Eindelijk haalt een rolprent van het grote Franse filmtalent Arnaud Desplechin de Nederlandse bioscoop. Zijn familiedrama Un Conte de Noël is zowel bitsig als warm, kortom een ongewone familiefilm in deze zoetsappige feestdagenperiode.

Kerstmis is hét ultieme familiefeest. Kerstfilms houden graag gretig de illusie hoog van warmte en genoeglijkheid. De eigenzinnige Desplechin wou het anders doen. De disfunctionele Vuillard-familie, bijeen gekomen in het familiehuis in het Noord-Franse Roubaix, heeft nogal wat skeletten in de kast die een voor een tevoorschijn komen. Dat levert geen genoeglijk en voorspelbaar amusement op, maar een vlijmscherp portret van een rommelige, kifterige familie.

Catherine Deneuve speelt de familiemoeder Junon die haar familie bijeen geroepen heeft. Dit niet alleen voor de kerstviering, ze zit met een ernstig probleem. Ze heeft leukemie, en alleen een ruggenmergtransplantatie van een familielid kan haar leven redden.

De eerste zoon van moeder overleed aan dezelfde ziekte, dat heeft zeker voor een donderwolk boven de familie gezorgd. Verrassend of niet, het zwarte schaap van de familie, haar zoon Henri (Mathieu Amalric) moet voor de redding zorgen: zijn beenmerg voldoet. Moeder en zoon  hebben trouwens een intense hekel aan elkaar.

Uiteindelijk ligt de zeer omvangrijke familie met elkaar overhoop. De film zit vol gestapeld met bruuske en harde bekentenissen. Zus bant broer uit de familie, broers kunnen het niet met elkaar vinden, enzovoort. Deze film lijkt dus op het echte leven. De suspense is er in gelegen hoe deze gebroken familie weer op gemeenschappelijke voet kan komen, om het leven van de moeder te redden.

Dat Un Conte de Noël geen dorre opsomming van familieverbanden is geworden, is te danken aan het filmische talent van Desplechin, en natuurlijk aan de sublieme acteurs die dit wonderlijke verhaal gestalte geven. De regisseur werkt in een heel eigen, tegendraadse filmstijl. Hij heeft de cinematografische trukendoos opengegooid om zijn kerstverhaal schwung te geven en heeft invloeden van regisseurs als Truffaut en Bergman (Fanny en Alexander) en zo'n beetje alle belangrijke Amerikaanse familiefeestfilms in zijn vertelling verwerkt.

Met zijn intellectuele bagage heeft hij ook nog met verwijzingen naar Ralph Waldo Emerson, Friedrich Nietzsche en William Shakespeare het geheel gewicht gegeven. Dit is een van weinige films dit jaar, waarvan je zou wensen dat deze langer zou duren dan de toch forse twee en half uur. Dat komt omdat er ondanks de onsentimentele en onnostalgische verbeelding van dat familiegekrakeel, de personages met warmte zijn neergezet.

Catherine Deneuve als familiemoeder speelt haar rol met de juiste mengeling van ijzige ijdelheid en warmte. Mathieu Amalric, een rijzende ster in de Franse cinema, heeft op vergelijkbare wijze de sympathieke en onsympathieke kanten van zijn personage gebundeld tot een onvergetelijke en onvergelijkbare rol.

Desplechin weet dergelijke acteerprestatie uit zijn acteurs te halen, omdat hij ze stimuleert om zo spontaan mogelijk te experimenteren met hun rollen. En dat wordt vooral op een lichtvoetige wijze gedaan. Ondanks de zware thematiek komt de rolprent vederlicht over, dat is een prestatie op zich.

Ulrik van Tongeren

Un Conte de Noël (Filmfreak Distributie):
in Cinecenter & Het Ketelhuis (Amsterdam),
Filmhuis (Den Haag),
Cinerama (Rotterdam),
Louis Hartlooper Complex (Utrecht)
en Lux (Nijmegen).

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Wat vind jij van deze film?