1ddRavagedigitaal 10 mei 2008dPrint deze pagina

Eerdere artikelen:

23-07-11
'Dylan is gek'
09-07-11
Rietveld studenten imponeren
28-06-11
De Navo-oorlog in Libië: desastreus, illegaal en mislukt
04-06-11
Geef games niet de schuld
21-05-11
Is cultureel verweer wenselijk?
04-05-11
Stenografen van de macht
17-04-11
Waar Abraham de mosterd haalt
01-04-11
Rust en frust langs de kust
04-03-11
‘Evacuatie’ Nederlander in Libië verkiezingsstunt?
23-02-11
Dagen van dicatator Khadafi zijn geteld
22-02-11
Captain Beefheart / Don Van Vliet (1941-2010)
01-02-11
Afghanistan in gerommeld!
30-01-11
Beelden van bezetting
18-01-11
Goededag meneer Cohen
13-01-11
Britse agent was zes jaar activist
02-01-11
De oorsprong van de geitenneuker
28-12-10
Twitteren op de vulkaan
21-12-10
De wereld na WikiLeaks' Cablegate
08-12-10
Lennon komt weer tot leven
04-12-10
Elektroshock voor verwarde politici
30-11-10
Media dienen Wikileaks te wikken en wegen
23-11-10
Werkt Google voor jou of werk jij voor Google?
09-11-10
Versoepelde Tabakswet een nog groter gedrocht
28-10-10
Slagveld Uruzgan
21-10-10
Zoektocht naar échte hulp
05-10-10
Zwarte Blok slaat de plank mis
27-09-10
Een goed georganiseerde leugen
14-09-10
Geachte heer Hirsch Ballin,
02-09-10
Oorlog als er vrede dreigt
30-08-10
'Media leiden aan Ninja Turtle-syndroom'
24-08-10
Clash oude en nieuwe media
20-08-10
Wij zijn de (kwaliteits)media spuugzat!
12-08-10
Moratorium bepleit voor verarmd uranium
06-08-10
Censuur in Nederland
17-07-10
Het neoliberale drama
01-07-10
Kirgizië: Geschiedenis van identiteiten
15-06-10
Schreeuw om aandacht van een loyale ambtenaar
05-06-10
De prinsbedelaar en de kindermoordenaars
29-05-10
Beste STEMGERECHTIGDE
26-05-10
Tweeverdieners die erbij willen horen
15-05-10
Raad vertilt zich aan de hulp
24-04-10
Gastvrij Nederland anno 2010
31-03-10
Repressie neemt toe in Rusland
27-03-10
Het individu versus de staat
19-03-10
'Poetin stap op!'
05-03-10
Gooise carričrejagers veroveren
De Pijp
23-02-10
Afghanistan: Gemilitariseerde hulp verkeerd besteed
18-02-10
Politieke onrust duurt voort in Oekraďne
11-02-10
De opkomst van een gargantueske staatskleptocratie
30-01-10
Keizer zonder kleren
27-01-10
Hoge en lage cultuur revisited
22-01-10
WRR neemt hulp op de schop
16-01-10
De laatste utopie van het Vrije Westen
06-01-10
Zestig keer zestig is een uur
31-12-09
Verschuivende Verantwoordelijkheden
25-12-09
Credo van een geboren wereldverbeteraar
12-12-09
De puzzel van West Point
05-12-09
RedRat, terug van weggeweest
14-11-09
Oorlog op het Internet
05-11-09
Media laten Balkenende te gemakkelijk wegkomen
27-10-09
Politiek moet nog wennen aan het burgerinitiatief
18-10-09
Populair Gezelschapsspel
12-10-09
De Nobele Obama
11-10-09
De oorlog van 3 biljoen
01-10-09
Charimarktlectuur: Geen boodschap aan de crisis
26-09-09
Danziger Vrijhaven: Status Aparte
20-09-09
Den Haag fouilleert maar wat
15-09-09
Motief aanslag Karst T. ongewis
12-09-09
Singer legt de armen aan het financieel infuus
09-09-09
RID richt vizier weer op Amsterdamse krakers
04-09-09
60 Jaar NAVO: van defensie- naar interventiemacht
22-08-09
Gekmakende bureaucratie
19-08-09
Een Belgische droom
16-08-09
'Shelter skelter'
09-08-09
Schiphol brandt door
07-08-09
Voedselproductie voorname oorzaak klimaatverandering
20-07-09
Het keurige protest van de participatie-elite
15-07-09
Spirituele politiek
12-07-09
Simon op weg naar weg (on his way to away)
07-07-09
Prins heeft bij de bank een goddelijke taak
03-07-09
Weerbare moslims
30-06-09
Nederland verkwanselt openbaarheid
27-06-09
Veel vrouwen bij protesten in Iran
16-06-09
Toekomst Lissabonverdrag in handen Duits hof
11-06-09
Op weg naar een gezonde economie
05-06-09
Nieuwe strijd om het IJmeer
29-05-09
Heleen Mees, strijdster tegen het rijk der machtelozen
22-05-09
Vreemdelingenbeleid Italië verontrust
19-05-09
Kleine Geschiedenis van de Moraal
09-05-09
Bananenrepubliek Leiden
03-05-09
De Culturele Evolutie
30-04-09
Nationalist mag geen dierenvriend zijn
26-04-09
'Voer actie tegen ontwikkelingshulp'
23-04-09
Red de havenloodsen
18-04-09
RVF: Aanzetten tot stadsguerrilla
13-04-09
De keizer en de astroloog
10-04-09
Proces oorlogsmisdadiger Scheungraber
04-04-09
'Wereld van Obama niet kernwapenvrij'
31-03-09
'Dierenactivist is geen terrorist'
27-03-09
Het Europees mandaat van Els de Groen
24-03-09
Verheerlijking van de oorlog
20-03-09
Slimme energiemeter schendt privacy
17-03-09
Leven achter tralies
12-03-09
Het HCZ-gebouw zit al vol
08-03-09
Hond Vla luidde drama Vrankrijk in
05-03-09
Afscheid van een stadssjamaan
03-03-09
Stop gratis 'meidenprik'
02-03-09
Het spel om de knikkers
27-02-09
Krakers met groen-zwarte vingers
24-02-09
Pleidooi voor verzoening met Aboriginal-stam
21-02-09
Bedrijven in dienst van de Israëlische bezetter
17-02-09
Pessimist tegen wil en dank
10-02-09
Raad van State kraakt wetsvoorstel kraakverbod
07-02-09
Sublieme Digitale Sensatie
30-01-09
We beveiligen ons suf en schieten er niets mee op
27-01-09
Vrankrijk: Lichtpunt bij gedwongen sluiting
24-01-09
België voedt militaire industrie Israël
20-01-09
Richtingenstrijd onder Obama voortgezet
18-01-09
Linkse kritiek op moslimfundamentalisme groeit
10-01-09
De Achterhuisdoctrine
05-01-09
Russisch gasconflict draait om meer dan dollars
04-01-09
Europa de straat op voor Palestijnse zaak


Archief 2008


Archief 2007

Archief augustus - december 2006


Archief januari - juli 2006



Nico Bodemeijer had geen racistische motieven toen hij in 1983 in Amsterdam de 15-jarige Antilliaan Kerwin Duinmeijer doodstak. Dat komt naar voren in het tv-programma Profiel van de Humanistische Omroep. Volgens de Stichting Vrienden van Kerwin schetst de regisseur een "eenzijdig beeld". Natasha Gerson, die onderzoek verrichtte voor Profiel, betwist dat.

De moord op Kerwin Duinmeijer ging de geschiedenis in als de eerste racistische moord sinds de Tweede Wereldoorlog. Volgens Bodemeijer een misvatting, zo vertelt hij in de documentaire: "Dat hij zwart was speelde geen rol. Het had net zo goed iemand anders kunnen zijn."

In de nacht van 20 augustus 1983 kreeg Kerwin Duinmeijer bij een snackbar in de Amsterdamse binnenstad ruzie met twee skinheads, onder wie Bodemeijer. Tijdens het gevecht dat volgde stak Bodemeijer de Antilliaanse Duinmeijer met een mes. Duinmeijer overleed enige tijd later in het ziekenhuis door bloedverlies.

De zaak veroorzaakte in het hele land veel opschudding vanwege het vermeende racistische motief. Terwijl Bodemeijer op het politiebureau werd ondervraagd, trok een golf van verontwaardiging door de stad. Burgemeester Ed van Thijn reageerde geschokt en gaf geld om demonstraties te organiseren. Frank Boeijen schreef zijn hit 'Denk niet zwart wit, maar in de kleur van je hart'.

Bodemeijer zou tijdens de ruzie 'vuile nikker' hebben geroepen, en zou bij de politie hebben verklaard dat hij stak omdat Duinmeijer 'vies' had gekeken. Bodemeijer: "Dat is flauwekul. Duinmeijer was met vier vrienden, die ons uitdaagden. De vriend met wie ik was reageerde daarop, ik probeerde het te sussen."

Toen dat niet lukte liep Bodemeijer een naburig café binnen en leende een mes van een daar aanwezige vriend. In de knokpartij die volgde zegt Bodemeijer te hebben gestoken. "Maar ik wist niet eens of ik hem geraakt had. Het was niet de bedoeling hem dood te steken."

Bodemeijer werd door de rechtbank veroordeeld tot vijf jaar jeugd-TBS. De rechter achtte racisme niet bewezen als wezenlijk motief voor zijn daad. In de commotie na het incident kreeg ook een Amsterdamse taxichauffeur veel kritiek, omdat die geweigerd had Duinmeijer in zijn wagen vanaf de Dam naar het ziekenhuis te brengen. De ambulance liet vervolgens te lang op zich wachten om de gewonde jongen te kunnen redden.

Een groep vrienden en bekenden van Duinmeijer organiseert elk jaar een herdenkingstocht van de Dam naar het standbeeld Mama Baranka in het Vondelpark. Dat beeld is opgericht ter nagedachtenis aan Duinmeijer. Deze tocht staat in het teken van de strijd tegen racisme.


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -





Documentaire geeft eenzijdig beeld

In de uitzending van Profiel wordt uitgebreid ingegaan op de jeugd van Nico Bodemeijer en hoe het hem sindsdien is vergaan. Nico zegt in de uitzending dat er geen racistisch motief was voor de moord. De Stichting Vrienden van Kerwin is verbaasd over de eenzijdige manier waarop regisseur Kees Vlaanderen de moord heeft benaderd. Nico krijgt alle ruimte om 25 jaar na zijn verschrikkelijke daad te zeggen dat hij 'de boel alleen wilde sussen', en dat het geen racistische moord was.

De Humanistische omroep stelt op haar website dat ze met het programma geen oordeel wil vellen, of een mythe wil doorprikken. Dit is tegenstrijdig met de manier waarop de filmmaker in de Volkskrant zich opwerpt als verdediger van de visie van Bodemeijer: "Ik wil laten zien dat de mythe gecompliceerder ligt. Je denkt al snel: de vermoorde onschuld tegenover de duistere skinhead. Maar zo zwart wit lag het niet. Kerwin Duinmeijer deed bijvoorbeeld aan boksen."

Over de vraag of Nico 'vieze nikker' geroepen zou hebben zegt Kees Vlaanderen in hetzelfde interview: "Dat heeft hij niet geroepen". Vreemd genoeg gaat Nico in de documentaire niet zo ver te ontkennen dat hij 'vieze nikker' geroepen heeft naar Kerwin. Hij weet het namelijk niet meer. Begrijpelijk na 25 jaar lijkt mij. Alle informatie tot nu toe, zowel uit overlevering, van aanwezigen, pers toentertijd en het politiedossier geeft aan dat hij deze uitspraken wel degelijk gedaan heeft.

De Stichting Vrienden van Kerwin gelooft dat er wel degelijk sprake is van een racistisch motief. Purly Lucas, de broer van Kerwin zegt in de Volkskrant (6 mei): "Nico B heeft na de moord bij de Centrumpartij gezeten, op zijn hoofd had hij 'skinhead' getatoeëerd en hij heeft gezegd dat hij er trots op was dat hij een 'nikker overhoop had gestoken'. Voor mij blijft het een racistische moord."

De documentairemaker daarentegen baseert zich enkel en alleen op de getuigenis van de dader, 25 jaar na dato. Kees Vlaanderen toont daarmee aan dat hij niet objectief te werk is gegaan. De Stichting Vrienden van Kerwin zou het een goed idee vinden wanneer er in een volgend televisieprogramma onafhankelijk en objectief naar de moord zal worden gekeken.

Ieder jaar herdenkt de Stichting Vrienden van Kerwin de dood van Kerwin op 20 augustus op de Dam in Amsterdam. Dit jaar is de 25e herdenking. De Stichting gebruikt dit moment om naar de toekomst te kijken van een samenleving waarin diversiteit wordt gevierd in plaats van gevreesd.

Peter van de Wijngaart

Stichting Vrienden van Kerwin


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -


'Stichting moet zélf zorgvuldiger te werk gaan'

De Stichting Vrienden van Kerwin beschuldigt, daags na de uitzending van Profiel over Nico Bodemeijer de makers van eenzijdigheid en onvolledigheid. Zelf blijken ze echter verbazend slordig met de materie om te gaan. De Stichting vindt blijkbaar dat zij een alleenrecht heeft op de beeldvorming van gebeurtenis én dader. Er mag op geen enkele wijze ook maar in het minst getornd worden aan het door hen opgebouwde beeld.

Het persbericht van de Stichting Vrienden van Kerwin lijkt op het eerste gezicht een volautomatische reflexmatige reactie. De stichting zou ook bij zichzelf te rade kunnen gaan welke mantra's zij nu al 25 jaar herhaalt, gekoppeld aan de naam van de dader. Zoals de herkomst of authenticiteit van een befaamde, allesbepalende uitspraak. Waar zij nu trouwens op een wonderlijke manier mee omgaan.

Of de Stichting haalt uit slordigheid twee verschillende zaken door elkaar, hetgeen schrijver dezes ernstig vindt maar hoopt dat dit het geval is, of men is moedwillig verwarring aan het zaaien. Waar Nico in de documentaire "Ik weet het niet meer" antwoordt, gaat het expliciet niet om wat hij ter plekke tegen Kerwin geroepen zou hebben, voor of ten tijde van het steken met de mes.

Waar het om gaat, en wat een belangrijk scharnierpunt in deze zaak is, namelijk waar de oorsprong van de maatschappelijke beroering, en de verankering in het collectieve geheugen, van de 'racistische daad' ligt. Dat was namelijk, en dáár gaat het documentairefragment ook over, wat hij achteraf verklaard zou hebben op bureau Warmoesstraat als motief voor zijn daad, hetgeen ook de geschiedenis ingegaan is. Namelijk: "Omdat die neger/nikker me vies/vuil aankeek".

Daar het déze uitspraak (in steeds wisselende bewoordingen) is die júist door de Stichting al 25 jaar herhaald wordt, als bewíjs voor het feit dat het wel degelijk een racistische moord was, zochten wij naar de oorsprong ervan. Ook al omdat wij ons niet konden voorstellen dat als iemand dat achteraf als motief opgeeft, de rechter níet tot de conclusie van een racistische moord zal komen. En als dat het opgegeven motief was, we wel eens wilden weten wat de exacte uitspraak was. 

Wel, in de proces-verbalen (Nico's verklaringen dus) staat deze uitspraak eenvoudigweg niet. En Nico weet het niet meer. Wanneer de Stichting het dus heeft over 'verklaringen', dan hebben zij het over getuigenverklaringen, over gebezigde taal ten tijde van de steekpartij. Iets heel anders. En daarbij is nooit echt duidelijk geworden wie wat riep.

Van de familie van Kerwin - Nico zegt ook expliciet in de documentaire dat te begrijpen - kan men niet verwachten dat die mettertijd anders zijn gaan denken over de moord en de dader. Dat is een slag die naasten, wérkelijke naasten, niet kunnen maken. Zij zullen voor altijd hun (pleeg)broer, kind, neef op hun netvlies hebben staan, evenals en het gemis van hem, gekoppeld aan wat zij weten of menen te weten over de dader, Nico Bodemeijer. Dat doel hebben we met de docu ook niet nagestreefd.

Wel hebben wij, althans ik, getracht enige vraagtekens te zetten bij de validiteit van de gecontinueerde 'ten voorbeeldstelling' van de zaak op de wijze zoals dat gebeurt. Zoals ik tien jaar geleden al trachtte in een stuk voor Vrij Nederland over de moord. Men zou bijna kunnen spreken van exploitatie van deze moord door organisaties en instellingen tegen racisme. Want zelfs al wás het een puur eenduidig racistische moord geweest, zonder bijkomende nuances of omstandigheden, dan was het nog altijd een onbezonnen daad van een beschonken, zestienjarige eenling. En inderdaad, maar liefst een kwart eeuw geleden.

Ik heb zelf uiteraard de montagekeuzes niet gemaakt, alleen het contact gelegd, voorgesprekken en research gedaan, maar ik vond ook dat de familiesituatie te veel aan bod kwam ten opzichte van bepaalde aspecten van de moord en latere meerkennis over de dader die bij velen in de beleving gegrift zijn. Omdat die belangrijk zijn. Zoals het immer opnieuw geciteerde uitspraak: "Omdat die neger/nikker me vies/vuil aankeek".

Het gaat hierbij dus niet om een uitspraak op het moment van de moord, maar een uitspraak die destijds ergens in de zes dagen dat Nico in voorarrest zat op bureau Warmoesstraat door een -anoniem gebleven- rechercheur aan De Telegraaf scribent is overgebracht. In de documentaire zegt Nico over die uitspraak: "Ik weet het echt niet meer. Ik kan best zoiets gezegd kunnen hebben." Dit is vrij typisch voor Nico, en zijn verpeste leven waarin hij nooit een kans mist om een kans te missen. Maar één ding, en dat kan ik na tien jaar wel zeggen, pleit werkelijk voor hem: Hij is wél eerlijk.

Het zijn altijd ánderen die wijzen op de invloed van zijn tamelijk verknipte jeugd, hijzelf weigert deze koppeling met zijn daad te maken. "Ik deed het toch". Hij wil alleen dat het een keer ophoudt, zoals dat voor andere daders ook op een gegeven moment het geval is. Hij wil niet dat zijn dochter, met wie hem contact ontzegd wordt, haar vader ziet als het monster zoals het beeld door de jaren ontstaan is. Dat was zijn reden om uiteindelijk, schoorvoetend, mee te werken aan een portret.

Een van de kritiekpunten op de documentaire is dat alleen Nico aan het woord gelaten wordt, en dat wij hem 'dus' op zijn woord geloofd hebben in alles. Dat is pertinent niet het geval. In de overweging om hem überhaupt te vragen zijn verhaal te laten doen, hebben wij feiten en omstandigheden nog eens onder de loep genomen en later de gesprekken zoveel mogelijk geverifieerd: dossiers opnieuw lezen, omstandigheden beschouwd, opnieuw met allerlei betrokkenen praten. De Stichting wéét ook dat we dit laatste gedaan hebben. Daarom komt hun persbericht met kritiek in de buurt van moedwillig afkraken.

De Vrienden van Kerwin zeggen dat zij hopen dat 'een volgende' documentaire uitgebreider is en meer in zal gaan op de details van dit verhaal. Nou, dat zou ik ook gaarne willen doen. Om het bij de befaamde uitspraak alleen te houden, ter illustratie: Hoe kon deze in De Telegraaf verschijnen? Is het niet wonderlijk als er uit de school geklapt wordt over het verhoor van nota bene een minderjarige voor deze ook maar is voorgeleid?

Het bureau Warmoesstraat, waar Nico de uitspraak zou hebben gedaan, was op dat moment, met het aantreden van de nieuwe burgemeester Van Thijn, zélf onder kritische beschouwing wegens racistische benadering van burgers. Rechercheurs waren op non-actief geplaatst vanwege het automatisch bejegenen van vooral Surinamers als verdachten en blanken als slachtoffers in bijvoorbeeld straat- en caféruzies. Het uiterst 'serieus' nemen van een racistische moord, het mooi weer spelen daarmee en het dús lekken van uitspraken die 'het team schokte' was een feilloze pr-move.

Als de Stichting graag een uitgebreidere en werkelijk onafhankelijke beschouwing van de daad wil, een met alle details, ben ik ze gaarne ter wille. Er ligt een enorme stapel materiaal ter beschouwing. Misschien dat ze daarvoor een klein deel van hun subsidie voor de jaarlijkse herdenking ter beschikking wil stellen. Zeker nu de Stichting aangeeft haar activiteiten meer te willen verbreden tot het bevorderen van verdraagzaamheid in het algemeen.

Tenslotte hebben wij uiteindelijk hetzelfde doel: Onderzoeken en laten zien hoe mensen daders worden, hoe racisme, halfbakken of anderszins ontstaat. Het voorkomen van dergelijke gebeurtenissen. En een uitgebreider portret dat in het teken staat van 'Denk goed na...', nee, niet aan welke kánt je staat, maar denk goed na voor je doet, denk goed na voordat je oordeelt, denk goed na überhaupt. En inderdaad níet zwartwit.

Natasha Gerson

researcher Profiel Nico Bodemeijer

 

De foto's zijn afkomstig van de website van Prikkel.


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Reageer op dit bericht