RIP Omroepen

Hij is muziekcoördinator bij Radio 2, Ron Stoeltie. Een beetje domme man, want in een interview met het Algemeen Dagblad heeft hij zijn mond voorbij gepraat door te zeggen dat Radio 2 de nieuwe cd van Treintje Oosterluis (zangeres) niet alleen zal promoten, maar tevens 40.000 euro zal bijdragen aan de productiekosten. In ruil daarvoor zou Radio 2 een percentage van de opbrengst uit de verkoop van platenmaatschappij EMI hebben gekregen. Let wel, het geld dat Radio 2 investeert is afkomstig van de belastingbetaler, verkregen via de overheid.

De uitspraak van Stoeltie heeft tot licht verontwaardigde reacties geleid vanuit politiek Den Haag. Joop Atsma (CDA) spreekt van misbruik door Radio 2 van zijn positie als publieke zender. De zaak is hem wel een onderzoek door de Nederlandse Mededingsautoriteit NMa waard, gelukkig maar. Martijn van Dam (PvdA), groot fan van Trijntje, weet echter als politicus niet wat Radio 2 wel of niet mag doen met de staatssubsidie (kuch, het gaat maar om een kleine miljard per jaar).

"De publieke omroep moet niet op de stoel van ondernemer gaan zitten", zegt Jasper van Dijk (SP). Oh gut oh gut, de naïviteit zelve denk je dan. Van Dijk schijnt nog niet in de gaten te hebben dat de omroepen stuk voor stuk al een jaartje of twintig ondernemer zijn, met een jaaromzet van circa 50 miljoen, een ondernemingsraad, marketingbureaus, financieel adviseurs, een pr-afdeling en headhunters in vaste dienst.

De werkwijze van een VARA, VPRO, NOS of een BNN wijkt niet bijster veel af dan die van een KPN of AH. Met dit verschil dat de laatst genoemde bedrijven zoveel mogelijk winst willen maken, en de omroepen zoveel mogelijk kijkers en luisteraars aan zich proberen te binden, omdat dát weer garant staat voor een riante jaarlijkse beloning vanuit Den Haag.

Wat Stoeltie van Radio 2 in het AD zegt, vormt slechts het topje van de ijsberg. Wat te denken van de dagelijkse hoeveelheid muzikanten, filmsterren, schrijvers, politici, presentatoren en cabaretiers die de stoelen bezetten van de populaire pulpprogramma's die de omroepen vandaag de dag over ons weten uit te kotsen. U weet wel, slecht gekopieerde succesnummers als de Wereld Draait Door (hét antwoord van de VARA op RTL Boulevard) en Pauw en Witteman (slap aftreksel van Barend en Van Dorp; overigens een unieke prestatie op zich om kwalitatief onder te doen van dat lullige RTL-programma…).

Lachebekkie Claudia de Breij (links in beeld) presenteert
de nieuwste schaamhaarmode

Bij de Wereld Draait Door schuift een honderdtal BN'ers minimaal vijf keer per jaar aan bij Matthijs van Schnabbelkerk voor een praatje voor de vaak. Hoe slagen al die BN'ers er toch in hun nieuwste boek, cd, film, tv-programma of weet-ik-veel wat voor narigheid ze voortbrengen, zo vaak voor het voetlicht van dit soort tv-programma's te brengen, vraag je je dan af? Vanuit de kant van de omroepen beredeneerd, heeft dit geestdodende en voor velen verslavende BN-carrousel te maken met de kijkcijfers: hoe meer en vaker dezelfde rotkoppen de nationale treurbuis verstieren, hoe beter het is voor de kijkdichtheid. Maar funest voor de creativiteit van het nieuwe onbekende talent.

De BN'ers daarentegen hebben hun stromannetjes achter zich staan, die wekelijks de best bekeken programma's op radio en vooral tv afstruinen, met de nieuwste commerciële producties en loze populistische politicipraatjes in de aanbieding. Wat de pluggers vroeger deden, wordt nu gedaan door marketingbureaus in opdracht van grote platenmaatschappijen, uitgeverconcerns, theaterbureaus en last but not least de politieke partijen. Omroepen en BN'ers, ze hebben elkander nodig om financieel te kunnen groeien, hun machtspositie te vergroten. In wezen is het Mediapark the place to be seen.

Moeten omroepen de BN'ers uitbetalen, of betalen de bazen van de BN'ers de omroepen om hun product aan bod te laten komen? Dat is vooralsnog een groot geheim. Af en toe lekken er berichten uit dat deskundigen die vaak gevraagd worden voor radio en tv, daarvoor in ruil een vergoeding krijgen. Denk aan Johan Cruijff, de multimiljonair die tijdens uitzendingen van Studio Sport wat mag raaskallen, om vervolgens 50.000 euro per wedstrijd (een kleine miljoen op jaarbasis) krijgt uitbetaald. Daar wil zelfs ik het ook nog wel voor doen.

Dat bekende medewerkers van de commerciële omroepen veel teveel verdienen, is algemeen bekend. De tientallen nieuwslezers, talkshow- en spelletjespresentatoren tot aan dj's ontvangen stuk voor stuk minimaal 200.000 tot soms over de miljoen euro per jaar. Veelal onder het mom van 'we moeten wel, anders wordt ons talent weggekocht!'. Zo denkt een gezonde commerciële onderneming, want zeg nou zelf, je moet er toch niet aan denken dat onze Philip Freriks wordt verkocht aan de BBC?! Maar omroepen behoren niet als commerciële ondernemingen te denken, op papier zijn het namelijk eenvoudige verenigingen, zonder winstoogmerk…

Er is maar één adequate oplossing mogelijk om de vertrossing, in de jaren '70 reeds door de TROS in gang gezet als antwoord op het populaire
REM-eiland, een halt te roepen, en dat is door opheffing van de commerciële omroepen. Laat ze maar opgaan in RTL, SBS en co. Want wat er uit de vingers komt van de omroepbonzen is kwalitatief gezien niet bijster veel beter. Het schept ruimte voor een nieuw geluid, een of twee nieuwe tv-zenders met programma's waar het weer om de inhoud draait en waar het de omroepen ooit om te doen was ver in de vorige eeuw. En uiteraard, zonder een spatje reclame. Daar betaal ik nou wél graag aan mee.

Alex van Veen

P.S. wie nu denkt dat er naar aanleiding van het Radio 2 'incident' snel wat zal gaan veranderen op de Gooise matras kan wel eens bedrogen uitkomen, want lul-de-behanger Plasterk (deed dagelijks een plas, en liet alles wat het was), heeft de portefeuille van de Hilversumse omroepzakkenvullers stevig in zijn zak.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Reageer op dit bericht