1ddRavagedigitaal 09-06-07 dPrint deze pagina

Eerdere filmrecensies:

16-08-11 World Cinema Amsterdam 2011

10-08-11
Gianni e le Donne
03-08-11
The Conspirator
27-07-11
Horrible Bosses
20-07-11
Le gamin au vélo
13-07-11
Deep End
06-07-11
Bridesmaids
26-06-11
Festival Filmacademie bevat een juweeltje
22-06-11
Les Femmes du 6ème étage
08-06-11
Rabat
01-06-11
Cinéma Arabe II
27-05-11
Cinéma Arabe
20-05-11
22 Mei
14-05-11
Latin American Film Festival 2011
29-04-11
Attenberg
21-04-11
Imagine 2011
28-03-11
Visie en lef tijdens filmfestival Breda
24-03-11
Pieds nus
17-03-11
Blue Valentine
11-03-11
Simon Werner a disparu
07-03-11
Animal Kingdom
27-02-11
Silent Souls
19-02-11
La Pivelinna
11-02-11
Incendies
06-02-11
IFFR 2011 deel 3
01-02-11
IFFR 2011 deel 2
25-01-11
Filmfestival Rotterdam 2011
14-01-11
Les Petits Mouchoirs
07-01-11
Armadillo
27-12-10
Beste films 2010
16-12-10
Loft
10-12-10
De eenzaamheid van de priemgetallen
01-12-10
Waiting for Superman
28-11-10
Alledaags racisme op Curaçao
25-11-10
Het milieu is danig in de war
23-11-10
Re-integreren in Zutphen
22-11-10
IDFA 2010: Nieuwe Sluizer teleurstelling
17-11-10
Des hommes et des dieux
12-11-10
Another Year
04-11-10
Holland Animation Film Festival
04-11-10
Die Fremde
30-10-10
The Social Network
24-10-10
Cinekid 2010
22-10-10
The Killer Inside Me
01-10-10
NL Filmfestival Slot
25-09-10
Nederlands Film Festival 2010
11-09-10
Film by the Sea
26-08-10
Io sono l'amore
13-08-10
Festival World Cinema
25-07-10
Inception
07-07-10
Greenberg
29-06-10
Filmacademie Lichting 2010
24-06-10
Je l'aimais
17-06-10
Johan Primero
09-06-10
Ondine
02-06-10
Mr. Nobody
29-05-10
Life During Wartime
21-05-10
The Ghost Writer
13-05-10
Robin Hood
12-05-10
Argentijnse cinema floreert
07-05-10
Latin American Film Festival 2010
29-04-10
Fantastic Mr.Fox
22-04-10
Samson and Delilah
15-04-10
Imagine: 26e Amsterdam Fantastic Film Festival
03-04-10
Inferno
30-03-10
Internationaal Film Festival Breda
24-03-10
The Road & The Book of Eli
10-03-10
Great Kills Road
24-02-10
J'ai tué ma mère
19-02-10
Shutter Island
10-09-10
My Queen Karo
09-02-10
International Film Festival Rotterdam deel 5, slot
04-02-10
International Film Festival Rotterdam - Deel 4
01-02-10
IFFR 2010 deel 3
30-01-10
IFFR 2010 deel 2
27-01-10
Rotterdams Filmfestival 2010
20-01-10
Villa Amalia
14-01-10
Up in the Air
08-01-10
Sherlock Holmes

2009
28-12-09
Beste films 2009
23-12-09
Amerrika
09-12-09
Nothing Personal
02-12-09
The Cove
29-11-09
IDFA 2009 Deel 4 (slot)
25-11-09
IDA 2009 Deel III:
The Shock Doctrine, Eyes Wide Open en The Edge of Dreaming
22-11-09
IDFA 2009 Deel II:

Taqwacore: The Birth of Punk Islam, New Muslim Cool, Food Inc en Videocracy
19-11-09
IDFA 2009 Deel I:
Wiseman's niet aflatende speurende camera
12-11-09
Whatever Works
05-11-09
Holland Animation Filmfestival 2009
04-11-09
Le Hérisson
28-10-09
Antichrist
21-10-09
Fish Tank
14-10-09
Cinekid
08-10-09
London River
04-10-09
Artisticiteit blijft bovendrijven
op NFF
23-09-09
Nederlands Film Festival 2009
11-09-09
Film by the Sea
09-09-09
Africa in the Picture
02-09-09
Funny People
26-08-09
Inglourious Basterds
19-08-09
Pranzo di Ferragosto
12-08-09
Away We Go
05-08-09
Wendy and Lucy
29-07-09
Welcome
16-07-09
35 Rhums
08-07-09
Megane
02-07-09
Everlasting Moments
26-06-09
Filmacademie: Lichting 2009
20-06-09
State of Play
10-06-09
The Hangover
02-06-09
Departures
17-05-09
Towelhead
11-05-09
Argentijnse ontdekkingen op het LAFF
07-05-09
Latin American Film Festival
06-05-09
De laatste dagen van Emma Blank
17-04-09
Amsterdam Fantastic Film 2009
09-04-09
Movies that Matter
03-04-09
Films die ertoe doen
25-03-09
International Film Festival Breda
18-03-09
La Vie Moderne
12-03-09
Tokyo Sonata
05-03-09
Stella
26-02-09
Il Divo
21-02-09
O'Horten
13-02-09
Slumdog  Millionaire
06-02-09
Frozen River
02-02-09
Het zit erop (5)
30-01-09
Nog enkele hoogtepunten (4)
27-01-09
Vertederende bruutheid (3)
24-01-09
Mirakels bij IFFR (2)
22-01-09
International Film Festival Rotterdam (1)
16-01-09
Frost/Nixon
08-01-09
Bloody Mondays & Strawberry Pies

2008
30-12-08
Beste Films 2008
30-12-08
Anonyma
11-12-08
Un Conte de Noël
02-12-08
IDFA nabeschouwd
26-11-08
IDFA: Schrijnende tegenstellingen tussen arm en rijk
20-11-08
Der Baader Meinhof Komplex
19-11-08
Openingsfilm maakt indruk op IDFA
06-11-08
Holland Animation Film Festival
05-11-08
Ciné Premières
29-10-08
Nieuwe Maleisische Cinema
24-10-08
Ver van Familie
14-10-08
Cinekid 2008
10-10-08
The Last Days of Shishmaref
03-10-08
Nederlandse film wordt steeds platter
24-09-08
Nederlands Filmfestival
12-09-08
Calimucho & Het Zusje van Katia
03-09-08
Africa in the Picture
27-08-08
Caos Calmo
22-08-08
Midnight Meat Train
15-08-08
Savage Grace
25-07-08
The Dark Knight
17-07-08
Stop-Loss
08-07-08
TechnoCalyps schept huiveringwekkend toekomstbeeld
03-07-08
Dialogue avec Mon Jardinier
26-06-08
Eindexamenfilms beroeren het hart
15-06-08
The Happening
12-06-08
Reclaim Your Brain
07-06-08
Il ya a longtemps que je t'aime
01-06-08
Funny Games
16-05-08
Happy-Go-Lucky
15-05-08
Jury LAFF slaat de plank mis
09-05-08
Speed Racer
07-05-08
Latin American Film Festival
25-04-08
La Maison
16-04-08
'Pak een camera en maak film'
10-04-08
Amsterdam Fantastic Film Festival
03-04-08
Before the Devil Knows You're Dead
19-03-08
4 maanden, 3 weken & 2 dagen
13-03-08
I'm Not There
05-03-08
You, The Living
29-02-08
The Darjeeling Limited
28-02-08
There Will Be Blood
15-02-08
No Country for Old Men
03-02-08
IFFR: Dat was het dan
30-01-08
IFFR: Jong talent
27-01-08
IFFR: De Aftrap
23-01-08
Film Festival Rotterdam
18-01-08
Gone Baby Gone

- Filmblik 2007

- Filmblik 2006 - 2005

 



www.ravagedigitaal.org

Wat is toch de grenzeloze fascinatie voor de seriemoordenaar? Nu The Dead Girl van Karen Moncrieff en Zodiac van David Fincher over dit onderwerp in de bioscoop draaien die duidelijk afwijken van de voorspelbare norm, is dat een dwingende vraag.

door Ulrik van Tongeren

Vanaf 1927, toen Alfred Hitchcock zijn sublieme The Lodger maakte (overduidelijk zijn visie op Jack the Ripper), zit de filmgeschiedenis volgestouwd met producties over seriemoordenaars. De makers kunnen fictieve personages verzinnen, zoals met de Hannibal Lecter films, gebaseerd op de boeken van Thomas Harris, of zich baseren op bestaande seriemoordenaars als de goeie ouwe Jack the Ripper, Jeffrey Damher en Ted Bundy. De seriemoordenaar blijft een winstgevend en tot de verbeelding sprekend onderwerp.

Dat dit onderwerp inmiddels grondig is doorgedrongen in talrijke Amerikaanse filmproducties is niet vreemd. De meeste seriemoordenaars komen immers uit het land van onbegrensde mogelijkheden. Maar ook in allerlei Amerikaanse tv-series duikt het gruwelijke personage geregeld op als een gewaardeerde gast.

Dexter

Voorlopig hoogtepunt hiervan is de recente tv-serie Dexter waarin een patholoog-anatoom, die als specialiteit heeft het analyseren van bloedspatten, zijn opgedane kennis gebruikt om seriemoordenaars om het leven te brengen. Om zodoende in feite zelf in een meedogenloze seriemoordenaar te veranderen, hetgeen een mooi voorbeeld is van het recht in eigen hand nemen.


Zodiac

Een merkwaardig fenomeen trouwens, dat dit genre zowel voor mannen als voor vrouwen onweerstaanbaar blijkt te zijn. Volgens onderzoekers hebben evenveel vrouwen als mannen een zwak voor de seriemoordenaar. Wat vrouwen betreft, zou de seriemoordenaar wel eens de ultieme angst kunnen vertegenwoordigen. Vergelijkbaar met door vrouwelijke auteurs beschreven fantasieën die vrouwen schijnen te koesteren over verkrachters.

Filmmakers kunnen nog zo omstandig doen over hun motieven, alsof ze een sociaal-maatschappelijk probleem aankaarten, het subgenre blijft altijd griezelig dicht tegen exploitatie aan hangen. Er bestaat bij de makers de neiging om het doen en laten van dergelijke monsters in alle mogelijke gruwelijke details te tonen.

Dat de makers meestal geen compassie en interesse voor de slachtoffers hebben, moge duidelijk zijn. Men hoeft geen psychoanalyticus te zijn om de fascinatie voor dergelijk misselijk makend amusement te kunnen duiden. De conclusie zou kunnen zijn dat de mens blijkbaar een onstilbare behoefte heeft om geconfronteerd te worden met beelden van dood en seks.


Zodiac

De traditionele seriemoordenaarsfilm dreigt trouwens overschaduwd te worden door een ander subgenre in opkomst; de zogenaamde martelhorrorfilm. Deze stroming werd onder meer ingezet door de Saw films. Intussen is de lijst lang aan het woorden met Hostel 1 en 2, Vacancy en Turistas als meest recente uitingen. In deze producties worden de remmen helemaal los gegooid wat betreft het tonen van gruwelijk en nihilistisch geweld.

Zodiac

Het is interessant om te zien hoe in The Dead Girl en Zodiac seriemoordenaars schimmige figuren in de kantlijn blijken te zijn. In The Dead Girl wordt vrijwel geen fysiek geweld getoond; in Zodiac is het geweld gruwelijk, maar veeleer suggestief verbeeld. Terwijl regisseur David Fincher in zijn vorige seriemoordenaarsfilm Se7en op een barokke wijze gestalte gaf aan de bloederige dadendrang van de moordenaar, geeft hier de terloopse aanpak evengoed een immense, beklemmende dreiging.

In de meesterlijke openingsscène is Fincher op zijn best, met een jong, verliefd stelletje in een auto dat gestalkt en gedood wordt door een schimmig figuur in het duister. De Amerikaanse seriemoordenaar Zodiac heeft een mythische status. Eind jaren '60, begin '70 zette hij San Francisco op stelten met een reeks gruwelijke moorden. Omdat hij veertig jaar later nog steeds niet gepakt is, en hoogstwaarschijnlijk overleden is, zal het mysterie waarschijnlijk voortduren.


Zodiac


Zodiac

Zodiac's aansprekende status was te danken aan zijn listige manipulatie van de media. Met behulp van brieven en puzzels bracht hij met duivels genoegen journalisten en politiemannen op dwaalsporen. Daar gaat de film ook over, die de frustrerende zoektocht van een aantal journalisten en politiemensen naar deze kwelgeest tekent. Het is ook niet zo gek dat de regisseur zich gedreven op Zodiac gestort heeft. Als jochie leefde hij op boogafstand van de moorddadige gebeurtenissen, en werd  meedogenloos meegesleurd in de toen heersende hype en angstpsychose.

Fincher heeft voor zijn doen een betrekkelijk ingehouden rolprent gemaakt. Het lijkt erop alsof hij voor een minder perfectionistische werkwijze gekozen heeft. Het geheel heeft een documentair karakter, maar wordt gedragen door het vloeiende camerawerk van Harris Savides. Al blijkt uit het resultaat niet dat Fincher zijn normaal perfectionisme overboord heeft gezet. Zodiac verdrinkt in een labyrint van details, en de nauwkeurige reconstructie van die tijdsperiode is opmerkelijk waarheidsgetrouw.

Politiespeurwerk

Een dergelijke bijna documentaire aanpak past perfect bij de invalshoek die de makers gekozen hebben. Het verzamelen en decoderen van informatie wordt minutieus getoond, en dat is meteen ook de drijvende kracht van het verhaal. Zonder de technische middelen die we nu hebben, komt het aan op ouderwets politiespeurwerk. Ongetwijfeld hebben de makers gesjoemeld met allerlei details, maar de belangrijkste feiten kloppen.


The Dead Girl

De fascinerende en grensverleggende diepte van Zodiac is erin gelegen, dat de film vooral gaat over het effect van de seriemoordenaar op de drie belangrijkste personages: de zelfdestructieve misdaadjournalist Paul Avery, magistraal vertolkt door Robert Downey jr, de bikkelharde politieman Dave Tosch (Mark Ruffalo) en de kranten-striptekenaar Robert Graysmith (Jake Gyllenhaal).

Zodiac is gebaseerd een bestseller die Graysmith over het onderwerp schreef. Fincher heeft erop gerekend dat het obsessief ontrafelen van de puzzels, en de drie uitstekende acteurs de aandacht 160 minuten vast weten te houden. Missie geslaagd, want Zodiac is een meeslepende, spannende en intelligente film geworden.

De vermeende seriemoordenaar in Zodiac wordt uitstekend gespeeld door John Carrol Lynch. Deze Zodiac blijft een mysterie, ondanks de ijzingwekkende maar summiere vertolking van Lynch. In sommige films daarentegen worden seriemoordenaars vertolkt door charismatische karakter-acteurs. Uitnemend voorbeeld hiervan is natuurlijk Anthony Hopkins in zijn Hannibal Lecter films.

Charismatisch, geniaal en zeer griezelig weet Hopkins gestalte te geven aan het rolmodel voor de seriemoordenaar. Terwijl in werkelijkheid, wanneer seriemoordenaars door de politie opgepakt worden, het kleurloze mannetjes blijken te zijn, wier voornaamste drijfveer gevoelens van zich inferieur voelen, lijken te zijn. Dat is meteen ook het enge aan deze monsters; jouw zeurderige buurman zou wel eens lijken in de kast kunnen hebben.


Zodiac (Warner) en The Dead Girl (RCV) nu in de bioscopen. Lees ook de recensie van The Dead Girl.


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Reageer op dit bericht