BRUSSEL,
23 MAART 2007 - Na een fiets- en wandeltocht van Rijsel naar Brussel hebben
leden van de vereniging Vrienden van de Aarde op het Shumanplein 634.686
handtekeningen tegen kernenergie overhandigd aan de Europese Commissaris
voor Energie Piebalgs.
De
actie viel samen met de vijftigste verjaardag van het Euratom-verdrag,
dat opgericht werd om het vreedzame gebruik van kernenergie in Europa
te coördineren. "De Eurocommissaris was sterk onder de indruk en
ziet dat het grootste deel van de Europese publieke opinie gekant is tegen
kernenergie", zegt Paul D'Huyvetter van Vrienden
van de Aarde.
De
634.686 Europese burgers en 782 organisaties vragen de EU dringend om
de afschaffing van Euratom en de afbouw van kernenergie in heel Europa.
De organisatoren moedigen EU-lidstaten aan om te overwegen om uit het
Euratom-verdrag te stappen, wat juridisch mogelijk is zonder de EU te
verlaten.
"De
afgelopen vijftig jaar heeft Euratom onterechte en ondemocratische financiële
voorkeurssteun gegeven aan kernenergie"", aldus Peer de Rijk
van de milieuorganisatie Wise.
"Mensen uit heel Europa eisen daarom dat het verdrag wordt afgeschaft.
En als dat niet mocht lukken, moeten EU-lidstaten tenminste hun feitelijke
recht kunnen uitoefenen om het verdrag eenzijdig op te zeggen, en hun
contributie aan dit ouderwetse fonds voor kernenergie te staken."
Het
Euratom Verdrag over atoomenergie werd in 1957 ondertekend. Terwijl de
EEG op samenwerking was gebaseerd, die op de Duitse en Franse kool- en
staalindustrie was gestoeld, richtte Euratom zich op de samenwerking op
het gebied van onderzoek, levering en distributie van deze nieuwe vorm
van energie. In tegenstelling tot het Verdrag van Rome, werd het Euratom-verdrag
in de afgelopen 50 jaar niet aangepast.
Aanvankelijk
door zes landen ondertekend, is het Euratom Verdrag nu op alle 27 EU-lidstaten
van toepassing. Het initiële universele optimisme over het gebruik van
atoomenergie is vervaagd, de nucleaire wapenrace en de Tsjernobyl-ramp
van 1986 hebben van atoomenergie een controversieel onderwerp gemaakt.
Bovendien is de vraag in welke mate een vredig nucleair programma van
een potentieel nucleair raketprogramma kan worden onderscheiden, een nijpende
vraag.
Nu
echter het broeikaseffect het leven op aarde bedreigt en de zekerheid
van de toevoer van fossiele brandstoffen steeds nijpender wordt, komt
een CO2-vrije energievorm als nucleaire energie bij een aantal landen
weer op de agenda te staan. Zo wordt nu bijvoorbeeld in Finland de laatste
hand aan de bouw van een nieuwe reactor gelegd.
Terwijl
de Finnen een nieuwe reactor bouwen, gaat in vele EU-landen de discussie
over het sluiten en het ontmantelen van kernreactoren en over hoe atoomenergie
door andere bronnen kan worden vervangen. Meerdere ex-communistische staten
die na 2004 lid van de EU zijn geworden, hebben kernreactoren uit het
Sovjettijdperk. Na de ramp in Tsjernobyl zijn veel mensen bezorgd over
de veiligheid van deze reactoren, en heeft de EU er aan bij gedragen dat
vele van deze centrales zijn gesloten.
Tijdens
een recente parlementaire hoorzitting over het Euratom Verdrag, verwoordde
de nucleaire expert Dr. Doerte Fouquet de huidige discussie als een vraag
in de vorm van "nieuw Verdrag, geen Verdrag of status quo?"
EP-leden en experts noemden het Verdrag een "bruikbare basis"
voor Europese samenwerking op nucleair gebied, vooral door de manier waarop
landen de mogelijkheid wordt geboden om flexibel over samenwerking over
non-proliferatiemethoden en algemeen Europees onderzoek te zijn, terwijl
zij tegelijkertijd zelf kunnen beslissen welke hoeveelheid nucleaire energie
zij voor hun eigen elektriciteitsvoorziening willen gebruiken.
Tijdens
de hoorzitting werd echter gesteld dat een aantal uiterst belangrijke
gebieden niet in het Verdrag zijn opgenomen. Dit omvat onder andere het
omgaan met nucleair afval en de ontmanteling van energiecentrales. Ook
blijft de nucleaire industrie in de EU in eerste instantie een nationale
zaak. Als laatste betreurden de EP-leden het feit dat geen van de aspecten
van Euratom aan een nauwkeurig onderzoek van het Europees Parlement zijn
onderworpen.
Een
rapport opgesteld door het Litouwse EP-lid Eugenijus Maldeikis (Fractie
Unie voor een Europa van Nationale Staten) zal nog deze maand door de
parlementaire commissie industrie worden besproken. Het rapport vraagt
om algemene normen ten aanzien van de veiligheid van atoomenergie, het
omgaan met radioactief afval en de ontmanteling van reactoren. Ook stelt
het rapport voor om meer in onderzoek en training op het gebied van afvalbeheer
te investeren en het Parlement een rol te geven bij wetgevingsmaatregelen
voor de Europese nucleaire industrie.