www.ravagedigitaal.org

1ddRavagedigitaal 22-06-07 dPrint deze pagina

Eerdere artikelen:

23-07-11
'Dylan is gek'
09-07-11
Rietveld studenten imponeren
28-06-11
De Navo-oorlog in Libië: desastreus, illegaal en mislukt
04-06-11
Geef games niet de schuld
21-05-11
Is cultureel verweer wenselijk?
04-05-11
Stenografen van de macht
17-04-11
Waar Abraham de mosterd haalt
01-04-11
Rust en frust langs de kust
04-03-11
‘Evacuatie’ Nederlander in Libië verkiezingsstunt?
23-02-11
Dagen van dicatator Khadafi zijn geteld
22-02-11
Captain Beefheart / Don Van Vliet (1941-2010)
01-02-11
Afghanistan in gerommeld!
30-01-11
Beelden van bezetting
18-01-11
Goededag meneer Cohen
13-01-11
Britse agent was zes jaar activist
02-01-11
De oorsprong van de geitenneuker
28-12-10
Twitteren op de vulkaan
21-12-10
De wereld na WikiLeaks' Cablegate
08-12-10
Lennon komt weer tot leven
04-12-10
Elektroshock voor verwarde politici
30-11-10
Media dienen Wikileaks te wikken en wegen
23-11-10
Werkt Google voor jou of werk jij voor Google?
09-11-10
Versoepelde Tabakswet een nog groter gedrocht
28-10-10
Slagveld Uruzgan
21-10-10
Zoektocht naar échte hulp
05-10-10
Zwarte Blok slaat de plank mis
27-09-10
Een goed georganiseerde leugen
14-09-10
Geachte heer Hirsch Ballin,
02-09-10
Oorlog als er vrede dreigt
30-08-10
'Media leiden aan Ninja Turtle-syndroom'
24-08-10
Clash oude en nieuwe media
20-08-10
Wij zijn de (kwaliteits)media spuugzat!
12-08-10
Moratorium bepleit voor verarmd uranium
06-08-10
Censuur in Nederland
17-07-10
Het neoliberale drama
01-07-10
Kirgizië: Geschiedenis van identiteiten
15-06-10
Schreeuw om aandacht van een loyale ambtenaar
05-06-10
De prinsbedelaar en de kindermoordenaars
29-05-10
Beste STEMGERECHTIGDE
26-05-10
Tweeverdieners die erbij willen horen
15-05-10
Raad vertilt zich aan de hulp
24-04-10
Gastvrij Nederland anno 2010
31-03-10
Repressie neemt toe in Rusland
27-03-10
Het individu versus de staat
19-03-10
'Poetin stap op!'
05-03-10
Gooise carrièrejagers veroveren
De Pijp
23-02-10
Afghanistan: Gemilitariseerde hulp verkeerd besteed
18-02-10
Politieke onrust duurt voort in Oekraïne
11-02-10
De opkomst van een gargantueske staatskleptocratie
30-01-10
Keizer zonder kleren
27-01-10
Hoge en lage cultuur revisited
22-01-10
WRR neemt hulp op de schop
16-01-10
De laatste utopie van het Vrije Westen
06-01-10
Zestig keer zestig is een uur
31-12-09
Verschuivende Verantwoordelijkheden
25-12-09
Credo van een geboren wereldverbeteraar
12-12-09
De puzzel van West Point
05-12-09
RedRat, terug van weggeweest
14-11-09
Oorlog op het Internet
05-11-09
Media laten Balkenende te gemakkelijk wegkomen
27-10-09
Politiek moet nog wennen aan het burgerinitiatief
18-10-09
Populair Gezelschapsspel
12-10-09
De Nobele Obama
11-10-09
De oorlog van 3 biljoen
01-10-09
Charimarktlectuur: Geen boodschap aan de crisis
26-09-09
Danziger Vrijhaven: Status Aparte
20-09-09
Den Haag fouilleert maar wat
15-09-09
Motief aanslag Karst T. ongewis
12-09-09
Singer legt de armen aan het financieel infuus
09-09-09
RID richt vizier weer op Amsterdamse krakers
04-09-09
60 Jaar NAVO: van defensie- naar interventiemacht
22-08-09
Gekmakende bureaucratie
19-08-09
Een Belgische droom
16-08-09
'Shelter skelter'
09-08-09
Schiphol brandt door
07-08-09
Voedselproductie voorname oorzaak klimaatverandering
20-07-09
Het keurige protest van de participatie-elite
15-07-09
Spirituele politiek
12-07-09
Simon op weg naar weg (on his way to away)
07-07-09
Prins heeft bij de bank een goddelijke taak
03-07-09
Weerbare moslims
30-06-09
Nederland verkwanselt openbaarheid
27-06-09
Veel vrouwen bij protesten in Iran
16-06-09
Toekomst Lissabonverdrag in handen Duits hof
11-06-09
Op weg naar een gezonde economie
05-06-09
Nieuwe strijd om het IJmeer
29-05-09
Heleen Mees, strijdster tegen het rijk der machtelozen
22-05-09
Vreemdelingenbeleid Italië verontrust
19-05-09
Kleine Geschiedenis van de Moraal
09-05-09
Bananenrepubliek Leiden
03-05-09
De Culturele Evolutie
30-04-09
Nationalist mag geen dierenvriend zijn
26-04-09
'Voer actie tegen ontwikkelingshulp'
23-04-09
Red de havenloodsen
18-04-09
RVF: Aanzetten tot stadsguerrilla
13-04-09
De keizer en de astroloog
10-04-09
Proces oorlogsmisdadiger Scheungraber
04-04-09
'Wereld van Obama niet kernwapenvrij'
31-03-09
'Dierenactivist is geen terrorist'
27-03-09
Het Europees mandaat van Els de Groen
24-03-09
Verheerlijking van de oorlog
20-03-09
Slimme energiemeter schendt privacy
17-03-09
Leven achter tralies
12-03-09
Het HCZ-gebouw zit al vol
08-03-09
Hond Vla luidde drama Vrankrijk in
05-03-09
Afscheid van een stadssjamaan
03-03-09
Stop gratis 'meidenprik'
02-03-09
Het spel om de knikkers
27-02-09
Krakers met groen-zwarte vingers
24-02-09
Pleidooi voor verzoening met Aboriginal-stam
21-02-09
Bedrijven in dienst van de Israëlische bezetter
17-02-09
Pessimist tegen wil en dank
10-02-09
Raad van State kraakt wetsvoorstel kraakverbod
07-02-09
Sublieme Digitale Sensatie
30-01-09
We beveiligen ons suf en schieten er niets mee op
27-01-09
Vrankrijk: Lichtpunt bij gedwongen sluiting
24-01-09
België voedt militaire industrie Israël
20-01-09
Richtingenstrijd onder Obama voortgezet
18-01-09
Linkse kritiek op moslimfundamentalisme groeit
10-01-09
De Achterhuisdoctrine
05-01-09
Russisch gasconflict draait om meer dan dollars
04-01-09
Europa de straat op voor Palestijnse zaak


Archief 2008


Archief 2007

Archief augustus - december 2006


Archief januari - juli 2006

Na vijftien jaar is de Oost-West tegenstelling terug van weggeweest en wordt er zelfs gesproken over een nieuwe Koude Oorlog. De achtergrond daarvan wordt gevormd door plannen van de regering Bush om in twee Midden-Europese landen, Polen en Tsjechië, onderscheppingsraketten en radarsystemen op te stellen.

door Kees Kalkman

Die onderscheppingsraketten zouden ballistische raketten af moeten vangen, die in een al dan niet verre toekomst (sommige experts spreken van tientallen jaren) vanuit het Midden-Oosten op de VS of Europa worden afgeschoten. Engeland is er al mee akkoord gegaan dat de VS de radarinstallaties in Fylingdales mogen integreren in het Amerikaanse systeem.

Dit zogenoemde raketschild wordt vaak verkocht als een Amerikaans project, in hoofdzaak bestemd om de VS te beschermen. Minder bekend is dat er ook uitgebreide plannen zijn voor een geïntegreerde NAVO-raketverdediging tegen dezelfde veronderstelde bedreiging.

Oost-West spanningen

Hoewel het officieel niet gericht is tegen Rusland dreigt het Amerikaanse initiatief het fijnmazige weefsel van ontwapeningsovereenkomsten, dat een eind maakte aan de bewapeningswedloop, te verscheuren. Tot eind 2001 was de officiële politiek van de VS (ingezet door de regeringen Bush sr. en Clinton) dat de raketverdediging moest worden gerealiseerd binnen de bestaande wapenbeheersingsverdragen. De huidige Amerikaanse president George Bush heeft deze politiek verlaten.

Moskou is nu bang dat zijn nucleaire systemen in de toekomst aan verdere slijtage onderhevig zullen zijn en dat de Amerikanen wanneer zij – tegen de aan het einde van de Koude Oorlog gemaakte afspraken in – eenmaal vaste voet in Centraal-Europa hebben gekregen met een anti-raketsysteem, deze raketten in de toekomst gemakkelijk kunnen vervangen door nieuwe types die ook effectief zijn tegen Rusland. Daarmee zou Rusland definitief zijn gedegradeerd uit de eredivisie van wereldmachten.


Active Layered Theatre Ballistic Missile Defence

Zo'n raketverdedigingsproject, het Strategic Defense Inititiative oftewel StarWars, zullen velen zich nog herinneren uit de periode waarin president Reagan de scepter zwaaide in de VS. De betekenis ervan was niet zozeer gelegen in de effectiviteit van de plannen – die allerwegen werd betwijfeld – als wel in de omstandigheid dat de Sovjet-Unie economisch niet meer in staat was deze laatste ronde in de bewapeningswedloop te dragen.

Hoewel de plannen na Reagan op een lager pitje werden gezet, is er sinds 1985 ongeveer 90 miljard dollar aan uitgegeven en het Pentagon is van plan daar bovenop de komende zes jaar nog eens 58 miljard dollar te spenderen. Defensiegiganten als Lockheed Martin, Boeing, Raytheon, Northrop Grunman en BAE Systems verdringen zich rond de trog.

Lobby

Ook binnen de NAVO is er een sterke lobby voor de aanschaf van dit soort systemen. De Britse defensie-expert Ian Davis van BASIC wees er sarcastisch op dat, terwijl de NAVO-top in Riga geen kans zag om voor de soldaten aan het front in Afghanistan voldoende helikopters en kogelvrije vesten bij elkaar te harken, er wel ampele tijd werd genomen om een testcontract in elkaar te draaien voor een Active Layered Theatre Ballistic Missile Defence (ALTBMD).

Dit is een uit meerdere lagen bestaande verdediging tegen ballistische raketten, die bescherming moet bieden voor NAVO-troepen die zijn ingezet in Europa, momenteel een niet al te realistisch scenario. De assistent secretaris-generaal van de NAVO en voorzitter van de conferentie van NAVO-bewapeningsdirecteuren, Marshall Billingslea (hier te lande ten onrechte aanzienlijk minder bekend dan zijn directe chef Jaap de Hoop Scheffer), gaf aan, dat dit contract een "uitstekend voorbeeld is van transatlantische bewapeningssamenwerking."

Het in vergelijking met de Amerikaanse programma's nu nog tamelijk bescheiden uitvallende NAVO testbed voor de raketverdediging gaat toch al gauw 75 miljoen euro kosten in de komende zes jaar. Een bedrag dat opgebracht zal moeten worden uit het NAVO-infrastructuurfonds, dat weer wordt gevoed uit de nationale defensiebegrotingen.

De order is binnengesleept door de combinatie Science Applications International Corporation (SAIC), gevestigd in Virginia in de VS. SAIC bestaat uit Raytheon, EADS Astrium, Thales, IABG, TNO, Qinetiq, DATAMAT en Diehl. Inderdaad een aardig transatlantisch militair-industrieel complex, waaraan Nederlandse bedrijven in niet onaanzienlijke mate bijdragen. Een vervolgproject zou – al naar gelang de omvang – tussen de 8 en 20 miljard euro kunnen gaan kosten.

De besluitvorming in Riga vond achter gesloten deuren plaats op basis van een geheime 10.000 pagina's tellende haalbaarheidsstudie – uiteraard in opdracht van de NAVO vervaardigd door hetzelfde SAIC dat tenslotte de order kreeg. Voorzover bekend is er over deze materie in geen enkel gekozen parlement van een NAVO-lidstaat van tevoren een debat geweest.

Opmerkelijk

Het is op zijn minst opmerkelijk, dat terwijl de NAVO de eerste stappen zet op het Sterrenoorlogspad, de VS tegelijkertijd bezig zijn bilateraal in Europa met afzonderlijke NAVO-lidstaten overeenkomsten te sluiten. Het karakter van dit deels concurrerende, deels overlappende systeem is duidelijker geworden door het recente bezoek van de 'hogepriester van de raketverdediging', de Amerikaanse luitenant-generaal Henry Obering III aan Europa.

Het is nu de bedoeling dat vanaf 2011 tien onderscheppingsraketten plus radarsystemen in het noordoosten van Polen en Tsjechië zullen worden gestationeerd. In tegenstelling tot de raketten die nu al staan opgesteld in Alaska en Californië, ter verdediging van de veronderstelde Noordkoreaanse aanvallen, zullen deze raketten geen drie maar twee trappen hebben en ter verdediging van aanvallen uit het Midden-Oosten worden opgesteld.

Net zoals die in de VS zullen deze raketten aanvliegende ballistische raketten in het middelste deel van hun baan, dus buiten de aardatmosfeer, vernietigen door een frontale botsing te veroorzaken. Er bevinden zich dus geen explosieven aan boord, maar alleen een 70 kilo zware bestuurbare raketkop (een zogenoemd hit-to-kill vehicle).

Volgens de Duitse militaire expert Otfried Nassauer van het Berlin Information-center fort Transatlantic Security (BITS) betekent de overstap van een drietraps- naar een tweetrapsraket (beweeglijker, maar met geringer bereik) dat de in Europa te plaatsen afweerraketten met name geschikt zijn tegen middellange afstandsraketten (vanaf 2000 tot 2500 km). Deze wijziging in 'architectuur' is ook politiek van belang.

In tegenstelling tot eerdere plannen die neerkwamen op een systeem dat in Europa wordt gebouwd ter bescherming van de VS, kan het nu worden voorgesteld alsof ook een groot deel van de Europese landen wordt beschermd tegen de – zoals gezegd tamelijk hypothetische – aanval van raketten vanuit Iran. Washington zou bereid zijn het eigen systeem in Europa in een latere fase als nationale bijdrage in te brengen in een NAVO-raketverdediging.

De bedoeling van deze zet is kennelijk om de verdeeldheid binnen de Europese NAVO-bondgenoten, die eerder rond de Irak-oorlog bleek, verder uit te diepen. Volgens Nassauer lijkt het erop alsof de Amerikanen alvast een modelwoning bouwen in de hoop dat de Europeanen de wens ontwikkelen om deze in een later stadium te kopen.

Probleem

Er is wel een probleem: of dit uiteindelijk peperdure systeem ooit zal werken is totaal onduidelijk. De nu door de VS aan Europese landen aangeboden tweetrapsraket bestaat nog niet eens. Maar Nassauer merkt snedig op dat hetzelfde geldt voor de aanvalsraketten die in de toekomst onderschept moeten worden.

Militaire commentatoren doet het raketverdedigingsplan denken aan een Maginotlinie in de ruimte. De Maginotlinie was een Franse statische verdedigingslinie van bunkers die tussen de twee wereldoorlogen werd aangelegd om Frankrijk te beschermen tegen een nieuwe Duitse aanval. De linie werd als onneembaar beschouwd, maar werd uiteindelijk in een bewegingsoorlog door de tanklegers van Hitler via België omlopen, waarmee het miljarden verslindende project weggegooid geld bleek.

 

Dit artikel heeft eerder gestaan in het vredesmagazine Hollanditis

 

Ook Nederland actief bij raketverdediging

Ook Nederland beschikt over raket- en radarsystemen die bouwstenen kunnen vormen in een toekomstige NAVO-raketverdediging. Het gaat dan met name om het Patriot Pac-3 systeem van de luchtmacht. Met de Nederlandse Patriot-raket zijn in het verleden regelmatig luchtverdedigingsoefeningen gehouden samen met de VS en de Bundeswehr (Joint Project Optic Windmill).

Daarnaast zou de SMART-L radar van de Nederlandse geleide-wapenfregatten van de marine samen met de Amerikaanse Standard Missile-3 marineraket een verdediging van NAVO-troepen tegen middellange afstandsraketten opleveren. Daarmee is eind 2006 een oefening gehouden bij Hawaii, die volgens de Nederlandse marine geslaagd was. Althans wat betreft hun radarsysteem: het lukte de Amerikanen niet hun eigen oefenraket te onderscheppen.


- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Reageer op dit bericht