrek aan kennis van en belangstelling voor de wereld en zelfs gebrek aan interesse voor het proces van beleidsvorming, resulteerden er vaak in dat de partij die als laatste de gelegenheid kreeg zijn punt te maken - of dat nu haviken of realisten waren - zijn zin kreeg.


Jim Lobe is werkzaam voor IPS Inter Press Service, een internationaal nieuwsagentschap met focus op milieu en ontwikkeling, mensenrechten en globalisering.

 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -



 

Naar boven

 

 

 

 

hghg