1ddRavagedigitaal
27-06-07 d![]() ![]() |
|
|
Een nieuwe lichting filmmakers maakt de overstap naar het beroepsveld, vol plannen en ambities. Deze week vertoont de filmacademie het werk van 72 afgestudeerde studenten. Filmrecensent Ulrik van Tongeren nam voor u plaats op de perstribune. door Ulrik van Tongeren De jaarlijkse oogst van eindexamenfilms van de Nederlandse Film en Televisie Academie (NFTA) werd onlangs weer aan de pers en genodigden vertoond. Het blijft een spannende aangelegenheid, vooral ook omdat de studenten met argusogen de medewerkers van de pers observeren. Het is dan ook zaak om wakker te blijven tijdens de vertoningen. In de pauzes worden de persvertegenwoordigers overvallen door de studenten met de vraag wat ze ervan vonden. Beetje moeilijk, want het is toch een overvolle dag. De indrukken moeten een beetje bezinken. De oogst betreft acht commercials, acht fictiefilms en zes documentaires. Vorig jaar waren de documentaires de grote blikvangers, dit jaar zijn het vooral de speelfilms die excelleren. Eigenlijk is het een groot taboe om jaargangen te vergelijken in deze omgeving, gelijk hebben ze. Iedere lichting heeft natuurlijk met andere omstandigheden en middelen te maken. EgoducumentDe beste film van het programma-aanbod is overigens wel een documentaire: Pappa is weg… en ik wilde nog wat vragen van Marijn Frank. Deze langste bijdrage, bijna vijftig minuten, is een zogenoemd egodocument. De regisseuse heeft een zeer persoonlijke, uiterst aangrijpende, visie op haar veelbewogen familie gemaakt. Met in de hoofdrol in feite haar vader, die we niet te zien krijgen. We krijgen wel berichten over zijn achteruitgang in het ziekenhuis en zijn lijkkist te zien. Een dergelijk egodocument kent talrijke valkuilen. Het is zaak om een delicate balans te vinden tussen het persoonlijke en het universele. Want een film in dit genre moet voor de kijker herkenbaar en inleefbaar zijn, zonder in egotripperij te vervallen.
Pappa is weg gaat over een zwijgzame vader, zijn dochter probeert via haar familieleden erachter te komen wat voor mens haar vader was. De familieleden van de familie Frank tonen zich allemaal gesloten, vooral als het om het zwaar beladen verleden gaat. Het familieleven waar de communicatie moeizaam verloopt, raakt aan een herkenbare en universele problematiek. De documentaire weet dit op een pakkende manier te tonen. Excentriek is een milde benaming voor deze familie; sommigen zijn gevlucht in mystieke bezigheden, anderen hullen zich in wurgende zwijgzaamheid. De maakster Marijn Frank is diverse malen zeer kwetsbaar in beeld, om zich tot de camera te richten met haar persoonlijke ontboezemingen. Riskant is het alleszins, maar het geeft de film een krachtige urgentie. SchimmigMoeders Mooiste van Nadine Kuipers daarentegen, een documentaire roadmovie waarin moeder en dochter naar Lourdes gaan, faalt waar Pappa is weg doel treft. De maakster heeft zichzelf teveel buiten beeld gehouden. Ook de moeder die haar dochter in de steek liet en heroïne junkie was, blijft een schimmig persoon. De grote vraag is waarom deze lichamelijk gesloopte vrouw zo nodig naar Lourdes moest, blijft helaas onbeantwoord.
Catch-22 van Ane C. Ose kampt met hetzelfde manco als de vorige film. Er wordt te weinig informatie gegeven. Renzi, een allochtone jongen van dertien wordt al zo'n tien jaar van instelling naar instelling verplaatst. In een ver verleden waren de ouders niet in staat voor de jongen te zorgen. De situatie is inmiddels allang veranderd, toch werken de instanties, inclusief justitie, tegen om het gezin weer samen te brengen. De maakster wist de betreffende instanties niet voor de camera te krijgen, waardoor de andere kant van de zaak niet wordt belicht. De conclusie dat de alomvattende tentakels van de bureaucratie veel kapot maken, dringt zich onmiskenbaar op. FictiefilmsIn de fictiefilms valt het sprekende en inventieve gebruik van beeldtaal op. Uitnemend voorbeeld hiervan is Pijn van Iván López Núñez. De hoofdpersoon is een fotograaf waar iets mis mee is. Hij kampt waarschijnlijk met het verwerken van verlies. Hij provoceert namelijk mensen om hem in elkaar te slaan, om daarna zijn zwaar geschonden gezicht te fotograferen. Het is een extreme vorm van performance kunst. Zijn ontmoeting met een oosters meisje zorgt voor verandering. Sterk hoe de foto's het verhaal ondersteunen, waarin weinig woorden worden gebruikt. Met name daarom steunt Pijn des te meer op de ijzersterke beeldtaal. Om daarmee de kolkende, maar stille wanhoop van de hoofdpersoon overtuigend in beeld te brengen.
Sylvia Hoeks in Basilicum & Brandnetels van Leyla Everaers levert de beste acteerprestatie van alle producties. Deze opvallendste nieuwkomer in de Nederlandse film- en tv-wereld zet op een hartverscheurende en intense wijze een jonge vrouw neer die worstelt met een langdurig afwezige vader. In een Limburgs dorpje runt ze samen met haar moeder een eethuisje. Het scenario en de dialogen zijn niet top, de acteerprestaties en de sublieme wijze waarop dit intieme familiedrama in beeld is gebracht zijn dat wel. AngstOpvallend aan Bomber van regisseur Ivan Barbosa is hoe hij de sluimerende angst voor het terrorisme heeft weten te vangen. Centraal staat een groep graffiti artiesten in Rotterdam met een hoog rapgehalte. In het begin stuit de kijker op het moeilijk te volgen raptaaltje van de personages, om daarna meegesleept te worden in een tamelijk spannend verhaal. De dreigende atmosfeer leidt naar een onverwacht shockerend eind. Het is blijkbaar mogelijk om op een audiovisuele opleiding een vertelling te maken met een scherpe maatschappelijke relevantie. Gödel laat zien dat er ook plaats is voor speelse intellectuele verhalen op deze opleiding. Op het eerste gezicht is het een afstandelijk en steriel portret van een eigenzinnige filosoof. Wanneer men het boek Gödel, Escher, Bach van Douglas Hofstadter als bron gebruikt levert dat geen makkelijk kijkvoer op. Saai is de film allerminst, het zit vol met inventieve visuele terzijdes en taalgrappen. Desondanks heeft regisseur Igor Kramer deze spielerei een opmerkelijke emotionele lading meegegeven; het is wel degelijk een film met een hart.
Color Me Bad van Hesdy Lonwijk behandelt een heikel thema in de Marokkaanse gemeenschap. Karim is een kickbokser van Marokkaanse afkomst wiens worsteling met zijn seksuele geaardheid zijn huwelijk met een vrouw in de weg staat. Jammer dat ondanks de fraaie vormgeving van de productie, de thematiek erg voorzichtig, niet krachtig genoeg is uitgewerkt. Het is wellicht moeilijk om in een kort tijdsbestek, de producties mogen namelijk niet veel langer dan 25 minuten duren, een dergelijk complex maatschappelijk probleem goed uit werken. Toch is ook hier sprake van een vloeiend gefilmd en solide geacteerd drama. Na het beleven van deze interessante lichting 2007 is de nieuwsgierigheid naar de lichting 2008 groot. De films zullen na deze vertoning ook te zien zijn op tv, tijdens het Nederlands Filmfestival en het IDFA.
|