1ddRavagedigitaal 8 juli 2008dPrint deze pagina

Eerdere filmrecensies:

16-08-11 World Cinema Amsterdam 2011

10-08-11
Gianni e le Donne
03-08-11
The Conspirator
27-07-11
Horrible Bosses
20-07-11
Le gamin au vélo
13-07-11
Deep End
06-07-11
Bridesmaids
26-06-11
Festival Filmacademie bevat een juweeltje
22-06-11
Les Femmes du 6ème étage
08-06-11
Rabat
01-06-11
Cinéma Arabe II
27-05-11
Cinéma Arabe
20-05-11
22 Mei
14-05-11
Latin American Film Festival 2011
29-04-11
Attenberg
21-04-11
Imagine 2011
28-03-11
Visie en lef tijdens filmfestival Breda
24-03-11
Pieds nus
17-03-11
Blue Valentine
11-03-11
Simon Werner a disparu
07-03-11
Animal Kingdom
27-02-11
Silent Souls
19-02-11
La Pivelinna
11-02-11
Incendies
06-02-11
IFFR 2011 deel 3
01-02-11
IFFR 2011 deel 2
25-01-11
Filmfestival Rotterdam 2011
14-01-11
Les Petits Mouchoirs
07-01-11
Armadillo
27-12-10
Beste films 2010
16-12-10
Loft
10-12-10
De eenzaamheid van de priemgetallen
01-12-10
Waiting for Superman
28-11-10
Alledaags racisme op Curaçao
25-11-10
Het milieu is danig in de war
23-11-10
Re-integreren in Zutphen
22-11-10
IDFA 2010: Nieuwe Sluizer teleurstelling
17-11-10
Des hommes et des dieux
12-11-10
Another Year
04-11-10
Holland Animation Film Festival
04-11-10
Die Fremde
30-10-10
The Social Network
24-10-10
Cinekid 2010
22-10-10
The Killer Inside Me
01-10-10
NL Filmfestival Slot
25-09-10
Nederlands Film Festival 2010
11-09-10
Film by the Sea
26-08-10
Io sono l'amore
13-08-10
Festival World Cinema
25-07-10
Inception
07-07-10
Greenberg
29-06-10
Filmacademie Lichting 2010
24-06-10
Je l'aimais
17-06-10
Johan Primero
09-06-10
Ondine
02-06-10
Mr. Nobody
29-05-10
Life During Wartime
21-05-10
The Ghost Writer
13-05-10
Robin Hood
12-05-10
Argentijnse cinema floreert
07-05-10
Latin American Film Festival 2010
29-04-10
Fantastic Mr.Fox
22-04-10
Samson and Delilah
15-04-10
Imagine: 26e Amsterdam Fantastic Film Festival
03-04-10
Inferno
30-03-10
Internationaal Film Festival Breda
24-03-10
The Road & The Book of Eli
10-03-10
Great Kills Road
24-02-10
J'ai tué ma mère
19-02-10
Shutter Island
10-09-10
My Queen Karo
09-02-10
International Film Festival Rotterdam deel 5, slot
04-02-10
International Film Festival Rotterdam - Deel 4
01-02-10
IFFR 2010 deel 3
30-01-10
IFFR 2010 deel 2
27-01-10
Rotterdams Filmfestival 2010
20-01-10
Villa Amalia
14-01-10
Up in the Air
08-01-10
Sherlock Holmes

2009
28-12-09
Beste films 2009
23-12-09
Amerrika
09-12-09
Nothing Personal
02-12-09
The Cove
29-11-09
IDFA 2009 Deel 4 (slot)
25-11-09
IDA 2009 Deel III:
The Shock Doctrine, Eyes Wide Open en The Edge of Dreaming
22-11-09
IDFA 2009 Deel II:

Taqwacore: The Birth of Punk Islam, New Muslim Cool, Food Inc en Videocracy
19-11-09
IDFA 2009 Deel I:
Wiseman's niet aflatende speurende camera
12-11-09
Whatever Works
05-11-09
Holland Animation Filmfestival 2009
04-11-09
Le Hérisson
28-10-09
Antichrist
21-10-09
Fish Tank
14-10-09
Cinekid
08-10-09
London River
04-10-09
Artisticiteit blijft bovendrijven
op NFF
23-09-09
Nederlands Film Festival 2009
11-09-09
Film by the Sea
09-09-09
Africa in the Picture
02-09-09
Funny People
26-08-09
Inglourious Basterds
19-08-09
Pranzo di Ferragosto
12-08-09
Away We Go
05-08-09
Wendy and Lucy
29-07-09
Welcome
16-07-09
35 Rhums
08-07-09
Megane
02-07-09
Everlasting Moments
26-06-09
Filmacademie: Lichting 2009
20-06-09
State of Play
10-06-09
The Hangover
02-06-09
Departures
17-05-09
Towelhead
11-05-09
Argentijnse ontdekkingen op het LAFF
07-05-09
Latin American Film Festival
06-05-09
De laatste dagen van Emma Blank
17-04-09
Amsterdam Fantastic Film 2009
09-04-09
Movies that Matter
03-04-09
Films die ertoe doen
25-03-09
International Film Festival Breda
18-03-09
La Vie Moderne
12-03-09
Tokyo Sonata
05-03-09
Stella
26-02-09
Il Divo
21-02-09
O'Horten
13-02-09
Slumdog  Millionaire
06-02-09
Frozen River
02-02-09
Het zit erop (5)
30-01-09
Nog enkele hoogtepunten (4)
27-01-09
Vertederende bruutheid (3)
24-01-09
Mirakels bij IFFR (2)
22-01-09
International Film Festival Rotterdam (1)
16-01-09
Frost/Nixon
08-01-09
Bloody Mondays & Strawberry Pies

2008
30-12-08
Beste Films 2008
30-12-08
Anonyma
11-12-08
Un Conte de Noël
02-12-08
IDFA nabeschouwd
26-11-08
IDFA: Schrijnende tegenstellingen tussen arm en rijk
20-11-08
Der Baader Meinhof Komplex
19-11-08
Openingsfilm maakt indruk op IDFA
06-11-08
Holland Animation Film Festival
05-11-08
Ciné Premières
29-10-08
Nieuwe Maleisische Cinema
24-10-08
Ver van Familie
14-10-08
Cinekid 2008
10-10-08
The Last Days of Shishmaref
03-10-08
Nederlandse film wordt steeds platter
24-09-08
Nederlands Filmfestival
12-09-08
Calimucho & Het Zusje van Katia
03-09-08
Africa in the Picture
27-08-08
Caos Calmo
22-08-08
Midnight Meat Train
15-08-08
Savage Grace
25-07-08
The Dark Knight
17-07-08
Stop-Loss
08-07-08
TechnoCalyps schept huiveringwekkend toekomstbeeld
03-07-08
Dialogue avec Mon Jardinier
26-06-08
Eindexamenfilms beroeren het hart
15-06-08
The Happening
12-06-08
Reclaim Your Brain
07-06-08
Il ya a longtemps que je t'aime
01-06-08
Funny Games
16-05-08
Happy-Go-Lucky
15-05-08
Jury LAFF slaat de plank mis
09-05-08
Speed Racer
07-05-08
Latin American Film Festival
25-04-08
La Maison
16-04-08
'Pak een camera en maak film'
10-04-08
Amsterdam Fantastic Film Festival
03-04-08
Before the Devil Knows You're Dead
19-03-08
4 maanden, 3 weken & 2 dagen
13-03-08
I'm Not There
05-03-08
You, The Living
29-02-08
The Darjeeling Limited
28-02-08
There Will Be Blood
15-02-08
No Country for Old Men
03-02-08
IFFR: Dat was het dan
30-01-08
IFFR: Jong talent
27-01-08
IFFR: De Aftrap
23-01-08
Film Festival Rotterdam
18-01-08
Gone Baby Gone

- Filmblik 2007

- Filmblik 2006 - 2005

 




Tien jaar werkte Frank Theys aan TechnoCalyps, een filmdocumentaire over een nakende transhumane samenleving waarbij de mens niet langer het enige of intelligentste wezen op aarde zal zijn. Het apocalyptische perspectief lijkt overtuigender dan het utopische.

door Ulrik van Tongeren

De toekomst voorspellen blijft een hachelijke onderneming. Wie de documentaire Technocalyps op zich in laat werken, beseft dat de menselijke overmoed onze ondergang kan worden. De grote vraag is of de voortdenderende technologische vooruitgang nog te stuiten is. Het eeuwige leven voor de mensheid lonkt. Dankzij de wonderbaarlijke wereld van de genetica lijkt dat mogelijk.

De term technocalyps betekent de samensmelting van utopische dromen met apocalyptische angsten. Deze definitie is afkomstig van de Amerikaanse filosoof Michael Grosso. De Belgische videokunstenaar Frank Theys heeft met zijn drie uur durende documentaire geprobeerd de futuristische toekomst in kaart te brengen. Hij heeft hierbij wagonladingen gerenommeerde wetenschappers het woord gegeven. Er wordt zowel een stand van zaken van dit moment, evenals een kijk op de nabije en verre toekomst gegeven.

Maakbare mens

TechnoCalyps is in drie delen opgedeeld. Het eerste deel gaat over alles wat met klonen, genetische manipulatie en de maakbare mens te maken heeft. Nanotechnologie, de herschikking van afzonderlijke atomen, is een van de centrale technologieën. Bedoeling van die technologie is het creëren van een posthumaan: dat zou een superwezen kunnen zijn met een onbeperkte levensduur.

Deel 2 handelt over de gevolgen van de technologische revolutie. Wat gebeurt er als de mens die door kunstmatige intelligentie gemaakte transhumanen niet meer onder controle kan houden. In dit segment komen de critici van de technologische revolutie uitvoerig aan het woord.

Het laatste deel gaat over religie en wetenschap. Hier worden yoga en andere met het bewustzijn verbonden religiën belicht. Ook hier aandacht voor het ontstaan van een superwezen, dus niet alleen verbondenheid met het goddelijke, maar zelf God worden.

De inleiding van TechnoCalyps handelt over de maakbare mens. Waarom zouden we geen 300 jaar kunnen worden? Met wat sleutelen aan ons onvolmaakte lichaam met behulp van microchips en genetische manipulatie moet het mogelijk zijn een superieure mens te maken. Zodoende komen we in het tijdperk van de posthumaan.

Soms zijn de voorspellingen tamelijk hilarisch en krankzinnig. Bijvoorbeeld wanneer een dame aan het woord komt die een soort modeontwerpster van de nieuwe menselijke vorm is. Ook is het is altijd leuk om te zien hoe men geen stap verder komt met het weer tot leven brengen van de ingevroren lichamen van rijke mensen. En ook de koddige robots met hun gestuntel zorgen voor een glimlach.

Huiveringwekkend toekomstbeeld

Toch zitten er griezelige kanten aan al dat gemanipuleer met de menselijke vorm. Het gevaar dat er geen grenzen meer aan dit gesleutel zijn: willen we dat wel, die nieuwe perfecte mens?

In deel 2 van de documentaire zit de angel; hier wordt een huiveringwekkend beeld van de toekomst geschetst. Volgens de experts van de losgeslagen technologische revolutie dreigt de mensheid slaaf te worden van de veel intelligentere transhumanen. Wanneer ze ons niet meer nodig hebben, worden we als vliegen plat geslagen. Dat heeft allemaal te maken met de creatie van kunstmatige intelligentie; die intelligentie kan zomaar uit het laboratorium ontsnappen.

Het zijn nu nog rattencellen die een kunstmatig vliegtuig kunnen besturen. Over 30 tot 40 jaar moet volgens menig expert het zo ver zijn dat de artificiële intelligentie de wereld kan overnemen. Welke vorm een dergelijk superieur wezen zal hebben, is nu nog ongewis. Misschien geen organisch wezen, maar iets wat lijkt op de onvergetelijke computer Hal in de film 2001 van Stanley Kubrick.

Wellicht is het met behulp van de digitale snelweg een eenvoudige opgave, om de mensheid te knechten. Wie om zich heen kijkt, ziet al in hoeverre de mens slaaf is geworden van de technologie. Mensen die permanent hun gsm aan het oor hebben, onze afhankelijkheid van computers. Wanneer een computer van de NS uitvalt, rijdt er geen trein meer. Atoomcentrales, elektriciteitscentrales en wapensystemen kunnen in principe lamgelegd en gesaboteerd worden en zo zorgen voor een totale stilstand van onze samenleving.

Nieuwe ludditen

Belangrijk figuur in dit segment is Kirkpatrick Sale, milieuactivist en een soort leider van de nieuwe ludditen. Hij grijpt met zijn antitechnologische filosofie terug naar de ludditen die rond 1812 in Amerika machines vernietigden uit angst voor de nieuwe technologie. Oh ironie, de man slijt zijn ideeëngoed via de digitale snelweg, zijn belangrijkste artikelen zijn online gezet.

Toch snijdt Sales' felle kritiek hout. Het is inderdaad schimmig wat er op allerlei befaamde universiteiten in Amerika zoals het MIT, en allerhande duistere instituten, aan wetenschappelijk onderzoek wordt uitgevoerd. De wetenschappers die dergelijk onderzoek doen en in TechnoCalyps aan het woord komen, blijken elk kritisch vermogen kwijt te zijn. Ze geloven met een bijna religieus fanatisme in hun voor de mensheid zegenrijke onderzoek.

Volgens hen ziet de toekomst er zonnig uit. Zij zien niet de gevaren van een Brave New World, waarbij nanotechnologie en supercomputers de werkelijkheid ingrijpend zullen veranderen. Feit is dat dergelijk wetenschappelijk onderzoek zich onttrekt aan democratische controle. De gevolgen van grote technologische doorbraken kunnen betekenen dat er een elite ontstaat die de rest van de mensheid knecht. De kloof tussen rijk en arm wordt in ieder geval steeds groter.

Wie mocht denken aan de tanende supermacht Amerika, moet wel beseffen dat de belangrijkste wetenschappelijke ontdekkingen nog steeds daar plaatsvinden. Wat betreft de tegenstanders van de technologische revolutie, zijn er figuren als de gevangen gehouden Theodore Kaczynski, beter bekend als de Unabomber, die een groot aantal slachtoffers maakte met zijn antitechnologie bommen. En wat te denken van Terence McKenna, een etnopharmacologist die met zijn kennis van psychedelische planten en drugs onder meer de evolutietheorie herschreef.

Onsterfelijkheid

Eigenlijk vliegt TechnoCalyps in het laatste deel flink uit de bocht. Hoe de lichaamsoverschrijdende religie samengaat met de wetenschap levert allerlei bizarre theorieën op. Een woordvoerder van Clonaid, onderdeel van de Raëlisme beweging, gehuld in een wit gewaad, claimt dat klonen deel uitmaakt van de in de bijbel beloofde onsterfelijkheid.

Met zulke krankzinnige getuigenissen en al die zweverige onzin, valt op hoe regisseur Frank Theys met weinig discipline, laat staan nauwgezetheid, de documentaire in elkaar heeft gezet. Het is dan ook moeilijk om uit deze informatieve grabbelton zinnige ideeën te scheiden van krankzinnige theorieën.

Niettemin passeren provocerende ideeën de revue die tot nadenken aanzetten. Vooral in het tweede deel van TechnoCalyps wordt soms een angstaanjagend en overtuigend toekomstbeeld geschetst. Wellicht is het apocalyptische perspectief overtuigender dan het utopische. De toekomst ziet er al niet zonnig uit met de milieuproblematiek en de groeiende kloof tussen rijk en arm.


TechnoCalyps (Homescreen) vanaf 8 juli op dvd. Officiële website.

 

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Wat vind jij van deze film?