www.ravagedigitaal.org |
1ddRavagedigitaal 06-09-07 dPrint deze pagina |
|
Nu de rook boven de Peloponnesos vrijwel is opgetrokken, komt de vraag aan de orde wat de oorzaak is geweest van de dodelijke vuurzee die een aanzienlijk deel van het Griekse schiereiland heeft verwoest. De gedupeerde bewoners wisten van meet af aan het antwoord: de projectontwikkelaars die, tezamen met de overheid, hun zinnen hebben gezet op aantrekkelijke locaties voor het toerisme. door Aris Gedurende de laatste week van augustus onderging Griekenland de grootste catastrofe in haar geschiedenis sinds de restauratie van de Parlementaire Democratie in 1974. Het westelijke en zuidelijke deel van de Peloponnesos, het 'hart' van zowel het oude als moderne Griekenland, werd totaal vernietigd door bosbranden. Hierbij zijn 65 doden gevallen, talrijke dorpen van de kaart geveegd en liggen miljoenen hectares bos en landbouwgrond onder het as. Behalve het verlies van vele levens, zal de vernietiging van het land verstrekkende gevolgen hebben die in een later stadium pas écht duidelijk zullen worden. De verwoesting van de bossen zal tot een stijging van temperatuur, overstromingen, corrosie van de aarde en grondverschuivingen leiden. Voorts zullen de getroffen gebieden te kampen krijgen met een enorme stijging van de werkloosheid en een uittocht van de lokale bevolking naar Athene of andere grote steden. Griekenland zal te kampen krijgen met een algehele daling van de landbouwinkomsten, aangezien de getroffen gebieden bewerkt werden door belangrijke producenten van groenten, vruchten en vooral olijfolie. ZondebokkenNadat de brandweer en hun politieke leiders binnen het ministerie van Openbare Orde hadden aangetoond volkomen onbekwaam te zijn in het neerslaan van de branden, probeerde de overheid dit te verhullen door te stellen dat Griekenland te kampen had met een aanval die zijn weerga niet kent. In de media verschenen aantijgingen uit regeringskringen aan het adres van anonieme anarchistische en politiek extremisten die middels brandstichting de democratie willen ondermijnen. De regeringsgezinde massamedia creëerden andere denkbeeldige vijanden zoals de Turken, de Albanezen of zelfs leden van PASOK die achter de brandstichtingen zouden zitten. PASOK veroordeelde deze samenzweringstheorieën, en hekelde de incompetentie van de overheid. Dit terwijl PASOK donders goed beseft dat de brandstichters in de hoek van de toerisme-industrie moeten worden gezocht. Maar PASOK houdt zich op de vlakte, aangezien deze partij gedurende haar regeringsperiode teveel verstrengeld is geraakt met de projectontwikkelaars. De politie en geheime diensten deden hun 'uiterste' best de daders van deze vreselijke misdaad te vinden. Het resultaat van hun speurtocht was de arrestatie van een oude vrouw in Zaharo voor het veroorzaken van de brand wegens achteloosheid. Tevens werd er een 62-jarige man aangehouden, voormalig lid van PASOK, die toegaf dat hij een brandhaard had veroorzaakt.[1] Er is een belangrijke misdaad begaan, zoveel is zeker. Een misdaad echter die niet spontaan maar weloverwogen is gepleegd. Er zijn in de Peloponnesos maar liefst 290 verschillende brandhaarden geteld die blijken te zijn aangestoken. Om de identiteit van de daders te kunnen achterhalen, moeten we ons verdiepen in de warme belangstelling die projectontwikkelaars de afgelopen jaren voor het getroffen gebied hebben gekoesterd. DadersDe meeste mensen in Griekenland weten dat de Westelijke Peloponnesos de prachtigste kusten en de stranden van het land heeft. Niettemin zijn de inwoners van deze streek zeer traditioneel ingesteld en nauw verbonden met hun land en bezittingen. Dit, en omdat de landbouwsector van het gebied bijzonder sterk is, is het voor de toerisme-industrie bijzonder moeilijk om de streek te exploiteren. Toen de eerste brandhaarden in de Peloponnesos uitbraken, dacht iedereen nog dat dit het werk was van landontwikkelaars die er hun hobby van hebben gemaakt stukken bosgebied in brand te steken om ze te kunnen bebouwen. Nadat de brandhaarden zich sterk uitbreiden, de brandweer het liet afweten, en zelfs hele dorpen werden vernietigd met tientallen doden als gevolg, besefte men dat er dit keer iets anders aan de gang was. Al snel deed het gerucht de ronde dat de brandstichtingen werden gepleegd in opdracht van ondernemers en multinationals die actief zijn in de toerisme-industrie. Immers, om hun lucratieve plannen te kunnen realiseren móesten de ondernemers eerst het lokale verzet uitschakelen. Veel bewoners van Westelijk Peloponnesos hebben nu, zonder woning en landbouwproducten, geen enkele reden meer van bestaan en zullen naar de grote steden trekken. De overblijvers mogen in de toekomst werken als kelner of beveiliger van een van de vele te verrijzen hotelketens. Ook de overheid, die gebaat is bij een snel groeiende toerismebranche, wordt beticht van medeplichtigheid. Het onbekwame optreden van de brandweer werd voornamelijk veroorzaakt door gebrek aan personeel. Het ministerie van Publieke Werken, onder wiens verantwoordelijkheid het nationale brandweerkorps valt, heeft de afgelopen jaren onvoldoende brandweerpersoneel aangenomen. Daarnaast zijn er onbekwame brandweerofficieren aangesteld, enkel omdat zij lid waren van de regeringspartij.[2] ToerismeDe regering van Nea Dimokratia, die sinds maart 2004 opereert, heeft zich van meet af aan op de ontwikkeling van de toeristenbranche op het platteland en de kusten gestort om de jaarlijkse toestroom van toeristen te vergroten. "Er zijn één miljoen Europeanen geïnteresseerd in het kopen van een zomerhuisje in Griekenland", was één van de belangrijkste argumenten van overheidsambtenaren om het toerisme als voornaamste industrie van Griekenland te benoemen.[3] De ministeries van de Publieke Werken en Toerisme stelden in 2004 een dubieus plan op voor toeristische ontwikkeling, genaamd New Zoning Framework for Tourism, dat land en water aan de toeristenkartels te koop aanbiedt. Volgens dit ontwikkelingsplan kan een investeerder overal land kopen. Door het eenvoudigweg een toeristische investering te noemen, maakt men aanspraak op subsidie en mag men vier keer zoveel grond bebouwen, op voorwaarde dat 70 procent van de huizen aan particulieren wordt verkocht en 30 procent van de overige bebouwing als hotel wordt gerund. Tevens eigenen zij zich het recht toe in beschermde natuurgebieden te bouwen zolang het om toeristische bestemmingen gaat.[4] Om dit plan te doen slagen, moest de huidige onderverdeling van het land in zones worden herzien. Begin 2007 diende de overheid een constitutioneel amendement in om artikel 24, dat de bouw in bosgebied verbiedt, af te schaffen. De oppositiepartij PASOK veroordeelde het amendement ten sterkste en blokkeerde de aanname door zich van stemming te onthouden. Saillant detail: In 2003, toen PASOK aan de macht was, diende deze partij een identiek amendement in, dat door Nea Dimokratia, destijds de voornaamste oppositiepartij, niet werd gesteund. In 1996 werd een prestigieus plan voor de bouw van een nationale verkeersweg door de Peloponessos, genaamd 'Ionian Road' (vanwege de Ionian Sea ten westen van de Peloponnesos), gepresenteerd. Hiermee worden in de nabije toekomst de voornaamste steden Korinthe, Patras, Pirgos en Kalamata met elkaar verbonden. De aanleg van deze weg, die onderdeel uitmaakt van een route die leidt naar het centrale en noordelijke deel van Griekenland, werd tot 2004 uitgesteld vanwege de komst van de Olympische Spelen in dat jaar die vrijwel al het beschikbare staatsgeld opslokte. Geen uitstelDe nieuwe rechtse regering onder leiding van Kostas Karamanlis van Nea Dimokratia beloofde in 2004 dat men met de aanleg van de Ionian Road snel zou beginnen. Juli 2007 werd bekend gemaakt dat de bouw wordt uitbesteed aan de bedrijven Vinci–El.Technodomiki–TEV, Aktor, J&P Avax, Hochtief en Athina. Tegelijk werd bekend gemaakt dat men de bouwwerkzaamheden onmiddellijk zou beginnen, waarna de weg in 2011 zou zijn voltooid.[5] De Ionian Road biedt in de nabije toekomst toegang tot de enorme toeristische faciliteiten die in het westelijk deel van de Peloponnesos reeds zijn aangelegd, en die nog zullen worden aangelegd. Vanwege het financiële belang zou de bouw van de Ionian Road niet meer tijd in beslag mogen nemen dan de geplande vier jaar. De aanleg mag dan ook beslist niet worden gedwarsboomd door 'hinderlijke' waardevolle bossen, biotopen en ecosystemen, dan wel door milieu- en lokale activisten. De voorzitter van de Nea Dimokratia voor de regio Elea in het westelijk deel van de Peloponnesos, was hier in 2004 heel duidelijk over: "Het ministerie van Openbare Werken belooft dat de aanleg voorspoedig zal verlopen om de vertragingen van de laatste jaren goed te maken."[6] De Ionian Road was oorspronkelijk gepland dwars door een uniek historisch natuurgebied, genaamd het Meer van Kaiafa in Zaharo, dat in de gerenommeerde Europese catalogus Natura 2000 werd opgenomen. De prefect van Elea echter, waarin het voornoemde gebied onder valt, weigerde toestemming voor de aanleg van de Ionian Road door het natuurgebied, ondanks de sterke druk van het ministerie van Openbare Werken. Op 24 juli besloot het ministerie het tracé te verleggen rondom het natuurgebied, waardoor de route langer en de aanleg tijdrovender en kostbaarder zou worden.[7] Exact een maand later brandde het gebied rondom het meer van Kaiafa tot de grond toe af. De aannemers zullen hierdoor weinig weerstand ondervinden om de verkeersweg alsnog door het verwoeste natuurgebied aan te leggen. Opvallend genoeg bevinden de brandhaarden in het gebied zich op het oorspronkelijk geplande tracé, hetgeen door een satellietfoto van NASA wordt aangetoond. Ideale locatiesHet meer van Kaiafa trok de aandacht van andere welwillende investeerders en ontwikkelaars. In 2003 werd de voormalige minister van Economische Zaken, D. Georgakopoulos, politicus van de vorige regering van de 'socialistische' PASOK partij, belast met het onder druk zetten van de Dienst Domeinen van Elea, het district waar hij verkozen werd. Georgakopoulos diende de status van het meer van Kaiafa als zijnde beschermd grondgebied vrij te geven, zodat het door toeristenbedrijven voor de ontwikkeling van hotelcomplexen en golfbanen kon worden benut.[8] Behalve het meer van Kaiafa, worden vele andere locaties waarlangs de Ionian Road zal leiden in de Westelijke Peloponnesos, door toeristenondernemingen beschouwd als zijnde ideaal. Zoals het gebied van Messinia in het Zuidwesten van de Peloponnesos, waar voor meer dan één miljard euro in elf grote hotelblokken van vijf sterren, luxe zomerhuizen, overzeese therapiefaciliteiten, een seizoensgebonden centrum evenals vier reusachtige golfbanen wordt geïnvesteerd. Het gebied rond het historische Olympia was eveneens doelwit van exploitatie. Vele binnenlandse en buitenlandse investeerders hebben plannen ontwikkeld om het omringende gebied vol te bouwen met moderne stadions, hotels en andere faciliteiten.[9] Eén van de redenen dat zij daar tot nu toe niet in zijn geslaagd, is dat het omringende gebied uit bosgebied bestaat. Door de recente bosbranden staan er nauwelijks nog bomen rondom het historische olympische dorp, waardoor er geen beletsel meer aanwezig is voor commerciële exploitatie. Ook de bergen Taygetos en Parnonas in de Centrale en Zuidelijke Peloponnesos zijn verbrand. Binnen de lokale gemeenschappen rond deze bergen is het algemeen bekend dat machtige Duitse investeerders plannen hebben om hier skipistes aan te leggen en chalets te bouwen. De Duitsers zijn eveneens geïnteresseerd in het exploiteren van de berg Grammos in Noordelijk Griekenland, die deze zomer gedeeltelijk afbrandde. Het Duitse kapitaal is ook actief in de Westelijk Peloponnesos en Evvoia, waar enorme stukken land worden gekocht. GolfterreurEén van de grootste bedreigingen van de Griekse kusten, wordt veroorzaakt door de aanleg van golfbanen. Dit veroorzaakt milieuvernietiging; de afvoer van vervuild water en de toepassing van grote hoeveelheden kunstmest leidt onmiskenbaar tot verstoring van de nabijgelegen ecosystemen. Milieustudies en rapporten die voor deze vernietiging waarschuwen worden doelbewust genegeerd door de autoriteiten. De lange kustlijn van de Westelijke Peloponnesos is ideaal voor de golfindustrie. In 2005 sprak de International Golf Association zich zeer optimistisch uit een 'booming' van nieuwe golfbanen in Griekenland in de komende twee jaar. Milieuorganisaties en lokale inwoners hebben echter tot nu toe weten te voorkomen dat grote delen langs de kust werden opgeofferd voor de golfsport. Nu het land is verbrand is ook hier de voornaamste basis van verzet verdwenen, als sneeuw voor de zon. De minister van Economische Zaken wond er, twee dagen na de ramp, geen doekjes om door op tv te verkondigen dat de gedupeerde bewoners zich geen zorgen hoefden te maken. Met het nodige aan cynisme beloofde hij hen dat er snel begonnen zal worden met de aanleg van golfbanen en het bouwen van hotels, hetgeen de financiële pijn van de lokale bewoners zal verzachten… 1.
Questions
over 62 y.o.'s arrest in Areopoli for arson, In.gr, 30/8/07;
|