De Amerikaanse regisseurs Larry en Andy Wachowski zijn meesters van de visuele overdaad. Speed Racer, hun verfilming van de Japanse tekenfilmserie Speed Racer, is snoepgoed voor de ogen.

Dat Speed Racer iets totaal nieuws is, wordt meteen al duidelijk bij de beginscène. Een jochie zit tijdens een schoolexamen te fantaseren over autoraces, deze snelheidsfantasie is visueel overrompelend verbeeld. Wat daarna volgt is een woeste beeldenstorm zonder weerga. Verfilmingen van strips, tekenfilmseries en games zijn op de een of andere manier voorspelbaar geworden. Speed Racer daarentegen is een onvoorspelbare Toren van Babel.

Met deze film hebben de broers Wachowski alles uit de kast gehaald om hun cartoonesk autorace spektakel tot een visueel orgasme te maken. Met behulp van diepe, warme kleuren en uitzinnige decors hebben ze een verpletterend fantasie-universum gecreëerd. Temidden van dit visuele spektakel moet de toeschouwer een plot of verhaal zien te ontwaren.

De basale plot behelst een brave familie van racefanaten die het op moeten nemen tegen een kwaadaardig conglomeraat die de macht in het racewereldje wil overnemen. Excellente karakteracteurs John Goodman en Susan Sarandon spelen de ouders. Oudste zoon is Speed Racer, gespeeld door Emile Hirsch, die de ambitie heeft om beste racer van de wereld te worden.

Maar de echte sterren van de productie zijn de futuristische raceauto's, waaronder Mach 5, de bolide van Speed Racer, en natuurlijk steelt de chimpansee Chim Chim, het maatje van de jongste broer, ook nog de show. Plot en acteurs zijn in feite onbelangrijk. De visuele vindingrijkheid van de Waschowski broers en hun immense leger van technici is de grote attractie van de film.

De autoraces zijn ook niet spannend, een doorsnee videogame met autoraces boeit meer. Speed Racer is ondanks het waanzinnige snoepgoed voor de ogen, een lege film die met 135 minuten ook nog erg lang duurt. Met de Matrix (1999) maakten de broers Waschowski een duistere, labyrintische sciencefictionfilm waar eindeloos over gefilosofeerd kan worden. Die vertelling is met een rigoureuze discipline gemaakt, met de twee Matrix-vervolgfilms raakten de broers verstrikt in hun bombastische universum. 

In 2005 schreven en produceerden de broers ook nog het anarchistische meesterwerkje V for Vendetta. Ze zijn dus wel degelijk in staat om een goed verhaal te vertellen. Speed Racer is een uitvloeisel van de liefde die de broers voor de oude Japanse animatieserie, die oorspronkelijk Mach, Go, Go, Go heette, uit de jaren zestig koesteren. Net als vergelijkbare verfilmingen van strips en tekenfilmseries wordt dat jeugdig enthousiasme uitgemolken tot lege bombast. De frisheid van het origineel wordt om zeep geholpen. 

Ieder jaar barst tijdens het seizoen van de zomerfilms in Amerika de discussie los over de infantilisering van de Amerikaanse cinema. 1977 wordt dan als breekpunt gezien met de komst van Star Wars. Met deze superhit van George Lucas, evenals de films van Steven Spielberg, en hun talloze imitators, zou de film voor een groot publiek tot dom kermisvermaak verworden zijn.

Dit is zeker een elitair standpunt. Er is niets mis met het amuseren van een groot publiek. Het succes van die blockbusters garandeert dat er ook een ander soort cinema gemaakt kan worden. De steeds verder gaande digitalisering van de film, waarbij het visuele spektakel alles opslokt, is een verontrustende ontwikkeling. Speed Racer is hoe dan ook, ondanks de soms bedwelmende pracht en praal, het ultieme voorbeeld hiervan.

Ulrik van Tongeren

Speed Racer (Warner) in 87 bioscopen.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Wat vind jij van deze film?