1ddRavagedigitaal 3 september 2008dPrint deze pagina | |
|
Er hangen donkere wolken boven het Africa in the Picture filmfestival. De Amsterdamse Raad voor de Kunst heeft de wethouder geadviseerd om het festival niet meer te steunen. Desondanks is deze editie uitgebreider dan ooit, met ruim 50 films, omkaderd door een aantal themavoorstellingen, met leiderschap als hoofdthema. Openingsfilm is Panman, Rhythm of the Palms van regisseur Sander Burger. De film gaat over de opkomst en ondergang van de beroemde muzikant Harry Daniel. Deze pionier van de Caribische steelpanmuziek wil zijn muzikale erfenis overdragen aan de jongere generatie. Zijn oogappel is Jacko. Omdat Jacko meer geïnteresseerd is in hiphop en rock, keert de jongeman zijn leermeester de rug toe. De dramatische breuk wordt beiden fataal.
De broeierige sfeer van het eiland Sint Maarten is raak getroffen, maar de film mist vuur. De dramatische tegenstellingen zijn te schematisch uitgewerkt en de verwachte magie van de steelpanmuziek komt er ook niet helemaal uit. Zelfs de muziek in de film bevat te weinig van het fascinerende muziekinstrument. Dit is echter ook de eerste op Sint Maarten onafhankelijk geproduceerde film, hetgeen als een mijlpaal gezien mag worden. Voor Ian Valz, die de hoofdrol van Harry voor zijn rekening nam, het scenario schreef en de film mede heeft geproduceerd, is het overduidelijk een werk van liefde. De boodschap die de rolprent uitdraagt, namelijk dat het Caribische culturele erfgoed verdedigd moet worden tegen buitenlandse invloeden, is niet overtuigend weergegeven. Juist bij muziek is de vermenging van culturen en stijlen essentieel en vruchtbaar, daar moet men zich niet voor afsluiten. Terra Sonumbula – Sleepwalking Land is de eerste film van regisseuse Teresa Prata. Gebaseerd op het boek van Mia Coutou is het verhaal gesitueerd in Mozambique aan het eind van de zeventien jaar durende burgeroorlog. Het is een prachtig vormgegeven vertelling over een oude man en een jongen die rondzwerven in een gebied bezaaid met oorlogsslachtoffers en landmijnen die ieder moment kunnen afgaan.
Er worden twee vertalen verteld: dat van de oude man en jongen die houvast proberen te vinden door de waanzin van de oorlog en dat van het dagboek dat door de jongen gevonden wordt bij een lijk. Dit dagboek, voorgelezen door de jongen, vertelt over de moeder die haar verloren zoon zoekt, en de jongeman die haar helpt om hem te vinden. Beide verhalen lopen op een dromerige, bijna surrealistische wijze in elkaar over. Het magisch-realisme van de vertelling maakt de gruwelijke realiteit van de oorlog niet makkelijker te verteren. Het versterkt juist de onverzettelijke wil van de personages om ondanks de schijnbare uitzichtloosheid nog iets van hun leven te maken. Afrikaanse films gaan vaak over die verzengende vasthoudendheid om te overleven. Mooi voorbeeld hiervan is Divizionz, gemaakt door het Oegandees filmmakerscollectief Yes, Thats Us! Vier jonge vrienden proberen muzikaal aan de bak te komen in Kampala, de hoofdstad van Oeganda. De film gaat vooral over het harde leven op straat in de sloppenwijken, en hoe vriendschap meestal moet wijken voor de ambitie om verder te komen.
Het is een rauwe en ongepolijste blik op het dagelijks leven in Kampala; met overvallen en oplichterijen proberen de jongeren zich een plek onder de zon te verwerven. Geweld loert om elke straathoek. Jezelf verstoppen is onmogelijk in de claustrofobische wijken met de armoedige huisjes. Hier wordt een fascinerende indruk gegeven op het leven in een grote Afrikaanse stad. Films uit de Afrikaanse diaspora kunnen wel eens lichtvoetig uit de hoek komen. De afgelopen jaren waren op het African in the Picture festival nogal wat films uit Engeland en de Verenigde Staten te zien, waar op een komische wijze toch serieuze thema's over de problemen van de zwarte mens behandeld werden. In een semi-documentaire stijl gaat de Amerikaanse film White Lies, Black Sheep van regisseur James Spooner over een zwarte jongeman die worstelt met zijn zwart-zijn in een voor een groot deel witte omgeving.
Hoofdpersoon A.J. werkt voor een muziekclub en houdt van rockmuziek. Dat is toch eigenlijk wel raar, hij zou volgens zijn witte vrienden en collega's niet echt zwart zijn. Een zwarte persoon hoort toch van rap te houden? Op hilarische en scherpzinnige wijze wordt getoond wat voor ingewikkelde en belastende codes er zijn voor iemand die zwart is. Bepaalde vooroordelen in verband met huidskleur mogen dan uit de weg geruimd zijn, andere zijn daarvoor in de plaats gekomen. Leiderschap is het hoofdthema van het festival. Met kon er niet omheen: Barack Obama die als eerste Afrikaans Amerikaanse man op weg is naar het presidentschap. Op 4 september vindt vanaf 19.00 uur The Road To Obama georganiseerd, een avond met verkiezingsfilms, waaronder We Wuz Robbed van Spike Lee, een terugblik op de race tussen Bush en Gore in 2000. Holm '72 gaat over de eerste Afro-Amerikaanse vrouw die zich in 1972 verkiesbaar stelde voor president. Dit alles omlijst door een debat. Buiten alle themavoorstellingen om zijn er ook films die verrassen. Het Zuid-Afrikaanse Confessions of a Gambler van Amanda Lane bijvoorbeeld, die handelt over een vrome alleenstaande moslimmoeder in Kaapstad die verslaafd raakt aan gokken. In de film wordt een indringend beeld geschetst van de moslimgemeenschap in Kaapstad. Geloof en verslaving, dat is een interessant en actueel thema voor een film. Ulrik van Tongeren
De film Panman, Rhythm of the Palms (Cinema Delicatessen) zal vanaf 4 september tevens in de bioscopen te zien zijn.
|