BRUSSEL,
28 februari 2007 - Nederlandse banken als ING en ABN Amro hebben de afgelopen
jaren nog altijd geïnvesteerd in wapenbedrijven die de omstreden clusterbommen
produceren. Dat deden ze ondanks publieke aankondigingen er mee te stoppen.
Dat
stelt de Vlaamse organisatie
Netwerk Vlaanderen, dat geldstromen van banken en financiële instellingen
naar defensiebedrijven in de hele wereld heeft onderzocht. In totaal leenden
en investeerden 68 banken in de zes belangrijkste producenten van clustermunitie
(waaronder de deels Nederlandse bedrijven EADS en Thales) de afgelopen
drie jaar 10 miljard euro.
Zo
kreeg het Frans-Nederlandse Thales in 2005 een lening van 1,5 miljard
euro van een internationaal banksyndicaat. ABN Amro, ING en het Belgisch-Nederlandse
Fortis namen deel in dit syndicaat. Ook in 2005 kreeg het Europese EADS
een credietfaciliteit van 3 miljard euro. Aan dit syndicaat nemen 36 banken
deel, waaronder ABN Amro met 145 miljoen euro, Fortis met 45 miljoen en
ING met 85 miljoen euro.
De
afgelopen jaren voerden Campagne tegen Wapenhandel en de SP diverse acties
tegen ING en ABN Amro. ING beloofde daarop in maart 2005 dat het geen
zaken meer zou doen met bedrijven die betrokken zijn bij de productie
van omstreden wapens als clusterbommen en antipersoonsmijnen. ABN Amro
besloot in 2002 al geen nieuwe banden meer aan te knopen met bedrijven
die clusterbommen produceren.
Een
groep van 46 landen heeft vorige week in Oslo de wereld opgeroepen om
clusterbommen in 2008 bij verdrag te verbieden. Dat zou gebruik, productie,
handel en opslag van clusterbommen illegaal moeten maken. Ook Nederland
stemde in met de oproep. Onder meer de Verenigde Staten, Israël, Rusland
en China zijn tegen een verbod en waren niet in Oslo aanwezig. Ook Australië,
India en Pakistan waren niet in Oslo vertegenwoordigd.
De
initiatiefnemers voor het verdrag, waaronder ook de organisatie voor de
mensenrechten Human Rights Watch, putten hoop uit een eerder initiatief.
Ook het verdrag tegen antipersoonsmijnen kwam tot stand, in 1997, nadat
een groep landen buiten de ontwapeningsconferentie van de VN om steun
voor een verbod begon te werven. Inmiddels hebben meer dan 150 landen
dat verdrag geratificeerd. De VS en Israël hebben niet getekend, maar
gebruiken dit soort mijnen niet meer.
De
verklaring van Oslo roept landen op om vooruitlopend op een verdrag tegen
clusterbommen alvast te beginnen met maatregelen op nationaal niveau.
Zo heeft Noorwegen al een moratorium ingesteld. Op een vervolgconferentie
in mei of juni, in Peru, zal worden begonnen een tekst voor het verdrag
op te stellen.
Hoewel
Nederland in Oslo heeft ingestemd met de declaratie, heeft Defensie inmiddels
laten weten het gebruik van de bommen niet op te willen geven, zolang
er nog geen alternatieven voor clustermunitie zijn. Nederland gebruikte
de clusterbommen onder andere in 2005 bij de luchtaanvallen tijdens de
Kosovo-oorlog. Tot voor kort beschikte de krijgsmacht over ongeveer 200.000
clusterbommen, granaten en raketten.