
STRAATSBURG,
6 OKTOBER 2008 – Donkere wolken boven de persvrijheid. Het Europees Hof
voor de Rechten van de Mens acht een linkse cartoonist 'medeplichtig aan
verheerlijking van terrorisme'. De maker werd eerder door de Franse rechtbank
veroordeeld.
De cartoon van de Frans-Baskische cartoonist Denis Leroy (42) verscheen
twee dagen na de aanslagen op de Twin Towers in New York. Op de prent,
afgedrukt in het links-Baskische blad Ekaitza,
staan vier instortende wolkenkrabbers afgebeeld met daarbij de begeleidende
tekst: 'We hebben er allemaal van gedroomd... Hamas heeft het gedaan.'
Leroy,
die zijn cartoons ondertekent met Guezmer, verdedigde zich met de stelling
dat hij vooral de imperialistische politiek van de Verenigde Staten aan
de kaak wilde stellen. "Ik heb de teloorgang van symbolen willen
illustreren en heb geen rekening gehouden met het menselijk leed, noch
met de latere gevolgen." De tekst was volgens hem een persiflage
op een reclameslogan ('U hebt ervan gedroomd, Sony heeft het gemaakt.')
Hoewel
Ekaitza een beperkte oplage heeft, vond de Franse overheid dat
de auteur hiermee een stap te ver is gegaan en sprak van 'medeplichtigheid
aan verheerlijking van het terrorisme'. Leroy en de uitgever van het blad
werden zowel door de rechtbank als het Gerechtshof veroordeeld tot het
betalen van een boete van 1.500 euro. De cartoonist, die zijn gelijk wilde
halen bij het Europees Hof in Straatsburg, is door datzelfde Hof nu op
de vingers getikt.
Dat
is opvallend te noemen, aangezien Europa doorgaans allergisch reageert
op alle pogingen om de persvrijheid de kop in te drukken. "Samen
met de tekst is de cartoon geen kritiek op het Amerikaans imperialisme,
maar hemelt het de vernietiging van de Verenigde Staten via geweld op",
zeggen de zeven Europese rechters. Het Hof vindt het Franse vonnis ook
terecht omdat er slechts een lage boete werd opgelegd en omdat de prent
werd gepubliceerd in het Baskenland, een 'politiek gevoelige regio'.
Het
is de eerste keer dat het Hof de veroordeling van een spotprent aanvaardt
als "noodzakelijk in een democratische samenleving". De Belgische
hoogleraar mediarecht Dirk Voorhoof noemt de uitspraak in dagblad De
Standaard een teken aan de wand. Hij spreekt van een duidelijke stap
terug in de bescherming van de persvrijheid en satire. Volgens hem is
er een intentieproces gevoerd. "Wat al langer werd gevreesd, is gebeurd:
in de strijd tegen terrorisme brokkelt ook in Europa de persvrijheid af",
aldus Voorhof.
Turkije
is al tientallen keren op de vingers getikt omdat het (vooral pro-Koerdische)
auteurs heeft veroordeeld wegens het aanzetten tot separatisme of het
goedkeuren van terrorisme. Nationale rechters hebben zich op de uitspraken
van het Europees Hof ook gesteund om bijvoorbeeld de publicatie van de
Deense Mohammed-cartoons niet te verbieden.
-
- - - - - - - - - - -
-
- - - - - - - - - - -
Reageer
op dit bericht
|